Katalog

4MAYIS 19s>7 SAYI 580 mahkeme önünc çıkartıp beraat etmesmı sağladı (îclgclelım,kısabırsure sonra yeıııdentutııklanarakLc Vcrnct toplama kampına göndcrıldı. Ioplaınakampındadeh>etvençı anlaryas,adı.BesılıFıansıznöbetçılerınkendı vatandaşlarmınaçlıktanölmelenkarşısındakıllarınınbılekıpırdamadığınasaskınlıklatanıkoldu Daha sonra AıxcnProvcnce dışındakı üardanekömurmadcntndekole olarak çalıştırıldı Madendc,07el1ıklcbui'}içintutulmus Polonyalı ustabasları yas.amı /ehıredıyordıı kolclcre: "Bunlar ınsandeğıl, hayvandılar Onlara hayvan bıle dıyemeyeceğım, çünku hıçbır hayvan onlar dcnlı kotu olama/ Bır ara bır hafta boyunca gunes, yuzu gormedım. Heı giin sankı hıç bıtmcyecek gıbıydı." Madenocagından kaynaklanan bırtürakcığcrhastalığınayakalanınca, yıneköleışçı çalıslııan Alpler'dekı oduncular kampina göndcııldı Sonunda/ıncırevurularak.sınırdısıedılecek Yahudıler'ınhıtulduklan veyore ınsanlannın "mc/baha" adını vcrdıklerı. Marsflyayakınlarmdakıbırtuğlafabrıkasına goturuldu Klaus'la yüz yüze... Agustos'unkavurucu sıcağındaıkı bın Yahudı vagonlara yüklenerek Auschvvıtz'e doğruyolaçıktığındayıl 1942'ydı. Bunların arasında olması gcrekcn Thomas bır yolunu bulupkamptagı/lenmeyıbaşardı.Smırdıs.1 edılcmeycn bırının sahtc bclgelerınden yararlanarakkaçtı "Ve bu surc ıçınde, bıı yerlcrde benı yakalayanlaı hep Fransizdı karşıma tck bır Alnıan çıkmadı Nc bıçım yerlerdı buralan?Cehennemnasılbıryer'Oralarıcehennemınta kendısıydı " K.açışınıi7İeyengunlc;rdedırenıs.ekatıldı Ancak l943Şubat'ındadırenışheyetınınofısınegıderkenLyon'unmcrke/ındeyakalandı. Oradaılkke7"Lyon Kasabı" Klaus Barbıe ıleyÜ7yü/egeldı Barbıe, sınırdısıedılecek kadınlı crkeklı 86 kısının bulunduğu bırodada, masadaoluruyordu. "Dort beş Gestapo tarafından süriıklenerekodayagetırıldimBarbıebcnımle Almancakonuş.mayabaşladr, benanlamıyormusgıbı yaptım " Thomas bır sanatçı olduğunu, orayaçalısmalarınıgostermekıçıngıttığını söyledı. Sahtc belgelerı kuşj<u uyandırnıayacak denlı ıyı ha/ırlanmıs. olmasina karşın, Barbıe,hernedense,onunAlmancabıldığındcn kui)kulandı ve ınatla sürdürdü sorgulamayı Ikıbuçııksaatsonunda, Gestapo silahının tetığını Thomas' ınsakağına dayadı,Barbıe Almanca "tctıği çek" kuınutu verdi, ama bukomutkarsısındaThomas'ınkılıbılekıpırdamadı. Thomas soğukkanlılığısayesındc kurtuldu öl ümden Serbcst bırakılan Thomas bır ay sonra Fransız mılıslerı tarafından ycnıden tutuklandı AItısaat boyunca ı<jkencegördu. Acıya ketvurmayontemını ıştcbusıradagelıştirdr "IşkencenınsonundabıtkıiHİüşmüştüm Benı basjkatutuklularındabulunduğıı bır hücrcyc kapattılar, onlar gördüklerı karsısında gozlerıne ınanamadılar Nc bırbagırma, nc bırçığlıkduymadıklarınısoyledıler. Kcndımı tek bırdüşüneeyeodaklayarak elde ettığımbırgüçbu Dıshckımımbunubılır." keıımek bılmeyen lıstclerı tek tck tarayarak aılesııleılgılıbılgıcdınmeyeçalışıyordu. "Bulunanhcradbıryasamdcmektı" Yaşanan onca u/untuye bedenı daha f'azla dayanamadı; doktor ıç kanamaların ruhsal kökenlı olduğunu bclırtıyoıdu. Daha sonra annesının, babasmın, çok sevdığı teyzcsı ve amcasının tum aılesıyle bırlıkte Auschvvıtz'decan verdığınıöğrenecektı Karşıcasusluk görevını sürdürürken M ünıh yakınlarındagerçekleştırdığıbıroperasyondaSS'ın yok etmeye çalıştığı suç kanıtlarını cle geçırdı Bubelgclcr arasında Nazı Partısf neüye olan herkesın kartı bulunuyordu. Bubelgeler daha sonra BcrlınBelge Merkezı'nıntemelını olu>turacaktı. Thomas'ın bu alanda bır başka basarısı da. savaş sonrası bır Na/ı ycraltı orgutünü oıtaya çıkartmasıydı 1947 yılındaLosAngeles'egıden I'homas, Amenkan vatandaşlığınagcçtı Bırkaçaysonraarkadaşlarıyla bırlıkte yolculukyapaı ken,arabayı kullanan Thomas anlatılan bır fıkraya kahkahalarlaguldu. llkkczgüldiığunetanık olan arkadasları saskınlıktan bır an donup kaldılar Ansızın savaı> yıllarında gülmc ve ağlamayetılerınıyılırdığınınayırdınavardı 1 homas Önce gülme yetısıne kavuştuyenıden, ılkgözyasını ısc.tamotu/bıryıl sonra, ılk çocuğıınun doğduğu gun dokccektı 1987 yı lında Thomas, Klaus Barbıe davasının en önemlı tanıklarından bırı olarak mahkemede bulundu. "Onu sokakta görsem asla tanıyama/dım. DERGIDEN Ama yakından gördugiımde o oldugundan yÜ7deyu/emındım " Barbıe'yı baskalarından ayıran, kendıne Merhaba, o/gubırozellığesahıptı,sağkulağısolkulaBu haftaki dergimizin kapağı bir ğındandahaas.ağıdaydı "Insan kılığına burunmu^ bu eanavarın, Asya ülkesi, Bangladeş. Kadın belleklerden hıç sılınmeyeeck, a^ağılayıcı ve alaycıbırgulumscmesıvardı Heleogözlen pohtıkaaların ağırlık koyduklan nı.ıçlerındebırnebzeacımaolmayanofare ülkede ilginç bir degişim gozlerinı unutmakolanaksızdı" Thomas şımdı AMDılclsraıl'dekıdılokul yaşamyor. Aıle hukukunda şi'riatın ları arasında mekık dokuyor. Yasamının tehakimiyeti hâlâ kadınlann clını melınıolusturanıseeğıtıme vegerçeğeolan kolunu baglayacak kadar jazlu tutkusu... Bu tutkunun nedcnlen ıse hem onun özel, hem de ınsanlığın "dram"ında Kadınlann kavgası sonucu elde gızlı: "Bıldığım kadanyla Le Vernet. Les Mılles edilenler umut vaadet.se de henüz ve kölc çalıstırma kamplarından sağ çıkan sınırlı. Değışim, Bangladeş'in ünlü tek kı>ı benım. Yaklasjik 80 bın ınsan I ransızkadın yazan Teslime Nesrin in lar tarafındanAlmanlaryada Na7ilcrdcğılsınırdıs.1 edılerek ölüme terk cdıldı, dort bın ülkesine dönebileceği bir ortamı kıs,ı de F ransız toplama kamplarında ya^amını yıtırdı. SÖ7İİ edılen bınlerce ınsan ya^am daha yaratanıanuş. Ama atılan dankopartılarakgazodalarınaatıldı veöldüadımlar burun kıvnlmayacak ruldıı Bu ınsanlar sankı de bu dünyada hıç kadar belirgin. Sonııç olarak varolmamı^lar gıbı. Lğer sağ kalan tek kışı ben ısem, yasananların bır tanığı olarak, ınmerakla ızlenecek bır konıımu var sanlara tum gerçeklcrı anınısatmak boynumunborcuolmalı."^ Bangludeş 'in Oral Çalışlar 'ın gezi The Guardian 'dan çeviren: izlenimlerinı aktarıyoruz RİTA URGAN Her ad, bir yaşam... I homas, dırcnısçılcrın yardımıyla kaçtı hapısten. Güney Fransa'dakı Amenkan bırlıklcnnedfstekveren.Cirenoble'dakıkomandogrubunakatıldı Yedıncı (ılogcldığındc Thomasderhal Amerıkankarşıcasuslukorgiitünde yeraldı (Osıralar, ycdı dılin yanı sıra, Ingıli7ce'yideakıcıbırbıçimdekonuşabılcnf homas^ımdı 11 dılbılıyor.) Amcrıkan ordusu Dachau toplama kampını bosalttığında bııruk bır sevınç yas,adı. "Ccllat" lakabıyla tanınan kamp müduru Emıl Mahl'ısorguyaçckcrekyaptıklannııtıraf ettırdı vc elındcn ım/alı bır yazı aldı. Bu aradaboşaltılankamplardangelenbitmektü Dergımızin ılgiyle okuyacağınız bir yazısı ise "Dil Sıhırbazı" Miehel Thomas 'm öyküsü Tam an bir dil bilen bu adam ınanılmayacak bır is vaparak dıleyene, dilediği dilı bır hajta gibi bir süre içınde öğretebılıyor Dünyada belki de bu isi yapabilen tek insan olan Michel Thomas klasik bır dil uzmanı değil. Bu beceriyi toplama kamplarında hayatta kalmaya çabalarken elde etmiş. Nazi 'lerin pesine düşüp Klaus Barbie 'nin yargılanması için emek verirken pekiştirmiş. Miehel Thomas 'ın yaşam öyküsünü kolay kolay unutamayacaksınız. Size bir de duyurumuz yar: Tarih Vakj'ı 'nın Habıtat kapsumında düzenlediği sergiler 3 Mayıs 'ta tarihi Darphane bınalannda yeniden açıldı. Tüm ayrıntılarıyla geçen yıl tanıttığ~ımız ve bir tam gününüze değer dediğimiz sergiler bu kez "Müze Kentten Kent Müzesine " baslığı altındayine zıyaretçilerini bekliyor. Önümüzdeki hafta yeni bir dergide buluşmak üzere.. tpek Çalıslur CUMHURİYETDERGİ İMTİYAZ SAHİBİ BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN YENİ GUN HABER AJANSIBASIN VE YAYINCILIK A.Ş.BGENELYAYINYÖNETMENİ ORHANERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRU HİKMET ÇETİNKAYA •YAZIİŞLERİMUDURLERİ DİNÇTAYANÇ, İBRAHİM YILDIZ (SORUMLU) • YAYIN YÖNETMENİ İPEK ÇALIŞLAR • GÖRSEL YÖNETMEN AYNURÇOLAK • REKLAM MEDYA C KAPAK FOTOĞRAFI:ORAL ÇALIŞLAR Michel Monaco Prenyesi olmayıı^ huıırlanan Grmce Kelly'fi de ders vermistt.