Katalog

7 1 apılar,sağıredicibirgürültüylekapanınayabaşladığındagençkadm üzcrinc nc bulduysa geçirmişti. Sakindı. K yıldır tekrarladığı bir hareketi yeniden yapmanın makinalaşmış, harcketleriydi bunlar. Mutsuz dcnemezdi onun için, olsaolsa onun yaşadıklarını yaşamamış insanları tcdirgin edecck birboşluk vardı yüzünde. Diğerkadınlarlatatsızcaşakalas,tı. Sadece gcceleri giydiğı kirlı gocuğu yatağının altından, sabah koyduğu yerden çıkardı. (îardıyanın ayak scslcri duyulunca, onabakmamayaçaliijankoğuijarkadaşlarına "Sabah görüşürüz"dedıvekoğuşkapisının önünc dikildi. Kadın geceHği ve uyku kokan odanın ortasmdaki masadan çeyrek ekmeği alıverdi. Sarı saçlı kadın gardiyan,koğuşun kapısına ulaştığında, gitmeye hazırdı. Gardiyan nc zamandır o küçük sözcükleri bile söylcmiyordu. "Gidclim", "Hazırmısın?" Artıkhiçbiriyoktu. Karşılıklıyapmalarıgereken, ortak olduklan berbat bir işe koyulmanın sıkıntısıyla susuyorlardı. Küçük kapının önünegeldiklerindedurdular.gardiyankapıyı açtı, kadın içcri girdi,kapıyı kapadı. Karanlık. Soğuk. Küçük. Yalnızlık. Yanisekiz yıldır her gece olduğu gibi bu gece de hücre. Doğrusu,hiçbirşcydüs,ünmüyordu. Düşünmeye başlamanın /amanı vardı, artık eğitmişti kendını. Şımdi yapması gcrckcni yapıp gocuğun cebinde çeyrek ekmeği ufalıyordu. F.lleri buna nc kadar alışkındı. Beş dakika kadar sonra gclirlcrdi, el ayak çekildikten sonra... (iyk ciyk...Gcldiler. Naci,AbdullahveGünseli. Buna hcr gece gülmüştü.lijkencedc ölen arkadaşlannın adinı hücredc kcndindcn başka tek canlı olan farelcre vermesi herhalde örgüt tarafından hoş karşılanmazdı. Hep özeleştiri yapması gereken bir zamandaörgütünyöneticilerininkarşısında bunu açıkladığını düşünüyor, sonra da o yüzlerdeki şaşkınlığı hayal edip gülüyordu. Ama bıından 8 yıl önce bir kâbus gibi her gece başına üşüşen fareleri scvmckten başka çaresi kalmadığını anladığında en iyi yol olarakbunubulmuştu. Hattaonlandamücadelede bircr yoldasj gibi... Bu kadarı da fazla di DERGI DEN Merhaba, tnsan Hakları Evrensel Bildirisi 'ni elinıze alıp okumayah uzun zaman geçmış olahilir. Agzımızdan düşürmedigimiz bu bildiri topu topu 30 maddelik. Ne yazık ki insanın elınden en kolay alınan şeyı hakları. Bırınin evinı almak ıstescniz vermez dıretir, parasını almak isteseniz mahkemeyc koşar, hatta evindekı küçücük bir eşyayı alıp götü'rmeye kalkışsanız "hırsız vur" diye mahallenin karakoluna koşar. Bütün adalet mekanizması seferber olup kişinin mülkü üzerindeki tasarrufu ıçın dosyalara dalar Ne var ki, sendıka hakkı elinden alınmış insan uzun süre sessiz kalıp yıllur sonra mitingin birinde elinle pankart yürümeye kalksa önce dayakyer, ardından karakalu sonra da mahkemeyi boylar. Gelgelelim İnsan Hakları Bildirisi 23 'e 4 şöyle diyor: Her insanın çıkarlannm korunması amacıvla sendika kurmaya ve bunlara katılmaya hakkı vardır. Ancak bir insanın sendikal hakkına sahip çıkabılmesı içın önce çalışma hakkını kullanabilmesi gerekiyor. însan Hakları Bildirisi 'nin 5. maddesinde de hiç kimseye insanlık dışı ya da onur kırıcı bıçimde ceza verilemez denilıyor. Demek ki cezanın hiçiminin kişinin temel haklarına aykırı olmaması gerekiyor. Ancak cezaevlerinde hummalı birfaaliyet yürütülüyor son aylarda. Ehfaaliyet mahkum lehine olacak değil ya! Bu kez de hücre sistemi peşinde adaletin terazisi. Adalet Bakanı Oltan Sungurlu 'ya göre, yeni inşa edilen odalar "Avrupa Standardında ". Yabancı filmlerde, bazı mahkumların hücrede tutulduğunu düşünerek, yahu Avrupa da da bu sistem var öyleyse şimdi ne yapacağız diye sorabilirsiniz. Gerçekten de, insan . hakkı savunucusu olduğunu iddia eden bazı yaldızlı ülkelerde hücre sistemi var Ama bu durumun Adalet Bakanı 'nı ya da bizleri rahatlatması çok anlamsız. Çünkü hücre uluslararası hukuka ve insan haklarını savunan sözleşmelere aykırı. Çünkü bir insanın 24 saat tek başına bir odaya kapatılması tamamen insanlık dışı. Cezaevlerinde kalanlar ve yakını olanlar "oda sistemi" adı allında yürütülen hazırlıklardan çok huzursuz. Tutuklu ve mahkum ailelerinin hücreye karşı başlattıgı kampanyanın adı da "Artık ıstemiyoruz!". Doğru, biz de istemiyoruz. Çünkü insanız ve hakların çiğnenmemesini istiyoruz. Önümüzdeki hafta yeni bir dergıde buluşmak umuduyla... tpek Çahşlar CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZ SAHİBİ: BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN YENİ GÜN HABER AJANSI BASIN VE YAYINCILIK A.Ş. • GENEL YAYIN YÖNETMENİ: ORHAN ERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRU: HİKMET ÇETİNKAYA • YAZIİŞLERİ MUDURLERİ: DİNÇ TAYANÇ, İBRAHİM YILDIZ • SORUMLU MUDUR. FİKRET İLKİZ • YAYIN YÖNETMENİ. İPEK ÇALIŞLAR • GÖRSEL YÖNETMEN: AYNUR ÇOLAK • REKLAM: MEDYA C Oda sistemi, geçen yılı geri getirecek. yedüşündü.Naci, Abdullah veGünselıekmekparçalarınıkapıptozoldular. Yalnızlık başladı. 2 x2,5'dagece. Yarım saat ayakta, y an m saat çökerek, yarım saat ayakta... Sabah, her gccc çok uzakta. Güli7ar(,'ağlayan,kızıNazan'ın8yılboyunca her gece hücreyc alındığını anlatırken farelerdcn söz ediyor, Nazan'ın çok korktuğu ama gitgıde alıştığı, hatta evcil leştirdiğı fafclcrden, yalnızlıktan... Nazan, şımdı dışanda. 80'li yıllann işkencesindenkurtuldu. Ama bugün başkaları içeride, başkaları "oda sistemini" ya da başka yeni "icatlan" kaygıylabckliyor. FatmaÖzçclikbuyüzden öfkedolu.Özçelik.ÇankınCezaevi'ndeyatan oğullan Banş ve Savaş ıçın konuşuyor: "Busefcroturupyapacaklannıbeklemek yok. Dersımizi aldık. Geçen yıl öldüremediklerını buyıl mı öldürmck istiyorlar. Yeter artık. Çocuklarıma zaten 'örgüt üycliğine geçebilir'diye20'şeryılcezayıverdılcr. w HUCRENIN YASASI ACIMASIZ Hücre, Türk hukuk sistemınde iki yoldan uygulanan bir ceza. Birincisi, mahkemede ceza verılırken hükmedılen, yargıçların kararlaştırdığı hücre cezası. Orneğin, Türk Ceza Yasası 70. madde uyannca bu hücre cezası bellı bir durumda 6 aydan az, 3 yıldan çok olmamak kaydıyla, sınırlı bir süre içın veriliyor. Yasa maddesi şöyle: "Birden çok müebbet ağır hapse mahkumiyet halinde 6 aydan az ve 3 yıldan çok olmamak üzere hükmedilecek miktarı geceli gündüzlü bir hücrede tecrıt edilmek suretiyle müebbet ağır hapls cezası infaz olunur." Hükümle blrlikte verilen bu cezanın yanısıra hücre cezasının bir başka kaynağı da disiplin suçları. Cezaevi dahilinde işlenen suçların ağırlığına göre uygulanışı değişen ve gitgide katılaşan hücre cezasının uygulanabileceği en uzun süre15gün. Bu uygulamalar, ceza yasası ve yasa doğrultusunda hazırlanan tüzüklerden kaynaklanıyor. Ancak sıra Terörle , Mücadele Yasası'na gelince hücre uygulaması, daha da insanlık dışı bir biçim alıveriyor. Yasanın, değiştırilmesi için çalışmalar yapılan ama bir tüıiü değişmeyen 16. maddesi şöyle: "Bu kanun kapsamına gıren suçlardan mahküm olanların cezalan tek kişilik oda sistemine göre inşa edilen özel infaz kurumlannda infaz edilir." Uygulamada, sadece hükümlüler değil, Terörle Mücadele Yasası uyannca yargılanan tutuklular da bu hükümden > nasibını alıyor. Aslında yasa maddesi yeterince açık değil. Çünkü tecrıt cezasının 24 saat boyunca mı yoksa günün belli saatlerinde mi uygulanacağı belirsız. Uygulamada korkunç bir tecrit cezasına dönüşen ve 24 saat boyunca kişiyi bir yere kapatmak biçiminde yaşanan ceza, Türkıye'nın taraf olduğu uluslararası sözleşmeye göre günün belli saatlerinde uygulanmak zorunda. Ancak, yasa maddesi, yasaların da uzerınde olan uluslararası sözleşmelere aykırı yorumlanarak, siyası hükümlü ve tutuklular sınırsız ve kesintisiz bir bıçımde tecrıt edıliyor. Siyasi tutuklu ve hükümlüler için getirilen bu çıfle standartın ortadan kaldırılması için Seyfi Oktay'ın Adalet Bakanlığı doneminde yapılan çalışmalar durmuş durumda. Oktay'ın zamanında başlayan ancak daha sonra duran bir başka çalışma da disiplin suçlannda tecrit cezasını düzenleyen maddelerin aynılaştırılması. Bugün, cezaevindeki kişinin haklarının keyfi olarak gaspedilmesine olanak veren bu tüzük farklılığını ortadan kaldırmak için hiçbir çalışma yapılmıyor. Hücre cezasının hangı koşullarda verileceği tüzüklerde farklı düzenlenirken, bir başka çelışkı de hücre cezasının biçimine ilişkin. Disiplin cezası olarak hücre cezası, hücreye kapatılan kişinin bütün sosyal gereksinımlerinin karşılandığı hücrelerden, tecrit edilmiş kişinin hücrede bile iki elinin ve ayağının bağlandığı hücrelere kadar çeşitleniyor. Hücre cezasının hangi disiplin suçunda hangi ağırlıkta verileceği de tüzüklerde birbirinin aynı olmadığı için, bu denlı önemli bir inisiyatif cezaevi yönetimine bırakılıyor.^ \ fimt**N