Katalog

16ŞUBAT 1997. SAYI 569 3 meeğilimleri ve rııhsal bozuklukları oglumun gelecegı konusundabeni karamsarlığa sürüklüyor. Meslek yaşamımda siyah olmanın bir ba>kagcrçeğıyleyÜ7yÜ7cgcliyorum.Bııda Ingiltere'deki konutsorıınları veırkçısloganlar. l985yılındaılkromanım"Sahıpsi7İer" yayımlandığında, romanda anlattığım 60'ların kofjullarında yaşayan sıyahlarla 1997 yılında da kar;jilas.acağımı aklımdan bilcgeçirmezdim. Ben annemden şanslıyım "Islalislikler, Ingiltere'de siyah kadınl,arın en çok tepki gu.steri.n, en cylemci sınıfi oluşturduklarını gösteriyor. Daha iyi konumlara gelmekiçinclimizdengcleniyapıyoruzama karşıhğındahiçbirşcycldeetıniyoruz"diyor I9yaşındakı hııkuköğrencısı Vanessa Walters. "Yuıi'',kanımcai.statistikler'gerçcği'olduğugibiyansıtmıyor. Siyahkadinlaroldum olası çalışkandular ve tıpkı ötcki kadınlargibı çok daha iyi işlerde çalışmak istcrler. Ne yazıkki,sistcmvckadınlarınkendilerineyetcrinccgiivenemcmclerionlarıhukukdalında uzmanlaşmak ycrınc hcmşırelik gibi alanlaraitiyor. Şimdilerdeherkes siyah ortasınıfınağirhğını ortaya koyduğundan söz ediyor. Onları dııyan Diane Abbott'unbirkabineoluşturdıığunu sanır. Ama yetmışlerin Amerikasındasıyahlarınyaşadığı koşullardaolumlııdeğişikliklergerçekleşirgıbi oldu. Dcrken Reagan araya girdi vc bu ılerlemeye kct vurdu. Yinedc,çokşeydeğişti.Büyükannem,çamaşırlarıyıkamadananneminokulagilmesıne ızin vermezdi. Annem yedi çocuğun en büyüğüydü vc 1516 yaşında bitmesi gerekeıı okulunu ancak 19 yaşında bitirebildı. Bcn ise çok daha şanslıydım.Çünküözel bir okuldabursluokuyabildim. Aynısınıftabcnim dışımda iki siyah kadın dalıa vardı. Bu nedenlc cn iyi dostlanmın büyük bir çoğunluğubeyazlardanoluşuyordu. Siyah dostlarım ise daha çok aile çcvrcmden, oturduğum mahalledenyadaüniversitcdeki AfroKarayipDemeği'nden. Anneminkuşağınakıyasla çok daha karışık ırklardan dostlarım var." DERGIDEN Merhaba, Bu haftaki kapağımız "Sivil Itaatsizlik". Hayatımıza biraz geç girmiş bir kavram. Şayet her gecc saut 9:00 'da ışıgınızı kupalırken, hah işte ben de şimdi bir sivil itaulsizim diyorsanız, bu doğru degil. Çünkü vasalarda elektriğinizi söndüremezsiniz diye bir madde yok. Bir eylemin sivil ıtaatsizlik kapsumına girmesi için mutlaka vasalarca yasaklanmıs olması gerekiynr. Tcınımı ise şöyle: "Sivil itaatsizlik bütürı ycısal yollar denendikten sonra girişilen yasadısı bir eylem. Ancak "meşru "luğu da var. "Sivil Itaatsizlik" kavramını yeni yeni telaffuz edivor olsak da hepimizin gcçnıisinde, ülkemizin geçmişinde pck çok ö'rneği yaşanmış. Berat Günçıkan 'ın yazısı bu direnme biçimini tarihten bugiinc ürnekleıie aktarıyor. Bu haftu, okumadan geçmemenizi önerdiğimiz yazdurdun biri de "Fundamentalizm " üzerine Psycologie Heute Dergisi 'nden yapılmış bir çeviri. Kavramm ortaya çıkışı, gelişimi, ve din açısından vüklendiği anlamlara bilimsel bir bakıs getiriyor. Sinema sayfalarımızda ise çok eski bir film var, Son Tango! Gösterildiği zaman ortalığı birbirine katan, aylarca dedikodusu yapılun fılmi şimdilerde izlcrseniz "Bu patırtı neden kopmuş? " demekten kendinizi alamuyacaksınız. O zamanlur çoğu izleyiciye "aşırı " gelen film bugünün bakısıyla oldukça sıradan. Çok genç yaşta bu filmde başrol oynavan Maria Schneider, bir sinema dcrgisine verdigi röportajda fllmin sinema tarihine geçemeyecek kadar önemini yitirdiğine dikkat çekivor. 25 vıl içinde cinsellik kapalı kutusundan öylesine çıkmıs ki, Son Tango artık Bertolucci 'nin koluy kolay eskimeyen fılmleri arasında sayılnuyoı: En azından konıısu ile... Derginüzdeki ilginç röpörtajlurdan biri de"Gece hemsire, gündüz ögrenci" başlıgmı taşıyor. Marmara Üniversitesi Ajansı MİHA 'nın başarılı öğrencilerinden Sevgi Kava nın bir çahşması. MlIIA yla ilgili bir de duyurumuz var: MltlA 'lı öğrencilerin açtığı fotoğraf sergisini 19 Şuhat a dek Pimapen Kültürevi 'nde izleyebilirsiniz. Sergi 'nin adı "Gerçekler Tükenmez II ". (Tel:26H 3358) önümüzdeki hafta yeni bir Cumhuriyet Dergi de bulusmak dileğiyle... İpek Çalıslar CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZSAHİBİ:BERİNNADİBBASANVEYAYAN: YENİ GÜN HABER AJANSI BASIN VE YAYINCILIK A.Ş.1GENELYAYINYÖNETMENİ:ORHANERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ: HİKMET ÇETİNKAYA • YAZIİŞLERİ MÜDÜRLERİ' DİNÇ TAYANÇ,İBRAHİMYILDIZ(SORUMLU)1YAYINYÖNETMENİ: İPEK ÇALISLAR • GÖRSEL YÖNETMEN:AYNURÇOLAK1REKLAM MEDYAC KAPAK FOTOĞRAFI: ERZADE ERTEM Renk ve cinsiyot engeli 38 yaşındaki Zahida Manzoor bir Sağlık Kurulu Yetkilisi.Onunanlattıklarıiseijöyle: "Ailem Pakistan'dan tngiltere'ye yerles.tiğinde üç yaşındaydım. Babam tiearetle uğraşmadanöncelngilizordusundagörevlibiı subaydı. Başarılı olmanın yolunun iyi biı eğitimden geçtiğine inanırdı. Onun bugörüşü benim deyaşamıma yöıı verdi. Yorkshire'da yalnızca kız öğrencilerin alındığıbirdcvlctokulundaokudum.Okulda üniversiteye gitmek isteyen tek tiik Asyalıöğrencılerdenbırtancsıydim. Ailemin Asyalı dostları bu isteğim karşısında hayrete düşüyorlardı. Çünkü ünivcrsıte demek evı terk etmek dcınckti ve bu da bir Asyalı kı/ içinasladüijünülemezdi. Tıpöğreniınigömıck üzere Pakistan'agittim, arna ailemle ilgili nedenlerden ötürü be^ ay sonra lngiltere'y'' dönmek zorunda kaldım. Orada bir üniversiteye yazılmak için gerekli sabrı gösteremediğim, biraz da geç kaldığım için hastabakıcılık eğitimi görrneye ve daha sonra da lisansüstü eğitim yapmaya karar verdim. Ilk ayrımcı tutumla yarım günlük işistemek üzere başvuru yaptığımda karşılaştım. Elemelersonucunda kalan iki kadından biriydim. Ikınci aday beyazdı ve görüşmeyeilkoçağrıldı. Yüzümübilegörmedenİ!}ionavcrdiler. Buhaksızlık karşısında donakaldım. Hoşgörülüveçokrenklibır toplumda yaşadığıma inanıyorum, ama bu türhaksızlıklarolmamalı. F.tnik azınlıktan olan kadınlar, hem renklerinden hem de cınsiyetlerindenötürü katmerli birayırımcılık yaşıyorlar. Araştırmalar, üst düzey görevlerde çalışan azınlıkların ötekilerin iki katı kadaremek vermek zorunda olduklarını ortaya koyuyor. Bııkonudasürekliolumlubirdeğişimın olmasından mutluyum. Kızlarım yaşamaatıldıklarında,rcnk veeinsiyetgibiengellerle karşılaşmamalarını umuyorıım."^ llukuk öğreneisi Vanessa fValters. Başka kültürün bekçiliğl 38 yaşındaki kadın yazar Joan Riley ise şunlarısöylüyor:"lngiltere'de siyah olmak, en azbeyazolmak denli özel vebireysel bir durum. Hiç kimsenin yaşadıklan birbaşkasının yaşadıklarına denk değildir. Ne varki, onlarla ortak yöniiın, siyah ve göçmen olmaııı ve bir başka kültürün bckçiliğini yapmanmgetiıdiğibütünsıkıntılanyaşamam. Biryazarolarakyabancıolmamlngiltere'deki kimliğımın en değerlı parçası. Biranne olarak, kcndimi siyah bir kadın olarak nasıl tanımladığmı çocuklannıın geleeektekı kımlikleriaçısındançoköncmli. Siyah kımliğım, sömürgecıliğe şiddetle karsji olan bir Karayıp ve kahramanları sayesinde tarihi yeni bir boyut kazanan bir Jamaika'dabiçimbuldu. lngiltere'dekiçagdaşlaTürkçe.si: RİTA URGA1S Pakistan asıllı Zahida Manzoor. rımın tanı tcrsine, tünı çocuklarından güzel ijcylerbckleyen birokıılda cğıtimgördüm. tlkgençlikyıllarımdakazandığımbuözgüvenden lngiltcre'dcki meslek yaşamımda paha bıçilmezyararlar sağladını. Öteki siyahlar gibi, ben de burada ırk ayırınıına tanık oldum. Daha bırkaçyıl önccsiyah karşıtı bir müdürün yanındaçalışıyordıım. ticrck yazınıkurallarıgerekdilbilgisikonusundayeterli birbilgiye salıipolıııanıusına karşın, bir siyah tarafındankalenıealınmışyazıtaslaklan üzerinde kırmm kalemle düzeltmeler yapmaktankendisinialamazdı. Ingılteıe'ye ilk geldiğiınde, tngiltere'dc yetişmiş siyah yaşıtlarırmn çoğunun, Karayipköklerindcnuzakolmalarınakarşın'lngilizliği'benimscmemelerikarşısındaşaşırıpkaldım. Bunuaneakanneoluncaöğrendim. Çocuklarımın her iki dünyaya da sahip çıkmalarını.biryandanlngilizgerçeğiniyaşarlarken, biryandan da Karayip boyutuna sahipçıkmalarını istiyordum. Kendiçocukluğumkonusundabirseçimyapabilseydim seçimim çocuklarıma saöladığım şeyler olurdu. Çocuklarım siyah Ingiliz kimlikleriy le Karayiplerde hiç mi hiç yabancılık çekmiyorlardı. Maddi olarak böylesi bir seçim yapabildiğim için şanslılar. 16 yaşındaki kızım Lethna, küçük bir cocuktan aklı başında ve güzel bir genç Ingiliz Karayip kadınına dönüştü. lçinde yaşadığımızgünlerlngiltere'de genç bir siyah kadın olmak açısından iyi birdöncm. Öte yandan, genç siyah erl>.eklcrin suç işle Hem sistem hem de kadınlar kendilerineyetcrince güvenmiyorlar...