Katalog

23MART1997. SAYI574 raşılarıylaokadar ılgililerki,çogu kezkendilerini dinlemeyi unutuyorlar. Çünkü uğraşıları sırasinda fiziksel ve ruhsal olarak kendılerini kullanıyorlar. Bu kullanım oranı azaldıkça insanın canı sıkılıyor. Aktivıte içindc kendini aşan insanlarda ise özel bir kendinc değer verme ve tatmin duygusu görülüyor. Kendi zaaf ve durgunluğunu a^ması insanı sonderecemotıveediyor. # Mutlu insanların kendi I erini dinlendirecek aralar vermel eri dc daha kolay oluyor. Bu insanlar kendilerinc değer verme duygusunu çok iy i tanıdıklan halde bu duyguyu asla hırs ile karıştırmıyor ve kendini beğenmişlik hal ine getirmiyorlar. # Mutluluk, istedığımizle sahip olduğumuzarasındaoynananenkarmaşıkoyun. Istediğimız her şeye sahip olabildiğimizde, üreticilik vc beklenti içinde istemek gibi mutluluğunenönemli iki temelunsurutörpüleniyor. Çabaladığımız konuda hiçbir bcklcntimiz yerine gelmezse, o zaman da enerjimizi yanlış hedetlere yönelterek tüketmişoluyoruz. Mutluluk, ıstediklerimizlc elde ettiklerimizarasındakihassasoranınkorunması noktasıdır. Öyle bir denge ki, elde ettiklenmiz cdebileceklerimizin teminatı olarak bizi ycterli enerjiyle ve sürekli motive eder durur. Bu noktada her şeyi elde ettnek hiçbir şeyi elde edememek gibı bu dcngey i bozan faktörlerolurlar. # Mutluluk mutlu insanlar için kesinsözcüklerletanimlananbırhedef değil. Bu insanlar sürekli bır mutluluk çizgisiüzerinde seyrederken, olaylar bağlamında daha da mutlu oldukları anların altını çiziyorlar. Sürekli mutlu vehuzurlu bir çızgısiolaninsan, belirlenmişnoktalardadeğıl,hayatınheralamnda mutlu olabıleceğıolaylarlakarşıkarşıyakalıyor. tngılİ7 fclsefcci JohnStuartMill, gençlığı boyunca mutlu olup olmudığını sorgulayıp, bu sorgulama sırasında son derece mutsuz olup intiharın eşiğine geldiğinı anlatıyor. Bu deneyimi ardından felsefi birçıkanm yaparak," Mutluluğa konsantre olmayan insanlar mutlu olabılır ancak" diyor. Gerçekten de sürekli mutluluk peşindekoşarak, mutluluğu ve mutsuzluğu kesin sınırlarla ayırıp, bu konuda kendini sürekli irdeleyen insanların mutlu olma şanslarının çok az olduğu gözlemleniyor. # Mutluluk, yoğunluk ve niteliksel anlam taşıyor. Yaşamdakı olumluanlannolumsuzlaraoranlanicelçokluğu olarak görülmüyor. Mutlu insanlar, mutluluğu ıçeriktearıyorve çokyoğunyaşıyorlar. Ancak bunlaryaşamda 'tesadüf olarak adlandırılabilecekolaymek insanın bir anda mutsuzluğundan sıyrıhp mutlu olması için yeterli değil. İnsanın önceliklenelerdenvenasıl mutlu olduğunu keşfetmesi gerekiyor. Mutluluk uzmanlarının bu konudaki önerileri şöyle: # Yaşadığımızanıntadınıçıkartalım. İnsanlar genellikJegeçmişi.geleceğiinşaeden malzeme olarak görüyor. Insanoğluyaşamıyor, sadece 'yaşayabileceği' günlerin umuduy la ömrünü tüketiyor. Geleceğe bu kadar bağlanmak günü ve gün içinde yaşanan güzellikleri algılamayı engelliyor. # İnsanın mutluluk roliinü oynaması da çok ilginçtır ama insanın mutlu olmasmı sağlıyor. Sürekli gülümseycn ve gülenbir insanda, kaslannın bu hareketinin beyne iyimser sinyaller gönderdiği belirlenmiş durumda. Sosyal psikoloji, mimik ve davranışlarla desteklenen duygu ifadelerinin insanda yerleşebileceğini kabul ediyor. # Ilişkıde olduğumuz insanlara gereken değeri verelim. Çevremizde sosyal bir ağ örmek ve bize değer verildiğini görmek için enerjimizvezarnanımızınbirbölümünüilişkilerimize ayıralım. Sevgi, dostluk, arkadaşlık gibi faktörler bize karşılıklı yardımlaşmayı, day anışmayı ve yaşamda yan yana yürümeyi öğretir. Bu yolla yalnızlık, çaresizlik, terkedilmişlik,değersizlik gibi mutsuzluğu körükleyen duygulardan sıynlmak olanaklı olur. # Çalışırken de boş zamanlarımızda da y aptığımız işlerden key i f almalı ya da key if alarak ve kendimizi vererek yapabilcccğimiz işler seçmeliyiz. Batı dünyasının sanayileşmiş ülkelerine bakildığında, ekonomik refah ve yaşam düzey i oldukça yüksek, boş zamanlarında 'sosyal faaliyetlerde' bulunan, eğitimli kitlelcrin ne kadar mutsuz olduğunu görüyoruz. Çünkü öneml i olan hcrhangi birşey yapmak değil, hayatımızın birçok alanında istediğimiz şey leri yapabilmek. # Mutluluğu aramaktanvazgeçmeli, ancak elimizdcn geldiğince mutlu olmaya çaIışmalıyız. Küçük şey lerle mutlu olmak kavramıyla tanışmalı, büyük hedeflere giden yollarda olsak bile, mutlu olmak için o yolda başanyaulaşmayıbeklememeliyiz. lhtiyaçlarımızın giderilmesı mutluluk ölçütümüz olmamalı.Buölçüt bizi mutlu değil, çıkarcı yapar. Bir Budist psikolog mutluluğu şöyle tanımlıyor: "Mutluluk, acılara ve hayal kınklıklanna dayanabilcceğimizin güvencesidir. Mutluluk uzun vadede sevginin nefrete galipgeleceğinininancıdır. Mutluluk zevk ve keyfin esiri, kendimizin de kölesiolmamakdemektir."^ Psychologie Heute 'den çeviren; AŞKIN ELÇt Formüllerden bîri de şöyle: Mutluluğu aramak yerine elden geldiğince mutlu olmakl Mutlu insanlar sosyal ilişkileri için çok zaman ayırabiliyorlar. Geçici değerlere önem vermiyor, 'geçici' olmayı istemiyorlar. Hedejlerini ve sınırlarını belirlerken de çok gerçekçi oluyorlar. Tekerlekli sandalye mahkumu olmak, samldığı gibi mutluluğa engel değiL lar. Oysa isteyerek ve hedefleyerek büyük mutluluklarpeşindekoşulurkenyapılanonca emek ve duygu yatınmı sonucunda, mutluluktan çok hayal kırıklığı ile karşılaşma olasılığı çok yüksek. # Mutlu insanlar hedefleri ve sınırlarını belirlerken daha gerçekçi oluyorlar. Çünkü mutluluk, beklentilerimizle sahip olabileceklerimizarasındakiorantıise,yabeklentilerimizi azaltmak ya da sahip olabileceklerimizle mutlu olabilmeyi öğrenmek gibi bir yol izlemek durumunday \t. En azından hangi yöntemi daha kolay benimseyebiliriz, onuortayaçıkarmahyız. Mutlu insanlar bu yöntemleri biliyor. Neyi ne kadaristeyebilirlervenedenne kadar hoşlanırlar,bunun farkındalar. Birsarkı, birdiI ım pasta ya da iki saat arkadaşlarla sohbetetmckgibiküçükmutluluklaryaratabiliyorlar. # Mutlu insanlar sosyal ilişkileri için çok fazla zaman ayırabiliyorlar. Geçici değerlere önem vermiyor, 'geçici' olmayı istemiyorlar. Herkesi birden memnun etmck peşinde değiller. Bağlantılannıkendileri için önemli olaninsanlarla kurup yürütüyorlar. İnsanlar tarafındanbcğenildiklerinevesevildiklerine inanıyorlar. Mutlu insanların mutluluk genlerine sahip oldukları iddiası da var. Optimist yapılar, yaşamda mutlu ve huzurlu olma şansına daha açık yapılar olarak gözlcmleniyor. Bu bıyolojikfaktör aslında oluınsuz duygulara eğilimi engellediği için aksi bir ıfadeileniteleniyor. Kızgınhğa,korkuya, melankoliye ve pesimizme ncden olan beynimizin kimyasal yapı taşlannöropeptıdlerbudurumdaetkileniyor. Ancak ncgatifduygularaeğilimin, genetik program içinde var olduğu kabuledilsebile.psikolojiçevreleri bunun insanın mutlu olma şansını yok ediyor anlamını taşımadığını özellikle vurguluyorlar. Elbette bütün bunları bil