Katalog

8 nJMHURlYET DF.RGİ arasında kalan bir kompleks olarak nitelıyor mutluluğu. Ve onu mutsuzluk gibi zaman ve mekân çerçevelerine sıkıştırmıyor. Bugünün uzmanları bu sorunun yanıtmı aramaya, hangi insanlann kendilerini mutlu olarak algıladıklansınıflandırmasıylabaşlıyor ve o insanlann neden mutlu olduklarını düşündükleri sorusu ile de devam ediyorlar. Bu iki soruya alınan yanıtlara bakıldığında ise, bunlarınyanıt olmaktan çok birerkaraktertarifi olduğugörülüyor. Ayncaaraştırma sonuçlanna göre kişiscl mutluluk etkilencbilirveyapılandınlabilirbirolgu. Mutluluğun ölçek ve faktörleri neler? Mutlu insanlarmutsuzçağdaş.larından nasıl ve hangi noktalarda ayrılıyorlar? Kimler mutlu? Nc kadarmutlu?.. Araştırma sonuçlan tum bu soruların yanıtlarını veriyor: # Kendi yaşamlarını kendileri şekillendirmiş ve kendi edinimleri olanlar kendilerini mutlu görüyorlar. Onlar için iyi ve kötü, karşı larına durup dururken çıkan kader değil. Ancak kendi oluşturduklan, kendilerine ait olanın mutluluğunu, hazzını en derin şekilde hissediyorlar. Bu arada piyango vurması gibi 'hakedilmeyen' mutlulukların görece olarak kısa süreli mutluluklarolduklan mutluluk psikolojisi içinde belirlenmİ!} bir durum. Bukonudayapılan incelemeler.böylebirkazancınenerkenbiray.engeçbiryıl sonrasında, kazananların eski manevı tutumlanna dönmesiyle sonuçlandığını ortaya koyuyor. # Mutluluklaekonomikgelirdüzeyi arasında bağlantı yok mu? Çckilmez derecede banal ve dayanılmaz bir yanıt olarak gelse de, paranın rahatlattığı ancak mutlu etmediği biliniyor. Çünkü para ve zenginlik tıpkı sağlığımız gibi çok çabuk ahştığımız bir durum. Asgari ihtiyaçlarkarşılandıkçaoluşan yenilerinin peşine düşüyoruz ve bu zıncirleme sürüp gidiyor. Duygusal anlamda da bu süreç aşama aşama yaşanan tatminlere dönüşüyor. Azalan marjinal fayda yasası, bu bağlamda'zengin' Almanlann neden kendilerinden 'yoksul' olan trlandalılardandaha az mutlu olduklarını açıklıyor. Mutluluk istediğimizi elde etmek değil, elde cttiğımizle mutlu olabilmeyiöğrenebilmekyeteneğidir. # Sadece para değil, yaşamımızısürdürmede olmazsa olmaz zannettiğımiz başka materyal unsurlar da mutlu olmamızda diişündüğümüzden çok daha az rol oynuyor. Orneğin mutlu olmakla zekâ ve güzellik/yakışıklılık arasında son derece abartılı bir bağlantı kurulmak istendiğini biliyoruz. Ama gÜ7cl ve zeki olanlaıııı yaşamda birtakım avantajları olmasınarağmen daha mutlu ınsanlarolduklarınıgösterenhıçbırkanıtyok. # Çelişkili zannedilse de, başınaçok büyük bir felaket veya kaza geleninsanlarbile mutlu olabiliyor. Orneğin felçgeçiren bir insanın hayatının geri kalan kısmını çok mutsuzgeçirmesi gerekmiyor. Biraraştırmaya göre, böyle bir olaydan sonra hastanınacısı, öfkesi ve depresyonu ycrıni yavaş yavaş mutluluk duygulannabırakıyor. Ve onlar da kendilerini diğer insanlardan daha az mutlu hıssctmiyorlar. Budurum insan psikolojisinin uyum kapasitesiyle değerlendıriliyor, Uyumkapasitesi,isteklerindü7cyını varolankoşullaragöreayarlayıpdüzcnliyor. # Çalışmak, birçok insan tarafından yete rince algılanıp değerlendirilemeyen bir mutluluk kaynağı. lşteyken mi yoksa boş 7amanlarınızda mı daha mutlusunuz sorusuna deneklerinçoğu 'boşzamanlanmızda' yanıtmı vermişolsalarda, gerçek çok farklı. Deneklerdenhermutlulukvcdoyumhissettiklerindeboşbirkâğıdaçarpıişaretlerikoymaları istenmiş. Sonradan bu kâğıtlardakı çarpılar sayıldığında (eşit süreler ölçüt alınmış) çalışma ortamı içinde diğer zamanların üç katıçarpı işareti koyulmuşolduğu ortaya çıkıyor. Stres puanları vererek yapılan denemede ise, yine boş zamanların daha az mutlu olmanın ötcsinde birer stres kaynağı oldukları gözlemleniyor. # Mutlu insanlar, aktif olan insanlar. Uğ Mutluluk çok karmaşık bir duygu: İnsanın öncelikle nelerden ve nasıl mutlu olduğunu keşfetmesi gerekiyor. Mutluluk uzmanlarınm bu konudaki önerilerine kulak Byermek ister misiniz? Kim mutlu? Neden? E skibirÇ'inatasözü, "Birsaatliğine mutlu olmak istiyorsan içki iç, bir aylığına mutlu olmak istiyorsan evlcn, sürekli mutlu olmak istiyorsan dd dogayla uğraş" der. Modern mutluluk araştırmaları genel anlamda olmasa da bu deyişidoğruluyorlar. 70'lıyıllarınortalarından berı, bir psikologlar ordusu, mutluluk psıkolojisinitanımlamayaçalışıyor. BuatasÖ7Ündcn yola çıkarak, önce bu anlamdaki mutluluğa açılımgetinnekistersek: # Uyuşturucular bağlamında sağlanaıı mutlulukta, bey indeki mutluluk mcrkezlen çabuk, doğrudan, birçok ve çeşitli etkenle uyarılmaya hazırdır. Uyanlma aşın nitclik taşır ancak mutluluk duygusu kısa süreli ve geçidir. Ardından boşluk duygusu yaşanır, acıçekilir. # \ Iayatimi7in çok özel anlarında yaşadığımız mutlııluklarda ise, duygusal alan olaylarınsüreciylekısıtlıdır. Buolaylarınsıklığı mutlu olma niccliğini yoğunluğu ise niteliğinibclirlcr. Ancak nıulluolmanınpsikolojik temclınihazırlamaz. Sürekli mutluluk davranışısağlamaz. # Atasözünde bahsedilen ya da kastedilen durumda ise doğanın sürekliliğı bağlamında birsüreklilik arzederyaşanan. Çiçckler pcriyodik olarak çiçek açar, mcvsımlcr kendiniyenileyiptekrareder.belirliaralıklarlaemeğinizinkarşılığındaürünalırsınız.. Doğanın ritminde aşın çıkışlar ve inışler yoktur. O ritim belirli aralıklarla ve aralıkları da başka hazlarla doldurmak kay dıy la güyorlar. Belki kullandığımız farklı vurgular mutluluk sözcüğünü soyut anlamından sıyırıp daha güncel ve gerçek bir çerçevcyc oturtuyor ancak bilinçaltımızdabİ7İm,mutluluğun kendısıne gıden değil ona araç olan yan yollara sapmamızı sağlıyor. Nedırmutluluk?Insansübjektifhuzurun koşullarınıyaratabilirse nasıl kullanıronlan mutluluğa ulaşmada? Bu planlanabılırmi? Yoksakoşulu,kuralıyokmudur? Bazılan için mutluluk, mutsuzlukdönemleri, acıların dinmesi ve sıkıntılann, stresin geçmesinden sonra yaşanan dinginlik anlamınıtaşıyor. Hattamutluluk,çelişkilibirşekilde, insanın kendi mutsuzluğunun içinde, ma7oşi7mıninvekendineacımaduygulannınderinlerındekaynağınıbulabiliyor. Ancak genel olarak bu tanımlamalann dışında tuttuğumuz mutluluk kavramı birçok insan tarafındannetbirşekildekavranabilirpozitif birduygudemetı.Lİ7manlardanDavidMycı s, mutluluğu "Kışınin yaşamını dolu, anlamlı ve huzurlu olarak algılaması sürecidir"şeklındeyorumluyor. Bu yorum Siegmund Freud'un mutluluğa getırdiği tanımdan daha geniş olması nedenıylc farklı. Freud, mutluluk için, "Daranlamda daha çok ani doyumlarla, tatminlerlc yaşanan büyük ihtiyaçlann giderilmesi karşısındahissedilendoğasıitıbanylaepizodik bir fenomendir. Bizyapımızsebebiylesadece bu yoğun duygusal karşıtlıkları algılar, durumu, olayın kendisini es geçeriz. Böylece mutlu olma şansımız algılamahatalarımız yüzünden kısıtlanır" der. Modern psikoloji mutluluğu bukadar anHerkes Bahçıvan Olamaz lık ve cinsellik, aşk ve para gibi bağımlı bir kavram olarak tanımlamıyor. Zevkalmanın Oysa çağımızda bütün insanlann açık ya dagizil anlamda öncelikle mutlu olabilmek Modern psikolojiye göre mutluluk anlık değiL zirvcleriylegenişalanhbirhuzursürecinin gibi bıramacı var. Ancak 'mutluluk' adı venlen bubüyük sözcük, yaşamamacı olarak hedef alıntnada bazen ulaşılmaz bazen de çokyetersizkaldığıiçınonunyerinebirdizi modern tanımlarkullaniyoruz. Yaşam kalitesi, doyum,başan,zenginlikbunlarabirkaç örnek. Bilımadamlanisemutluluğusübjektif anlamda huzur duygusu olarak tanımlı Î