Katalog

20 başında, zamanın devlerinden John Lee HookcrileTboneWalkergeliyordu.Nevarki, modern müzikte bu çalgının gerçek yerini bulması, bir on yı 1 daha alacaktı... 1950'de Leo Fender, tek parçadan oluşan FenderTelecaster'ı piyasaya sürdü. Rakibi Gibson'untepkisiacımasızdı: Eline testere olan her salak bunu yapabilir! Fender' in de istediği tam buydu. Basit, yalın ve dayanıklı bir çalgı yapmak istemişti. Çıkardıği ses, ne batcrinin altında kalıyordu, ne de saksafonun. Üstelik ucuzdu Kumbaralannı açıp bir araya getiren gençler, mahalleyi gıcırtıyaboğacakgüçteki gitarları edinip, ilk bulduldan mahzende rock band kurdular. Zaman"rock'n'roll"zamanıydı; Elvis Presley,Chuck Bcrry, Bill Haley, EddieCochran ve Jerry Lee Levvis devri... Stockholm Üniversitesi'ninMüzikBilimiEnstitüsü'nden Doçent HansÂke Ohisson'un yorumu şöyle: "Elektrogitar çok yeni bir 'ses' doğurdu. Çalmayı öğrenmesi kolaydı, sesi güçlüydü. 50'liyıllardakirockkültürünün temel taşı ve simgesi oldu." 50'li yılların sonlarına doğru Elvis Presley, balad türüne dönmeye başlamış,ticariparçalaracğilmişti.Elektrogitannı bir kenara bırakmıştı. lşte o zaman, Atlantik' in karşı yakasında görüldü elektrogitar... Shadovvs adlı ünlü Ingilizmüzik grubunun gitaristi Hank B. Marvin, Fender'le temas kurdu ve ona gitar ısmarladı. Aynı zamanda, bu çalgının okulunu da kurdu. lşte o zaman koptu elektrogitar fırtınası... The Yeardbirds, Rolling Stones ve The Beatles, bu fırtınanın en önemli ve kalıcı ürünleri oldu. The Beatles, bütün şarkılarını kcndisi yazıp besteleyerek ve dışardan ısmarlayarak diğer gruplardan ayrılıyordu. Ancak, Rolling Stones da boş durmuyordu. Gitara çok farklı ve yoğun ağırlık vererck "Satisfaction"ı yaptığında Keith Richard, kendi çalış••»« masına kaygıyla bakmış vc içinde biraz fazla rm elektrogitar olduğunu sormuştu. Parçanın kusursuzluğu konusunda onu ikna eden Mick Jagger oldu... Artık Richard'ın önü açılmıştı. En alttaki teli kopanp attı ve daha "çiğ" bir ses yarattı. Soranlara verdiği yanıt, bugün pop tarihinin atasözü halindedir: "Gereken tek şey, 5 tel, 3 parmak ve 1 gö." O sıralarda Londra sokaklarında duvarlardabiryazı görülmeyebaşlanmıştı: "Tanrıöldü. YaşasınClapton!" Eric Clapton, çok farklı gitar anlayışıyla elektrogitarı, rocktan alıp, balada ve slowrock'a getiriyordu. Yarattığı ses, tüınüyle onun özgün buluşuydu. Ne kimseye benziyordu, ne de kimse ona benzeyebiliyordu. M üzik dünyasında say gın bir yere yerleşmişti. The Beatles, "While My Guitar Gently Wccps" adlı parçasını yaptığında, gitar solosuiçinClapton'abaşvurdu: Kendileri becerememişlerdiçünkü... Clapton için,"gitann ilk gerçek kahramanı" denmişti. CUMHURİYET DERGİ GİTARIN EVRİMİ • Fender Telecaster (Broadcaster adlı bir taklitçisi de vardı.) llkyapım yılı: 1951 Ses karakteri: "Plong" Gözdesi olduğu yıldızlar: Keith Richard, Jeff Beck, Bruce Springsteen • Fender Stracoaster llkyapım yılı: 1954 Ses karakteri: Önceki modele benzer ama ses ayarlama olanağına sahıp. Gözdesi olduğu yıldızlar: Jimi Hendrix, Eric Clapton, Yngwie Malsteen, Richard Blackmoon > Glbson Les Paul (İlk modelleri altın suyuyla boyanmıştı. 196167 arasında imalat yapılmadı.) llkyapım yılı: 1952 Ses karakteri: Çift mikrofon sayesinde daha dolgun ve derinden Gözdesi olduğu yıldızlar: Jimmy Page, Peter Green, Eric Clapton • Gibson 335/345/355 llkyapım yılı: 1958 Ses karakteri: Yekpare yapı sayesinde ses yarım akustik. Gözdesi olduğu yıldızlar: BB King, Chuck Berry, Alvin Lee • Gretsch (Çok taklit edilen bir model.) llkyapım yılı: 1955 Ses karakteri: Sıcak ve derin. Gözdesi olduğu yıldızlar: Chet Atkins, George Harrison, Dave Stevvard • Rlckenbacker (Farklı dizaynıyla önceki klasik gitarlardan ayrılıyor.) llkyapım yılı: 1961 Ses karakteri: Açık, net. Modelden modele değişıyor. Gözdesi olduğu yıldızlar: John Lennon, Tom Petty, Roger McGuinn^ Jimi Hendrvc artık aramızdu değil ama gitarı ve şarkıtarı yaşamaya devam ediyor. 1950'lerde yükselişe geçen pop ve rock dünyasının en gözde enstrümanı ve kimi şarkıcıların simgesi olan elektrogitar, bu yıl altmış yaşını kutluyor... Elektrogitar 60 yaşında... lektrogitar 60 yaşında. Böylesinc yorucu bir yaşam geçirmiş, bir ş,ey içinazımsanmayacakbirbaijarı. Jimi Hcndm'in ateşe verdiği, Lcd Zeppelin'in sahnedc paraınparça ettiğı vc 90'hyıllanngençlcritarafındanaskıyaalınan bir cnstrümanın 60 yıllık öyküsii çok olaylıgeçti. 1920'li yıllarda gitarın sesini duyulabilir hale getirmck için mikrofonlu dencyler yapılırmıs.. Bütünsorun.bateriningürültüsünden kurtulabilmek, zamanın en gözde çalgılanndanklarnetvesaksafonualtcdebilmek. Mikrofonlu denemclerbaşanlıolamamış,tı. 1936'da (îibson adlı gitar imalatçısı, (iibson EİS 150 modcli olarak adlandirdığı ılk elektrogitarı yaptı. 4O'lı yıllarda bu çalgıyı müzikscverlere kabullendiren sanatçıların Yenidendoğuşu 18 Haziran 1967'de elektrogitar yeniden doğdu. Jimi Hendrix, The Monterey Pop Festivali'ndesahneyeçıktı.Gösterisini.gitarınıparçalayıpateşevererekbitirdüNevarki daha önce 40 dakika süresince, bu aletin nasılkullanılabileceğini,benzeridahaftncegöriilmcmişbirş,ckildegöstermişti. Hendrix'tc dahi iledeli buluşmuşru. "Arc You Experienccd" adlı ilk albümü,clektrogitarlahazırlanan en iy i albüm olma konunıunu günümüzde de koruyor. Bu gösteriden sonra Eric Clapton'unsaçınıpermayaptırdığıdedikt dusuyayılmıştı. 1970'te Beatlesdağıldı, Jimi Hendrix,J; nisJoplinvcJimMorrisonöldü.Rockdüı yasının beyni boşaldı. Kapıda başka birdüı yabekliyordu: I lardrock... Dcep Purple, Black Sabbath, Led Zeppı lin ve"Gitann Allah'ı" Jimmy Page 70'liyı lara egemen oldu. Page, bir elinde gitar, öt kinde bir keman yayı sahnedc poz verirkt çekilenfotoğrafıylao devri n simgesi old Gitaristler, hem şarkıcıydılar da. Kendi o kestralarınıkurmayabaşladılar. Birörne^ Richie Blackmore'un Rainbovv'uydu. 1 la rock belki de müzik türünü elektrogitar iiz rine kurmanın olabilecek en uç örneğiyc Bu aşırı gitar mitinden, gitar teknisyenU doğdu. 9O'lı yıllarda artık gitaristsahnedegeri çekilip,şarkıcınınarkasındakiyerinedönd Yeni müzik türleri doğdu ve elektronik, tec nomüzikgcnçlerisardı.Elektrogitarınarl negizemi var, nedeCD'lerdeyeri.90'lıy ların gitaristi, KurtCobain gibı çalıyor: M lodi vc duygu ön planda olarak. Gitar kahı manı yokartık. Washington'daki Ulusal M ze'ye, Amerikan tarihinin bir parçasıolar elektrogitar konuldu geçenlerdc. lilcktroj tareiT\ckliyeaynldı,amaölmedı...^ Derleyen: GÜRHA N VÇK/