Katalog

14 CUMHURİYET DERGİ İflah olmaz bir "v< güzellik arayıcısıydı. lyinin de kötünün de ötesinde bir güzelliğin peşindeydi, sadece bu yüzdendir ki, o güne kadar söylenegelenlerin hiçbiri yoktu Charles Baudelaire'in dizelerinde... Sadece zehir akıyordu. On iki yaşındayken aşk kırgınıydı, yetişkinliğinde ise aşk kaçakçısı olmayı yeğledi. Satılık bedenlerde âşkı biçimlendirirken, ulaşılmaz olandaydı yüreği... lendiği gün küçük çocuğun öfkesınden payınadüşeni alacaktı. Karıkocayatakodalarınagiremeyeceklerdi,çünküodalarınınkapısı kilitlenmiş ve anahtan sokağaatılmıştı. Yıllar sonra annesine yazdığı mektupta şöylebirsitemvardı:"Çocukluğumdasana tutkulu bir aşkla bağlandığım bir dönem oldu; dinle ve yüreğin titremedcn oku bunları. llk kez böylesine içımi döküyorum. Faytonlayaptığımızbirge7İyıanımsıyorum;tedavi gördüğünbirsağlıkyurdundançıkıyordun, hep aklında olduğumu bileyim diye benim için yaptığın çini resimleri gösterdin. Korkunç bir belleğim var, inanır mısın? Sonra uzungezintilersüregidensevgiler! Ah! Anne sevgisini tattığımnegü7el çağlardı... Yalnızcabenimdin artık. Hem putum hem arkadaşımdın. Cok çok gerilerde kalmış yıllardan böyle tutkuyla söz etmeme belki şaşacaksın, ben bile şaşıyorum. Daha sonra bi 1 irsin kocan ne acımasız bir eğıtım seçtı benim için; kırk yaşındayım ve hâlâ o kolcj yıllarını ve üvey babamın yarattığı korkuyu acıyla anımsıyorum" Başına buyruk bir genç... Kuşkusuz kı anncden çok bir kadın gibi sevdionu. Yıllar sonra bile kocasınıaldatan kadınlargibizulayerlerderandevularverirdi annesine. Annesinin yüreğindekı tek kişi değildi oysa. Sertbirinsan olan komutan Aupick ise bir süre sonra çareyı bu şımarık yaratığı yatılı Lyon Kolcji'negöndermektebuldu. Yüksek duvarlı bu köhne binanın içinde f'azla kalamadı. Bir süre sonra öğretmenler ve öğrcncilerle kavgalar başladı. Böylece başka bir yatılı kolejin yolugöründü. Lirgenlık donemlerini bir okuldan diğcrine taşınarak geçıren Baudelaire ılk di7elennibusıralardakaleme aldı, bir yolculuk sırasındaydı ve en çok sevdiğıyleannesiylebirlikteydi. Onsekı/ yaşında olan genç daha başına buyruk hareketetmekteydi artık. Küçük bir olay nedeniyle hiç ısınamadığı yatılı okulun kapılan kendisine kapandı. Bu onun için özgür bir yaşam dcmektı. Artık ayaklan Parjs'in karanlık sokaklarını arşınlayacaktı. Ömürboyuaylaklıgısavunacakvebııyaşama"dandi"adını verecekti. Yirmi yaşına gelen ve babasından kalan yiiz bin frankı almaya hak kazanan Baudelaire aylak lüks bir yaşam sürmeyebaşladı. Pahalı lokantalardayiyor ,bir giydiğini bir daha gıymıyordu. Onun deyişiyledandılıktıbuyaşamınadı.Esasları ancakşöyleaçıklanabilirdi. "Dandi/engin.başıboşinsandır.doyuma ulaşmış, bıkmış olsa da hep mutluluğun ardındankoşar. Yasalardaolmayanbirkurumdur, ama kendine özgü katı yasaları vardır, dandiler, ne kadar değışikve bağımsızbir kişiliğesahipolurlarsaolsunlarbuyasalaratitizlikle uyarlar. Sevda yalnızca başıboş ınsanlann doğal uğraşısıdır, boş zaman ıstcr, dandiyc uygunbir duygudur, ancak dandınin temel amacı değildir. Aynı şey para için de söz konusu. Dandi para dcnen kaba tutkuyu sıradan ölümlülere bırakır. Onun için para sadece din halinegetirdiği tutkularını doyurmak için zorunludur. Dandilik kıt düşünceli bazı insanların sandığı gibi, aşırı bir gıyımkuşam ve maddi zerafet düşkünlüğü değildir. Batanbirgüneştir dandilik; kayanbırgök eismi gibi yücedir, ıssızdır ve melankoli doludur." Gösterişli elbiseleriyle Paris sokaklannda boy göstcrcn genç dandi insanları şaşırtmaya çalışacaktı bundan böyle. Çıktığı bir yolculukta eşcinsel olarak tanınmaktan epey mutlulukduyacaktı. Frengilibirkadınlayatacakveuzun yıllar buhastalıklamücadele edecekti."Füzeler"deşöyleyazacaktı: "Çevremde tiksinti ve ürküntü uyandırdığım zaman yalnızlığı ele geçirmiş olacağım." Kendini insanların üstünde dencmekten büyükkeyifalıyordu. Hüzünlübirkeyiftibu. lyilikle kötülük arasında bir seçim yaptı ve kötülüğü scçti. Belki de bir tek kişiy e sesleni Evrensel budalahğa karşı kötülük çiçekleri AYFER DİN(, KURT Jfffo, üzelinbenimgüzelimintanı•f •* mını buldum" diyordu "Füze| ler"de: "Bu giizel yakıcı hazin î bir şey, anlaşılmayı zamana bırakan,birazkapah birşey. Dilersenizfikirlerimi,duyarlıbırnesneyidiyelirn,toplurnun en ilginç nesncsinı bir kadın yüzünü örnek alarak açıklayayım. Bir baş ayartıcı güzel, yanibır kadın başı,aynı zamandavekarmaşık bıçımdc hem cinsel arzu hem hüzün uyandıran bir baştır bu; bu melankoli, bıkkınlık, hatta doyumsuzluk fikrini içcren.. ve y üz ne kadar melankolik olursa o kadar çekicidir. lçindemutsu7İukolmayanbirgüzellik tipi aklımın köşesindcn bile geçmez. Bu fikirlereinanmışbaşkalarınabakarsanbufikirlerc saplanıp kalmış olan ben özetle ve Miltonvari cn canh güzellik tipi şeytandır demekten kendimi alıkoyamam." Mutsuzlukta gerçek güzelliği arayan, in M sanlann içine ise saçlarıni yeşılc boyayıp çıkan oysa birkaç kı>ınin karşısında konuşamayacak kadar sıkılganbirisı olan bugenc, adam Fransa'nın lanetli «,aıı ı Charles Baudelaire'denbaşkası değildi. Annesı Caroline altrruş yaşı n dakiFrancoise Baudelaire ileevlendiğinde yimıialtı yaşındaydı. Baudelaire papazdı ama asıl yapmakistediğiresimdı. Birsürc sonra zaten zorunluluktan yaptığı papazhğaboşverdi ve evlerde mürebbiyelik yaparak geçinmeye başladı. tkinci karısı a Caroline ise bir ailenin vesayeti Anneye *wa altında büy ümüştü. Aile dostu olan Bay Baudelaire'in sanatçı kişiliğinden çok etkilenmişti. Çiftin evlendiklerinden kısa bir süre sonra bir oğullan oldu. Yıl 182 l'di. Bu birliktelikten birtek kişi mutsuzçıkacaktı, o da küçükCharlesBaudelaire... I lenüz altı yaşındayken kaybctti babasını Charles. ülayın bılıncinde değildi. Gençannesıne biiyük bir aşkla bağlandı. El ele tutuşup düş bahçelerinden geçerlerdi küçük oğlanın gözünde... Annesınin gözlerinden dünyayı bağışlardı kendisine... Sorsalardı ona büyüyünce kiminle evleneceksin diye hiç duraksamadan "Annemle" derdi. Amaannelerleevlenilmezdı. Bu soru da hiç sorulmadı ona. Anaoğul aşkı onıki yaşına kadar sürdü. Ve bir gün anne aşkına ihanet Da g"yaL etti.Gitti, adamınbiriyle evlendi. Ostelikbirüniformalıyla. KomutanAupickböylccegirdiikisininarasına... Küçük Baudelaire bundan böyle biricik sevgilisini birbaşkasıylabölüşecekti. Yeni evliliğine oğlunu h&zırlamayan Bayan Caroline ise ev