Katalog

CUMHURİYET DERGİ Viyana'da Morawa Kitabevi'nden Sieberer şöyle diyor: "Yaşar Kemal, Avrupa'da özellikle de Almanya'da çok tutulan, çok sevilen ve aranan bir yazar. Büyük oluşu sanırım, *• 'Anadolu'nun doğasını ve insanını anlatıyor oluşundan değil salt, bize .. • „ dünyayı anlatıyor oluşundan. Avrupa'nın en çok ödül almış yazan oluşu bundan." Avrapa'nınen çok ödüllü yazan ALİ BALKIZ azıyı icat edenler, okumayı da icat etmişolmalı.Işığıyaratanıngölgeyide yaratmış olması gibi. Sümerlcr'den, Mısırlılar'danbuyanakaç yüzyıl geçti. Yazı ne çok cvrim geçirdi. Ve günümüzde uygarlığın bir ölçüsü de okumayazma oranıyla ölçülür oldu. Ne kadar çok okuryazarınız varsa, o kadar uygar sayılıyorsunuz. Kaldı ki bu bile yetmiyor; ne okuy up yazdığınız, ne kadar okuyup yazdığınız önemlidirartık. Bizimgibi ülkelerle, Avrupa'danherhangi bir iilkeyi karşılaştırdığımızda, hem de okuryazaroranı, bir yıldabasılan kitap sayısı,kişi başına düşen günlük gazete miktan, devletin vetektekailelerinkitabaayırdıkları bütçe miktan gibi sayısal göstergelere bakmadan sadccc günlük yaşarna, kabaca şöyle bir rak ediyorsunuz: Okuduklarını mı köpeğine anlatıyor, yoksa ona okuma y azma mı öğretiyor?.. 17. ve 18. yüzyıldan kalma gotik binalann altkatlarınısüsleyenmağazavitrinleri.belli bir anlay ış ve zevke göre düzenlenmiş. Sergilenenmallannkalitesiniveclbettefiyatını öğrenmeden geçemiyorsunuz. Gözleriniz vitrinlerdeyken karşınıza ikide bir kitaplar çıkıyor. Rastladığınızherkitapçı.birdenbire karşılaşıp kucaklasjtığınız bir dost gibi. Ne çoktanıdık vararalannda. Amerika, Fransa, ingiltere, lspanya, ltalya, Fas, Almanya, SovyetlerBirliği,Japonya, Mısıredebiyatından örnckler. Kitapların adlarına bakarak, kapakrcsimlerinebakarak,Türkçe'dekiadlarını bulmaya çalışıyorsunuz. Tschingis Aitmatovv ve Absehied von Gülsary adlannı çözmek zor olmuyor; Cengiz Aytmatov ve KoparZincirlcrini Gülsarı... Yaöbürleri?.. Öbürlerini merakedipbaşınızı şöyle bir kaldırdığınızdadünyalarsizinoluyor. Yaşar Kemal, koca bir posterde iki gözüyle birden size gülüyor. Çevresinde kitapları... Tam 9 tane. Şu sıralar Batı dünyasını oldukça çok meşgul eden ve adeta mitleştirilen Diana'yı anlatan kitapların da üstünde. Ince Memed'ler, YerDemirGök Bakır, ÖlmezOtu, Yılanı öldürseler, Ağrı Dağı Efsanesi, Nar Ağacı, Sarı Sıcak, Almanca adlarıyla size gülüyorlar. Stcfan Zvveig, Franz Kafka ve HermanBroch'unülkesinekonukgelmişler. AtalarımızikikezdenemişlerViyana'ya girmeyi ama becerememişler. Yaşar Kemal bunu nasıl becermiş, onun kalemi, Kanuni Sultan Süleyman'ın ve Merzifonlu Kara MustafaPaşa'nınkılıcındandahamıkeskin diye merak etmemek ve Yaşar Kemal' in büyüklüğü nereden geliyor diye bir soru sormamak olası mı? Sorular soruları izliyor ve Moravva Kitabcvi'nin görevlisi Jürgen Sieberer yanıthyor: " Yaşar Kemal, Avrupa'da özellikle de Almanya'da çok tutulan, çok scvilcn ve aranan bir yazar. Büyük oluşu sanırım, Anadolu'nun doğasını ve insanını anlatıyor oluşundan değil salt, bize dünyayı anlatıyoroluşunda. Avrupa'nınen çok ödül almış yazarı oluşu bunabağlısanınm. lnceMemed'in3.cildi yeni yayımlandığı için vitrindeki köşcyi düzenledik. Ayrıca yeni ödül de almıştı. ViyanalıOkuyucular, Yaşar Kemal'indışında çağdaş yazarlardan Oktavy a Paz, Douna Leon, Nicheal Köhlmcier, John Grishan gibi yazarlan tercih ediyorlar. Türkiyeli yazarlardan Aziz Nesin her zaman satar. Ferit Kdgü'nün"Hakkari'deBirMevsim"içoktutuldu. Ayrıca, Sait Faik, Sabahattin Ali ve Orhan Kemal'i de bilirler. Ben kendim Yahya Kemaribilebiliyorum,çünkülslamOryantalizmi okudum. Orhan Pamuk'un adı var. Bizde çok okunan bir yazar dcğildir. Bizım gibi böyle 400 kitapçı var Viyana'da.Bunların yarısı aynı zamandu kırtasiyecilik te yapar. Öbüryarısıyalnızkitap satar. Bizpiyasanın en büyüklcrındcniz ve günde ortalama bin kitap satarız. Birkitabınortalama fiyatı 220 şilindir, Viyana'nın nüfıısıı ise 1.6 milyon..." Gclın dehı/.lı hı/lı hcsaplaı yapmayın içinizden: Kırtasiyecilerinlııçkitapsatnıadıklarını düşünsek bılegeriyt; kalan 200 kitapçı günde binerkitaptanyılda yaklaşık 72milyon, günde beşyü/.erkitaptan 35 ınilyon kitap satıyor demektir. Yaııi her Viyanalı bir yılda, 45,yada22kitapsatınalıyor. Hcrkes okumayazmabılıyor. Alışkanlıkcdiniliyor. Gereksinimduyuluyor.Veelbettereklamtüketimdünyasıpoınpalıyor...Böyle bir ülkede hiç kitap yasak olur mu? Ah düşüncesinden yargılanan Yaşar Kemal. Ahkılıçlarınyapamadığınıyapankale. Ahülkem!..<| Y göz atsak gördüklerimiz bizi nasıl bir sonuca ulaştırırdersiniz? Diyelimki Viyana'dayız.Metrotıklimtıklım dolu. Sabah işe gidiş saati. En uzak yer en fazla 20 dakika. Oturan insanların en az üçtebiri kitap okuyor. Ayaktakilerden ise kimilerinin bir eli askıda, bireli kitapta. Tren duruyor, telaşlı bir iniş başlıyor. Yürüyen mcrdivenle, üste, caddeye çıkılacak. Yürüyen merdiven 2530 basamaklı.tşteoçıkışsüresi boyunca, kaç saniye ise o zaman süresi, o küçücük zamandiliminde bile kitap okuyanlarvar. Restaurantta oturuyorlar. Her yer, her şey tertemiz. Masalardaeiçeklcr.Çiçek gibi bir bayan garson geliyor, siparişahyor.Yüzündegülücüklerlegerigidiyor. Masadaoturanlar.siparişlerininkaçdakikadageleceğinıbiliyorlar. Açıyorlar kitaplarını. Ne okuyorlar?.. Mcrak etmcmck mümkiin dcğil. Sipa rişleri geliyor. Kaçamak birgözonları izliyor.Çatalınataktığıyiyeceğini.yanyoldan geri çeviriptabağabırakıyoradam. Cümlesini,bclkideparagrafınıbitiriyorönce. Tram vay 1 ar, otobüsl er her saat tenha. Koltukların kenarlanna askı düğmeleri koymuşlar. Bu askılara günlük gazete ve dergileribirtutaçlatutturmuşlar. Kitabınızgazeteniz yanınızda değilse, bunlardan birini alıp okuyorsunuz.Gün boy u o gazete ve dergilerin bir tekine bile zararverilmiyor. Boncuk mavisi gözleri, kıvırkıvirak saçları, tertemiz yüzü ile 80 yaşlarında bir nine köpeğinintasmasınıelinedolamış,sabahın o erken saatinde, parkta yürüyüş yapıyor. Ayağınınaltındayapraklarhışırhışır...Birde güzel kokuyorlar ki... Kadının elinde kitabı... Önündeki yol dümdüz ve uzun. Yolun sonuna dek ayırmıyor gözlerini kitabından. Bir yandan da köpeği i lc konuşuyor. Vc siz mc ı\ ı i i i l n r k l f i ı n \ ı||ı <Irır • ll 7 /' Viyana'da Moruwu Kilabevi'nin vitrinL "Barış ödiilii 1997"yazılı afifte bir de Figaro gazetesinden alıntı: "Bizim romancılanmız bu yazar yanında oda çiçeği gihi duruyorlar." Unionsverlag Cep Kitapları Yayınevi'nin Ya$ar Kemal'li afişinden detay...