Katalog

8 CUMHURlYtl DtRGİ Bilimkurgucu Tim Burton meraklılarına... "Çılgın Marslı'lar" tüm çılgm kara bir güldürü ögelerine karşın güldürü olmaktan uzak. Eleştirmen gözüyle de aynı anda hem şapka çıkartılacak hem de yuhalanacak bir film. Bir yetişkin safsatası ... G örünüşebakılırsa,Tim Burton'un "Mars Altacks! Çılgın Marslılar!" f'ilmi gişe rekorları kırmak için gcrckli hcrtürlii maİ7cmcyi İçcriyor. Uir yığın kötü uzaylı, gönüllerdc tahl kurmu.ş, çarpicı birgörscl düşgücüne sahip bir yönctıncn ve göz kamaştıran bir oyuncu ekibi (Nichulson. Closc, De Vito, Bcning.C'hihuahuayavıusuPoppy) ile film büyük biryankı uyandıracağa benziyordu. Nevarki, l'ılm Amcrika'dagösterimegirdiği Nocl (icn bııyana iki haftaiçindeyeniden kotarılıvcrcn "Star WarsYıldı/ Savaşlan"ndun biledaha az ilgi gördü. AlışılagelınişHollyvvoodöIçütlcrinegörc f'ilmtam t'iyaskosayılıyor. Dahası, tüm çılgın karagüldürü öğelcrini taşımastna karşın,daha çok "It's A Mau\Mad,Mad. Mad World"un çok daha ilcri teknolojiyesahipbiruyarlamasıgibi.Oncaparıltıya karşın, gerçckanlamda birgüldiirü olmaktan çok uzak kalıyor. Yine de, sıradışılığ yokediciligcyaraticibirbiçimde karşıçıkışıyla"Ç'ılgınMarslılar" Aynı anda hem şapka çıkartılacak hem de yuhalanabilecek bir film. Amerika, mankafabiryabanıllığın kol gezdiği Id'den gelen afacan küçük yeşil adamlarca yakıpyıkılmayıbeklcycnbirneonçölüolarak izleyiciyc sıınuluyor. Altmışh yılların hcnzerçalışmalarından esinlencrek yaratılan"(jlgmMarslılar"herşeyekarşınyararlıbirerişkin safsatası. Hollyvvood'un hoşgörüsü Filmin düzcysiz büyüsünün Burton'u da etkilediği görülüyor. Ozyaşam öykiisü olduğusanılan HdvvardScissorhands'dcyansıtıldığı gibi karalara bürünmüş bir çöpadam beklerken,oçelikmavisibirtakımelbise ve paınuk hcl vayı andıran siyah saçlarıyla karşımıza çıkıyor. Oturuşundan dinginliğinin yalnızca yiizeysel olduğu kolaylıkİasezinlenebiliyor. Burton'un gize mi, oldukça suskun vc içine kapalcrc olan bağımlılık düzeyindeki nık görünen ve kendisine sık sık tutku.su ve kendisini ucube bir ya"ezik", "semc" gibi adlar yakıştınratık olarak görmesi sık sık belge| lan birinin nasıl olup da Hollyvvolendi. Ama onun kuşağından kaç od'un belli başları adları arasında Amerikalı film yapımcısı aynı yer almasından kaynaklanıyor. özelliklcri taşımıyorki'.' Yinc de, Hollywood'un"çocuksu"yaratıcıBurton'un düşgücünde Hollywolarıyla (Lueas, Spielberg, minik odyumureakları ölçütlerini bile Robin VVilliams) ilgili olarak geaşan bir canlılık var. O, Godzilla nellikle kılı kırk yaran, tutucu bir giysilerininiçindekiadamolmayı, Jack Nicholson tavırsergilediği biliniyor. Oysaki, Tokyo'yu ayakları altına alarak yok PeeWee I lerman, Ed Wood ve eşı etmeyidüşlüyordu. "Mars Attacs!" benzeri olmayan çılgın Batman gı filmindcbudüşünüfazlasıylageri biyenilmezuzaylılarıölümsüzleşçekleştirdi. tiren Burton gariplikteherkesi göl"Gerçek olmadığına göre, bu gedebırakıyor. Burton Hollywoocl (ilmlerbirbiçimdeinsanıniçindebilgeligininyüzünde bir şamar gibi ki o duygu selini dışarıyaaktaı mapatlayan bu garip filmleri neredeıı lı. Bukargaşacubaşkaldıııcıtiplebulupçıkartıyor? re bayılıyorum. ünlara bayılmam kendimi ıtlah olmaz bir anarşist "Bilmem ki," diyor gülerck Guolarak görmemden çok, olaylara ardian gazctcsi ile söyleşirken... Glenn Close daha larklı bırgözlebakılmasından "Zalen ne yaptıgımı da tam olarak kaynaklanıyor. Bu bir bakıma yaanladıkları söylenemez... Warner şamımıza giderek sinen ve oııa daBrothers ile özel birgeçmişinı var, ha biirokratik birboyut kazandıran bu yüzden yaptıklarıma göz yıımukimi gclenek vealışkanlıkların yoyorlar. lin azından şimdiye dek öykedilmesianlamınageliyor." leoldu,"diyeekliyor. Burton sinema dünyasının olYaşam derken, başka şeylerin dumolasıesnaflarından. Mesleğe, yanı sıra stüdyoları da bunun kapseksenli yılların başında, henüz samına alan Burton, sistemin aremekleme dönemindeki Disney dında kimın parmağı olduğu konuiçin canlandırma filmleri yaparak Annette Bening sunda artık pek emin olmayan bir alçakgönüllii bir giriş yapan Burbaşına kalmış film yapımcısımn ton, "Mars Attacks!" ile bilgisayar çektigi derin aeıyı çağrıştırıyor. konvoyuna katılıyor. Gclgelelim, Acısıdepıeştikçede,sözdizimive onun bilgisayar göıüntüleriyleycegretilemeleı i de, tıpkı kendi saçı ni ama tehlikcli bir oyuncağı eline gibi, aıapsaçma dönüşüyor. "Kime geçirmis. birçocuk gibi oynayacağı sesleneccğim'.' Sortımlu kım? Aynı beklenirken,o daha çok cllili yılladurumda olan Irankcnstcin'daki rın canavarlı filmlerindeki bilim öfkeli köylülersürekli gözlerimin adamını andırıyor. "Bilgisayarın önünegeliyor. Biryanda Frankensbir araç olarak elaltındabulunması lcin, ötcyandaköylülct peki kim harika bir şey. Ama bana kalırsa, bunlar? Bir bakıma tekbeden olhiçbir şey John Wayne'i bir bira mıış bu yaratığa karşı bir tiir saldırıreklamındagörmekdenlikorkunç yageçiyorlar. Iştebu yüzden özel, olamaz. Ölmiiş birinden böylc yabireyscl hırşey yapanlarahayranrarlanmak tüylcr ürpertiei. Tüm lık duyuyorıım. Belki yaptıklarını bunlar ne demek oluyor ki?" onaylamıyorsunuz, ama bunlar bir öbek insanın aıdıııa gizlenmedikBurton'un çocukluğu yalnızca leri için onlara hayranlık duymak tüm film stüdyolarının bulunduğu /orundakalıyorsunu/." yerolmakla kalmayıp, aynı zamanda "Bdward Scissorhands"de Burton "Batman".sınavınagirişalaysamaylaelealdığı, Dunyy DeVito nıcdcn önee, "Stüdyonun yapılma"düşlerden uzak sızorunludiyedüşündüğüşeylere kent" olan Los Angeles' in tersdüşenherşeycvarım,"diyerekgeleceğiBurbank yöresinde geç ni tehlikeye atabiliyor. "Batman"ın olağamiş. Bu dönemde ucuz nüstü başarısı Burton'a zaman ve güvence korku filmleri "ckkazandırıyor. Ama daha sonraki gişc satışlamckpeynir" girı, özel liklede "Mars Attacks!" filminin gi'di. Yalnızbir şesatışsonuçları uykularını kaçırmayayetiçocukluğun yor. ardından, "Evet, işin en az sevdiğim yönübu," diyen ikinci [îurton, bundan sonra ışlerin eskisi gibi kos ı n ı f layolmayaeağınıbiliyoramastüdyonunsüfilmrekli çalışınası için luttuğu uduııı olınayı da kabul etmiyor. "Yetcrince üretken olmadığımkanısındayırn.Birtürdenbirbaşkiitüre sıçrayanyönetmenlere bayılıyorumbirbakıyorsunuz western çeviriyor, ardından mahkeme salonunda geçen bir dram geliyor...ben böylc bir mahkcmefilmiyapacak olsam...," diyor vc bir.süreduraksıyor. Kuşkusuz, hukuksal sapkmlıklaı ı alaya alan garip yaratıklardan oluşan bir jüriyi geçiriyor usundan. BurtonLisa Maric birlikteliğine gelince, sanki tenccre yu varlanmış kapağını bulmuş. Kısa sürcn ilk cvliliğinden sonra Burtonbirzanıanlaı fotoınodellik yapan LisaMarieiletanışıyor. LısaMaric'ninetkisiyj le Burton tepeden tırnaga değişiyor, karam( sarveiçcdönükbiriolııvcrıyor. | Aşkvurgunuyönetmenlerinsevgililerinî ekrana çıkarttnaları bir sinema geleneği olarak bilinir. Ne var ki Burton, Lisa Marie'yi iki kez son kerte garip yardımcı rollcre çıkartmış "Ed Wood"da gözlcr kamaştıran Vam1 pira, "Mars Attacks!" de ise peyı nirlipaütagörünümünde bir Mars r