Katalog

9MART IW7. SAYI572 bu hayatın .sorumluluğıınu üstlcncrck bcn Cülşah oluyorum. Büyüdüğümü gün giin hisscttığim /amanlaroldu." Bunasılbirbüyüme?Sorularlayönlendirildiğiiçinbirazbölükpörçük. Yanıtları seni keskinseçimleresürüklediği içınhastalıklı. Sonunda ise, "persona non grata" ilan cdildiğın aşklar. Çünkü sen, beklcndiğı gibi davranmıyorsun. Ne biçim bir kadınsın scn? Geçtik herşeyi, insan yalnızlıktan korkmaz mı?ScçimlerinbcdeIiyalnızlıkolursaeğer... " Yalnız olmaktan hiç korkmuyorum. Bu scçimleri yaparken zaten, kendini bir erkekle tanımlajnaktan çoktan vazgeçmiş oluyorsun. Yalnız, ayakta kalmak. Ne kadar dibe inersen in, yukan çıkabileccğini bilmek. tştegüçbu. lktidardeğil,ilıs,kileriyönlendirmck dcğil, güç ayakta kalmak. Kendin olarak ayakta kalmak." BunlarGülşah'ın seçtikleri. Yaseçmedikleri? "Tırnakiçindeakıllıolduğun zaman, gerçekten kadınlığın da, kadınlığı kullanmanın da sınırı yok. Ama bunu yapamazsın. Ben yapamam. Çünkü budürüstçe değil. Butürdenkadınlığakanmışbirerkeği de ne kadar okumuş yazmış olursa olsun, uyandırmak çok zor. Çünkü binyıldıröğretilenbu. Istcdiğin kadar onunkarşısindaki kadınındürüst olmadığını söylc. 'Bcn çok scviyorum' diyor. Sevgi anahtar sözcük. Sevgisini böyle bir kişiliğe y ükleyebiliyorsa zaten, sen istediğin kadar açıkla. Onun için söylediklerin başka bir dılde, bütünüyle başİca bir dÜ7lem." "Akıllı" olmayı seçmcyince, geri kalan ne? Nasıl bir güç? Gülşah, annesinin de çok güçlü bir kadın olduğunu anlatıyor. Onun güç dediği şeyse ikisi de değil, ne sonuna kadar herşeye katlanıp, hayatı yüklenip götürebilmek, ne de durumlan değiştirip, ilişkiyi yönlendirebilmek. Gülşah'ın güç tanımı, tek başınalıktasaklı. Annesi için, "sorgulayan, düşünen, anlayan ve dinleyen bir kadın" diyor. Bu hayatta böyle bir güç insanı ne kadar kurtanr, nerelere getirir bunu da kendi hayatında görüyor aslında. Çünkü o da, konuşmaktan çok dinlediğini anlatıyor. Böyle bir tanımla gücün onu gctirdiği ycrse... "Dinliyorsun. Anlattığı, düşündüğü herşeyi, 'Olabilir' cümlesiyle karşılıyorsun. Sorunlara, 'Neyapalım?' diye iki kişilik bir soruyla bakıyorsun. Yaşamı, onun yaşamını tolere etmeye çalışıyorsun. Ama sonuç? Sonuç, bir kadın olmaktan çok bir yara bandı gibisin onun için. Çünkü kadın, onun için farklı.Kadınailişkinbilgisibu değil. Kadın, ele geçirelemeyen, sevilen, özenilen birşey. Sense, onun bilgısi dahilinde değilsin. Seni bildiği kadınlık rolüne oturtamaymca, yara bandı olarak kabul ediyor. Yaralandığında da hepoıadasın." Kadınlannkullanabildiklen.kullanmayı bildikleri sürece "femme fatale" kimliğındenaldıklarıbirgüçvarsa.erkeklerindekullanmayı seçtikleri sürece, "gezgindenizci" imgesinden yıyebilecekleri ekmekleri çok. Karşılanndaki kadın onların oynadıkları rolü kabullendiği sürece, oynamaya devam edebilıyorlar. Kadınlarıngelenekselanlamdakı "giicü", ele geçirılemc/lık ve gızemdeyse,crkcklcrınkiçckıpgitmekte. "Heran gıdcbılirım.Banagüvenme. Çünkü başka limanlarbcnibekliyoı." Belki dehıçsöylenmeden anlaş, ılan bu cümlelerden Giilşah neleı edındi.' " Uenim ve onun bu rollen benı ancak kadın rolü bendcn alındıgı zaman çok acıtıyor. Çünkıı kadınlığın u/erıne yüklenen onca ijcydcn va/geçiyorsun. Buağır, çokağır." Agıılıgın, acınm kar^ılığı ne? Değışme kararı mı? "Ulanbendebundan sonradiğcrlerı gibi..." dıyen başlayan cumlelcr kuruyor ınu ınsan7 "HöylcşcylersöyliıyorsurıUıbtı. Amahıçbır/amanbundan\a/geçmeyecı:gim. Çünkü dcrdım, bıı cıkek değil. Dcıdıın, dürüst olıııak.ııısancayd^anıak." Kolaygelsin!^ Güç. Kadının gücü. Var mı? Yoksa toptan güçsüz müyüz? Güçsüzlük kaderimiz mi? Yenilgilerimiz genetik şifremizde düzelemeyecek yalnış bir sayı mı? Güç, belki de sandığımız gibi şiddeti içermiyor yalnız, kadın belki de yenilmenin gücünü kullanıyor. Psikolog Emre Konuk, kadının güçsüzlüğünü nasıl güç olarak kullandığını anlatıyor... • • V •• gücü ve korku adının, kadın olmaktan kaynaklanan bir gücü var mı?" sorusu üzerine konuşabilrnek öncelikle ilişkilerdc "güç" diye bir belirleyeninvarlığındahemfikirolmalı. Psikolog Emre Konuk," Bu bir perspektif" diyor,' Güç, ilişkilerebakıştabırperspektif." Konuk, bu düşünce düzlemınde yanıtlıyor EceTemelkuran'nınsorularını. Kadın erkek ilişkilerindc gücü nasıl ta nımlıyorsunuz? Bir güç varl ığından söz etmek yerine, bunun bir perspektif olduğunu düşünüyorum. Bir çift gelir. Size ilişkilerinin ne kadar sağlam, ne kadar sevgi dolu ve uyumlu olduğunu anlatır. Ama siz orada tam tersine bir ezenezilen ilişkisi görebilirsiniz. Anlatılan episode'lara 36 açıdan bakmak mümkün. Bunlardanbiridegüç. tlişkileri, gücün dağılımı olarak tanımlayabilirsiniz. Size sorunlannın çözümü için gelen çiftler oluyor. Güç ya da iktidarın ilişkiyi çıkmazlara soktuğu örneklerle karşılaştınız mı? Kullanılan dil sıklıkla güç kelimesi olmuyor. "O benden daha güçlü, kendimi güçsüz hissediyorum" gibi cümleler kurulmuyor. Ama öyle şeyler anlatıyorlar ki, güç kavramıyla yorumlamak mümkün. Mesela çocu Emre Konuk, ilişkileri kurt dalaşına benzetiyor. defi, diğerinin boynuna dışini geçırmektir. Amayenilmeye doğru giden taraf, bazen ycre yatar ve boynunu uzatır. Yenmek üzere olan taraf, kuyruğunu kıstırıp kaçar. Dışarıdan baktığımızda yenen taraf yere yatan kurt ama davranış psikoloj isi açısından yenen taraf yere yatan taraf. Çünkü ilişkiyi yönlendiren ve diğennı kaçıran o. Genelde kadınlar yaparbunu. Böyle bir beceri eksikliğinin kaynağı ne? Böyle insanlarm genellikle korkuları olur. örneğin gereğini yapacak olursam çocuğum hasar görür. Bu çeşit korkulan varsa onlar giderilmeyeçahşılır. Karşı çıktığı zaman, haklannı koruduğu zaman, erkek arkadaşını kaybedeceğini düşünür. Erkeklerin bu sürckli alttan alma haline karşı tepkileri ne oluyor? Böyle bir tutum benimsemesi kadının statüsünü düşürür. Alttan alma, ağlama, bıralet olarak vırvın, dırdın kullanması onu ilıskinin ıçinde düşük bir statüye yerlcştirir. Ama aslında biz, erkek milletinin çclişik duyguları vardır. Servis vehizmet verilsin isterizkadından. Hcp eteğimizin kenarında dursunlar. Bunu yapan kadınadasaygıduymayız. Hem hizmet edecek, hem de iki ayağının üzennde duracak, cazibesini, saygmlığmı koruyacak. Zorbirdans.^ K gun nasıl eğitilmesi gerektiğiyle ilgili çok sık bir tartışma olur ailede. Bir taraf hep yanlış yapmakla suçlanır. Birbirlerini eleştınrlcr. Böyle bir epısode'u bırçok perspektiftcn yorumlamak mümkün. Bunlardan biri de güç olabilir. Anlaşmazlıkları, iki insan aile içindeki gücü nasıl kullanacaklartnıprogramlamamışlar, bölgelerini ayırmamışlar diye açıklayabilirsiniz. Yadabu iki insançatışmalarda kullanacakları uzlaşmaya yönelik bir güç modeli geliştirememişler. Üzerine konustuğumuz güç, iktidarıda kapsıyor. I ktidardan bağımsız güç var mı kadın için? Böyle birgücün çok teknik bir anlamı var. Bir ilişkide güçlü olmak demek iletişim teorisi açısından, iki şey demek. Bırincisi, ilişkiyi tanımlayacaksın ve karşı tarafbu tanıına uyacak. îkıncısidcılışkiyeyönvermek. tlişkinin nasıl gıttiğine, nelerin kabullenileceğine, ilişkinin yönlendirilmesine dair bir güç. Ama gündelik anlamda birini bir ilişkide güçlü buluyorsak, o zaman bir sertlikten söz ederiz. Kaba kuvvet de bir ilişkiyi yönlendirir. Ama teknik anlamda güçsüzlük de ilişkiyi yönlendırebilir. Bunu yapan kadın mı? Genellikle kadın. örneğin kurtlann savaşınabaktığınız zaman, kurtlannkavgadakihe Suzi Huf> Levi'nin "/çindeki" adını taşıyan sergide yer alacak iki çalışması...