Katalog

16ŞUHAT I<W7. SAYI 569 19 PAZARIN PENCERESİNDEN Köktendincilik nedir? SELÇUK EREZ öktendıncilik nedir? Bir dinin kurallarına sıkı sıkıya, körü körüne bağlanmakl Her dinın köktendincisi vardır... Hiç düşündünüz mü: Peygamberler köktendinci olurlar mı? Acaba herhangi bir din, peygamberinin yaşamı sırasında geçerlı olan etkı alanlarından öteye taştığında, aradan yüzyıllar geçtiğinde de ilk haliyle uygulanabilir mi? İlk haliyle uygulanmakta ısrar edılse evrensel bir din niteliği kazanabılir mı? Bunu öngöremeyen peygamber olabılir mi? Yirmibirinci yüzyıla vardık; Islam köktendincileri, onuncu yüzyıldan sonra Peki, Islam peygamberi bu açıdan yapılan ve çağa uyulmasına elverebilecek bakıldığında Buda'dan daha az ileri görüşlü tüm yorumları yadsıyarak, özellikle mü? Hiç de değil! Hazreti Muhammed'in de günümuzde "Batı" diye tanımladıklan bu açıdan çok İleri görüşlü olduğunun gelışmiş toplumlardakı ilerlemelere belgeleri vardır. kulaklarımızı tıkayarak yücelebileceğimizi Rahmetli büyükelçi Settar Iksel'den dinlemiş soylüyorlar. ve yayımlamıştım: Eski Mısır Fevkalade Kurtuluşun, düze çıkışın, yolu bu mudur? Komiserliğimizde başkatiplik yapmış olan Islam dininın evrenselleşmesi, Müslümanlar'ın ılerlemesi bu köktendinci tutumla mı gerçekleşir? Bu soruların cevabını ararken dığer dınlere de bakmak gerekır: ABD'de yayımlanmakta olan Parabola dergisinin 1994 kış sayısında Columbia Üniversitesi'nin öğretim üyelerinden Prof. Robert Thurman ıle yapılmış bir söyleşi yer almaktaydı. Bu söyleşide Prof. Thurman, Tibet Budizmi konusunda bazı ilginç açıklamalar yapmıştı: Tibet Budist geleneğinde, öğretilerın bir bölümünün hazineler gibi gızlenmiş olduğundan, bunların belli süreler geçınce bulunacağından sözedilir. Buda gerçekten birçok öğretısını çeşıtli yerlere saklamış ve bunlar yüzyıllar sonra bulunmuştur. Buda, bunları, Merkezı Hındistan'da bulunan Rajagrıha'da, bazı izleyıcılerıne öğretmış ve bunların o çağın Hindistan'ı için uygun olmadıklarını, ancak dortyüzyıl geçtıkten sonra ınsanların bu önerilerı uygulayacak düzeye gelebileceklerini söylemiştir. Rivayete göre Buda, bu öğretılerını dipsiz göllerde ve okyanuslarda yaşayan, Budist gelenek nasıl yaşıyor? gerektığinde ınsan kılığına Mehmet Arif Bey'in "Binbir Hadis" adlı eserı bürünebilen, insan gibi görünebilen vardır; bu eser, Mısır'da 1908'de basılmıştır. canavarlara emanet etmış.. Mehmet Arif Bey, Betül ve Arif Mardın'ın Prof. Thurman, Ingılizce'ye kendı çevırmiş büyükbabalarıdır. olduğu "Tibet ölüler Kitabı"nın da böyle bir Binbir Hadis'in önsözünde bu eserin ana yazgısı olduğunu açıklamıştır: Bu kitabı kaynağının Peygamberimizin özdeyışlerinin yazan Padma Sambhava adlı kutsal kışı de 16. yuzyılda eski hadıs kıtaplarından kitaptaki bilgılerin kitabın yazıldığı sekizinci derlenmesıyle oluşturulan AlCamıal sagır yuzyılda yaşamakta olan Tibetliler için adlı eser olduğu belırtilır. Yazar, "Binbir uygun olmayacağını söyleyerek kitabı bir Hadis'e sadece sahih olanları aldım; şüpheli yere saklamış. olanlara yer vermedim" demiştir. Bu eser ancak 14'üncü ve 15'inci Bu eserde yer alan hadıslerden 198 yüzyıllarda bulunmuş ve çok ilgi görmüş. sayılısında Hazreti Muhammed şöyle demiş: Prof. Thurman'a göre, Buda da Padma "Cenabı hak, her yüz sene başında bu Sambhava da yaşadıkları çağın ötesini ümmede birisinı bus eder ki dınlerını tecdıt görebılmekte, toplumun yüzyıllarca sene ede!" Yani Peygamberimiz, Tann'nın her yüz sonra hangi düzeye ulaşabileceğinı yılda bir dını çağa uyduracak ya da çağa kestirmekteydiler. göre yorumlayacak bırinin geleceğini Bir peygamberden de beklenen odur: söylemiş. Peygamberlerın öğretıleri, sadece insanlara Hazreti Muhammed'in köktendinci ruhsal yucelme sağlamakla kalmaz, aynı olmadığının tek belirtısı bu değildır! zamanda onların gelecekte ınsanların nasıl öyleyse gerçek bir Müslümanın dininı gelişeceklerini önceden algıladıklarının çağdaş yorumlara kapalı sanan bir ipuçlarını da ıçerir. köktendinci olmadığını söyleyebılırız...^ Pekı, bu bılgıler Buda'nln yaşadığı çağda açıklansaydı ne olurdu? E mail: Erezs @ superonline. com. Prof. Thurman şöyle açıklıyor: Buda, inzivaya çekilip ruhsal aydınlığın aranmasını öneriyordu. Bu öneriye uyup inzivaya çekilen de, o çağın toplumunun kendisinden beklediği üretime katılmak, savaşmak, evlenip kral kulu üretmek görevlerden sıyrılmış ailesine ve krala, "Kusuruma bakma; ben hayat enerjimin tümünü, ruhsal aydınlığa giden yolu bulmak için kullanmak niyetindeyiml" demekteydi. Yani bu, o çağ için oldukça bıreycı, isyancı birtutumdu.. Buda, bunu baştatüm izleyenler için önerse, yönetimin tepkisi kötü olurdu. Bazı öğretılerini erteleyerek önce baskıcı bir çağda değişik düşünebılen birçok ferdin oluşmasına olanak sağlamıştır! Soğanlı 'yı çevreleyen dağların yamaçları tiif kayalara oyulmuf kiliselerle hezenmif. oluşturduğu turistler bcraberlcrinde ciklet, bonbon gibi şey ler de getiriyorlar ve çok sevdikleri bu çocuk kalabalığının içinegirdiklerinde, ccplcrindc nc var ne yok hcpsini dağıtıyorlarlar..Sevilmcyecck gibi dedeğil. 400 kişilik nütusun hemen yansı küçük çocuklardan mcydana gclıyor.. Mchmct'lcr, Ayşe'ler, Fatma'larboyboydizilmişlerköyyoluna. Ellcrindeyün çoraplar, eldivenlcrbir detabiikibebeklervar.. Soğanh'dakı bcbek endüstrisi, 1970'li yıllardagelmeyebaşlayan turistlerlc bcrabcralmiijyürümü!}. Nemakinc,netezgah.. Herevde,hergençkızıneliyatkınbui:je..Malzeme ise çok basit.. Bebeğin yüzü için gazoz kapağı; gövdesi için bir sopa parçast; yüz, el, ayak veelbiseleri için de bir ytğınkumaşartığıyeterli bu işe.. Hcrbcbek, Soganlı köyündcki küçük bir kızçocuğununküçücük bir motleli.. Küçük Ayşe'ninclindctuttuğubebekler dc öy l c Her üç bebek tıpkı kendisine benziyor. Zaten her biri de ondan bir parça. Allı, morlupazenentarisinden,uzunörgüsaçlarındanbirer parça, birertutam varbebeklerinde.. Hatta; bcbeğin ka^ının, dudağının yanına kendi gerçek y üzünde olduğu gibi kalemle ufakbirbenbile oturtmuş. Küçük Ayşc'ninyiİ7Ündckitebessüm,kederhepsi var bu bebeklerın yiizlerinde. Ağızlarında cikletler, şekerler, yanınıza gelen çocuk kalabalığının arkasından da bir eşekkalabalığıgeliyor!.. Küçük Mehmet'e 5()().()()01irayı verdini/miatlıyursunuze!)eğin sırtına, tepelerdeki, bay ırlardaki kiliselerigezrneyebaşlıyorsunuz.. Meryem AnaKilisesi, Yılanlı Kilise, Kubbeli Kilise, Saklı Kilise... Geziniztam45dakikasürüyor.Sonra iniyorsunuz köy meydanına, kahvcde demli güzcl biryorgunluk çayı içiyorsunuz.. Hareketsaatigeldiğinde, şöyle bir an için terketmekistemiyorsunuzSoğanlf yı. Belki siziçekenbudoğal,butarihigüzellik.. Belki de, ağzı şekerle dolu küçük Mustafa 'nın bakışları.bcnli Ayşe'nintebessümü..^ POLİTİKACILAR! Dünya 15 yıllıkzorunluTEMEL EĞİTİM'egeçerken, çocuklarımı/ın ÖDÜNSİIZ KOŞULSUZ 8 yıllık TEMEL K(ıİ IİM görmelcrini siyasal pa/arlığa dönüştürmcyiniz! Cahil ve işsiz, 2. sınıf insanlar olmalarının ^ünahını üstlenmeyiniz. ÇYDD TÜRK EĞİTİM DERNEĞI (TED) KORUNMAYA MUHTAÇ ÖĞRENCİLERİN ÖĞRENİMLERİNE KATKILARINIZ İÇİN ÇELENK BAGIŞLARINIZI BEKLİYOR. Tel: (312) 418 06 14 417 42 02 Faks:(312)417 53 65