Katalog

14 ^ "Medya halk müziğine ilgi göstermiyor Yurtdışındabüyükbeğenilertoplayankonserlerimizden kimscnin haberi olmazken, Tarkan'ın Amerika'yagelişgidişsaatlcribileduyuruluyor. Bazıtürkülertelevizyonlarda sıradan bir şarkı gibi gösteril irken, 06 yaş grubuna hitap eden pop müziği destekleniyor. Yani bir dinleyişte anlayabilcceğiniz müziklcr. Oysa,Ne!>et Ertaş, ArifSağyada Sabahat Akkiraz' ı insanlar ilk kez dinlcdiklerinde hemen anlamadıklanndan, buna tahammül edemiyorlar. Bu da düşünmeyen, sorgulamayanbirtoplumyapısıortayakoyuyor." Halk müziğinin arka planda kalmasının nedenini dcvlctin izlcdiği politikaya bâğlıyor Erzincan. "Sanatın ayrıntılarına giren toplum, devletin birtakım sorunlarına da değinecek ve kars, ı çıkıp sorgulamay ı öğrenecektir." diyor "Her şeye rağmcn y aptıklanmızı sınayan vc bize yön veren kitlemiz var." Erzincan umutlu. "Çünkü halk üretiyor." diye söze döküyorbu umudunu "Bizim görevimİ7 dc mahalli sanatçılara kulak verip.yöre farklılıklannı kavramak ve birtürküyü tstanbullu'ya, Bursah'ya,Trabzonlu'ya,hattaParisli'yedinletmenmyollarınıaramak." Biransessizkaliyor. Konuşmayabaşladığında sesinde bir kırgınlık: "Eskiden daha fazlatürküyakılıyordu. Çünkü insanlarduygusal ve saftı. Yakıniarı öldüğündc acısı uzun siirer vc kolay kolay unutulmazdı. Şimdi bcnzer durumlarda insanlar psikoloğa giderekacılarını unutmayaçalışıyorlar. Bunedenleçok fazlaağıtçıkmıyor. Butıkanıklıktan dolayı eski türküler hâlâ söylcniyor. Ama günümüzdc yorum olarak ilerdeyiz." Halk müziğindc cnslrüman eksikliğinin olduğunu düşünüyor. Ona göre sadece bağlama,gcçmii}lenbugünedcğişikliklcreuğradi vccvrenselliğeulaştı. Diğerenstrümanlardadaböylcgcliijmelcrolursa,halk müziğinin hiçbir sorunu kalmayacak. Erzincan, halk müziği yapan sanatçıların, politikanın direktiçindeolduğuniKİüijünüyor. Nedenini isc, ijöyle açıklıyor: "Siyası gündcmi halkın istckleribelirler. Halkmüziğıyapansanatçılardahalkınduygulannı veisteklcrınıgündemegetirirlcr." Sanatçı, ArıfSağilcyaptıklarıkonçertodan sözetmedenedcmıyor: "Bu konçerlodan yola çıkılarak farklı şeyleryapılacak.Busayede Avrupa'ya daha kolay açılacağız." Kubat... Ahijtığımıztürkücülerden farklı. O, halk müziğinin uzun saç,küpeyadayırtık kotladasöylenebileceğini düşünüyor. Kubat, küpc takmıyor ama uzun, parlak saçIara sahip. Babasının ona, altı yaşındayken aldığı curasayesindchalkmüziğiyletanışmış. Bağlamayıise,kendikcndineöğrenmiş. Kasetindeyakaladığıdeğiş,ikbir"sound"la,amacınınhalkmüziğini metal yadarockdinleyene desevdirmek olduğunu vurguluyor: "Amacıma ulaştım. Ancak, halk müziği dinleyicilerindentürküleribozduğurnuzyolunda tepkilcr aldık. Belli formatlar zaten var. Öncmliolan farklı ürünlerortayakoyabilmek." Sanatçı, "IlalkMüziği'ninsondönemlerde dinlenmeye baş, lamasının nedenini neye bağlıyorhunuz?" sorusuna cevap verirken "Halk müziği günümüzdc yeteri kadardinleniyor." diyor "Bunun nedeni biz gcnçler." Genç sanatçı, halk müziğinin geri planda bırakılmasını isc, şöylc açıklıyor: "Insanlarımız çok tcmbel. Hocalanmız Türkiye'de son döncmlcrde konserler vermcyeba^ladılar. Artıkdahamücadelecioldular ve herkes halk müziğinin üzcrine düştü. Halk müziğiylealakası olmayanlarbile kasetlerine, daha çok satması için bir iki türkükoydular." CUMHURİYETDERGl "1 lalk müziği gibi gizemi, güzel mcsajları, sevgiyi ve hüznü içinde barındıran başka bir müzik yok. Bundan dolayı halk müziği benim suyum, ekmeğim gibi. Isyanlarımı, hüzünlerimi türkülerle dı lc getiriyorum." Ihsan Güvercin, halk müziğinin her dönem ilgi gördüğünü söylüyor. Kanıt olarak da, 400600 yı I önce söy lenmis. türkülerin ve deyişleringünümüzdehâlâsıcacıkdurmasınıgöstcriyor: "Zaman ya da güdümlü girişimler, halk müziğinin kökünetesiredemez. Ancak, birtakım duyguların aynı anda birdenbire yavaşlaması, dinlenmeye çekilmesi gibidir. Bu dönem içinde besteciler iyi çalışmamışlar ya dasanatçılar,candanyorumlayabilecekleri eserlerbulamamışlardır. Bunlardan dolayı halk müziğinin gündemden düştüğü sanılıyor. Daha sonra iyi bir yorumla türkü söy leyen bir sanatçı çıktığında halk müziği gündemde gibi görünüyor." Güvercin, Türkiye'de toplumsaltepkilerin artmasınaparalel olarak, halk müziğinin daha fazla dinlendiğini düşünüyor. "İnsanlar televizyon ve radyolarda hepaynı müzik türünün çalınmasına tepki göstcrerek, halk müziği dinlcmek istediklerini söylüyorlar" diyor. Günümüz gcnçliğini şanslı buluyor. Ustalarının açtıkları dersanclere giderek, bilgilendiklerini vebirbirlerinimotiveettiklerinidüşünüyor: "Yenijcncrasyon, Aşık Veysel'i,PirSultan'ıtanıyorvehalkmüziğinegönülindiriyor." Odaöteki sanatçılarlahemfikir. Yöneticilerin, gençliğin, güzel türkülerle uyanık ve sorgular halc gelmesini istemcdiğini savunuyor. Uyutanparçalarsöyleycnkis,ilerinön plana çıkarılıp, gençlerinin onlara özcndirildiğini ve starolma sevdalarının körüklendiğini söylüyor, halk müziğine getirilen kısıtlamaların planlı vc programlı olduğunu, mcdyanın halkın müziğini halka vcrmekten çekindiğini... Konu, kasetlerde anonim ve geleneksel parçalarınkullanılmasınageliyor. Güvercin, ürün vermenin kolay olmadığını, ortam ve duyguların öncm ta^ıdığını düşünüyor. "Sanatçılar,sondönemlcrdeticarikaygılaryaijadılar."diyor"Buduygularıya!>ayanlarbeste yapamazlar. lşte böylc hesaplar varken, Deli Dcrviş ya da Veysel'den daha iyi olamayız." Güvercin, halk müziğinin yöresellıkten kurtarılamadığını da belirtiyor: "Ulusallığı yakalayanıadığımız için halk müziğinin evrenselleşmesi mümkün değil. Ama yurldı^ında, halk müziği sanatçılarının dışındatanınan sanatçımız yok. Örneğin tdil Biret dünyacatanınanbirigibigösteriliyor. Bubir aldatmaca. Avrupa'da200kişiyekonservcrdiklerineşahitoldum. AncakZülfüLivaneli, Arif Sağ gittiğinde 3060 bin kisjye konser veriyorlar. Arif Sağ, Almanya'da verdiği bağlamakonçertosunuayaktadinlerti. Demekki Avrupa'dadahalk mü/iği tanınıyor." Halk müziğiyle genclde Aleviler'in uğraş verdiklerini düşünüyor Güvercin. Bunun nedenini ise Alcviler' in, sazla, sözle ve dansla ibadet eden bir toplum olmasına, halk müziğiyle ilgilenmelerinc bağlıyor. Türkünün, Aleviler'e güzel şeyler verdiğini, bunun da dünyayabakışaçılarınıgenişlettiğini söylüyor. Arabeski 'yoz müzik' olarak görüyor Ihsan Güvcrcin. "Neden" sorusunu ise şöyle yanıtlıyor: "Köylü, şehirliye türküsünü ilk defa dinletirken utanıyordu. Şehirlı isc, bağlamanın yanına keman koyarak arabeski doğurdu. Yani.halkmüziğindenyararlanarak şehirliye sıcak görünmek için uyduruldu. Tutmasının nedeni ise, halkımızın kompleksle Kubat, uzun saçlı, küpeli türküciilere uhşmak gerektiğine inanıyor... Yüzünde gururlu bir gülümseme dolaşıyor. O, hiçbir müziğin yadırganmaması gerektiğinisavunuyorvetürkücülcrin, pop müziği çalanbarlaragiderekkendimÜ7İklerini tanıtmaları gcrektiğini söylüyor. "Bunlaryapılmadığı için gerilcmeler oldu." diyerek sürdürüyorkonuşmasını "Bir tarafta sadece bağlamaçalanlar, öte tarafta sadece gitarı tanıyanlar var. Biz, siz ayrımı yapılmamalı. Ben bunu kırmaya uğraş, lyorum. Müziğimi tanıtmakiçinpopçularınarasınagiripbağlamaçalıyorum. I lıçbırmüziğinbaş.kabirmüziğezarar verebileccği dedüş,ünülmemeli" sambirtürlü... Ellerinikararlıbirşekildebirbirinevuruyor: "Halk müziği dost muhabbetlerinde ömrünübitirmesin. ArifSağ'ınyaptığıkonçertoörnekleriartınlmalı. Bunun için yurtdışında iyi f irmalarla anlaşmak gerekiyor." nünyanın müzikle döndüğünün altını çizen sanatçı, işini iyi yapanı bütün dünyanın dinleyeceğini savunuyor. Kubat, kendi jenerasyonunu başarılı bulduğunu da söylemcdcn edemiyor. O, siyasi amaçlı müzik yapılmamasından yana. Son olarak da, Ahmet ArifSağ ve Betin düneş, turkuter urtık konçerto... Duyulmamjş birçok anonim ve geleneksel türkünün olduğunu belirten Kubat, yeniçıkan halk müziği sanatçılarının kasctlerinde bu türkülere de ycr vermesi gerektiğine i nanıyor. "Yaptığımız eserleri, bazıları türkü olarak kabuletmiyor." diye yakınıyor "Ama iki yıl içinde kasetlerde sadece yeni türkülere yer verilecck. Yeni ürünlerin verilmesi halk müziğini ileri götürür." Kubat, kasetindc sözü müziği kendisine ait bir türkü deokuyor: "Bayramdan bayrama babam hatırı/ Sormasambirtürlüsorsambirtürlü/Çokderin aç Kaya'yı beğendiğini ve onu her görüşten insanın dinlcdiğini sözlerinc ekliyor. Sevgi ve hüzün... Bir sahne... Zayıfbir ışık, sahnedeki birkaç mikrofon ve boş sandalyeleri aydınlatıyor. Bir iki saat sonra Ihsan Güvcrcin, burada türküleriy le insanları coşruracak. Daha ilk cümlcbindeTürk halk müziği kategorisinden rahatsız olduğunu belirtiyor. "Anadolu'ya müzik, Türkler'ingelmesiyle başlamadı. Anadolu müziği dersek,hakkını vermişoluruz" diyor. Büyükbirdikkatlesazını akord cdcrken sürdürüyor konuşmasını: