Katalog

Uluslararası hukuka aykın! Deliliğe yol açıyor! Anneler kendini yakacak! Içeridekiler ölüme yatacak! "Oda Sistemi" adı altında hücreler yeniden açılıyor. Tanıklar hücrenin acısını anlatıyor ve bu kez, içeridekiler de, dışandakiler de herşey olup bitmeden harekete geçiyor. sabır tanımaz ECE TEMELKURAN \ ı TJ ) / / / ı / ı 1 7 7 I 7 r / ı / I I / 7 T ürkiye cezaevlerinde 1981 1995 yıllanarasında 128kişi, 1996yılında 44kişi, 1997yılında 11 kişi yaşamını kaybetti. Birkaç istisna dışında ölenler, siyasi tutuklu vehükümlülerdi.Kimileri işkenceyi protesto için kendini yaktı, kimi faili meçhul cinayete kurban gitti, kimi ölüm oruçlannda yaşamını y itirdi, bazısı da hücredeintiharetti,bazısınınişkcncedeöldüğü restni makamlarca kabul edildi, bazisının cdilmcdi. ölümlerin nedeni hep aynıydı: Insanihaklanngaspı! Hükümctlerdeğiştikçe, sessizce kararlaştınlan "tedbirler", siyasi tutuklu ve hükümlüleri cezaevinde birbaşka cezaevinin içine kapatmaya çalıştı. Gazete okumak, dışarıdan gelen yiyecekleri paramparçaedilmedenalabilmek,işkencegörmemek gibi en basit insani haklar için kıstırılmışlık içinde son çare olan açlık grcvi haklarına sarıldılar çoğu kez. Daha bir yı I önce 12 kişi böy le bir hak aray ışında ve Adalet Bakanlığı'ndan alınanrandevulararasmda yaşamını yitirdi.Eylemcilerleiktidararasında imzalanan prolokol, bu 12 genç insanın kanıylayazıldı. Ya şimdi ne olııyor? Yine hükümet değişti, yine, yeniden, yeni bir uygulama: "Oda sistemi." Türkiye koşullannda sözügeçen sistemin, hükümlü ve tutuklulara ait birer özel oda şcklindcuygulanmayacağınıgalibaherkes biliyor. l,4,6kişilikodalarhalindeinşaedilen yeni binalar, hızla tamamlanıyor. Tutuklu ve hükümlüler, havalandırmalarına ayrı çıkacak, 24 saat bu "odalarda" teerit edileeek, ses geçirmcyen duvarlarla birbirlcrindenayrılacaklar. Yapılanaraştırmalaragöre, yalnızlıktansa en ağır işkenceyi bile tercih eden insan, insansızla.ştırılmayaçalışılacak. Üstelik yeni uygulama, her ne kadar "oda sistemi"adı altındaanılsa ve insan haklarına saygılıgibigörünscdeTürkiyc'nintarafolduğu uluslararası sözleşmclcrcaykın.lnfaz sistemi üzcrine uluslararası düzeyde araştırma yapan uzman hukukçular, bu konuda şöylediyorlar: "Teerit, teerittir. 1,4,6 kişi farketmez. Yeni sistcmde insanları yinc 24 saat teerit edecekler.|lştc bu,Türkiye'nintarafolduğu uluslararası sözleşmelereaykırıdır. Çünkübusözleşmelerdc kabul edilen standartlara göre ki şiler.ancakgününbellisaatlcrinde teerit altında tutulabilirler, diğer saatlerde cezaevindeki toplulukla ilişki kurmakta serbesttirler. Üstelik tutuklulann,daha suçu kesinleşmcmiş insanlann da tecritten payını alması hukuka aykındır" Oda sistemiyle yaşanabilecck bir başka sorun dacezaevi tüzükleriyle ilgili. Tutuklu vc hükümlünün disiplin eczası olarak tek kişilikodada teerit edilmesieezaevi yönetiminin kararına bağlı. Çünkü Türkiye cezaevlerinde uygulanan tüzükler birbirininaynı değil. Bircezaevinintüzüğündeağırbirdisiplin suçu için öngörülen teerit cezası, bir baska cezaevinde hafifbir disiplin suçu için uygulanabiliyor. Böylece, cezaevi yönetiminin karannabağlı olarak cezaevi içinde yeni bir cezaevi kurulabiliyor. Türkiye cezaevlerinde yaşanan ve bir kez daha anlatılmasına hiç gerek olmayan çarpıklıkların sonu gelmiyor, ama sonu gclcn bir şey var: sabır. Anneler çabucak harekete geçtiler. Çocuklanndan I2'sinigeçenyılgöz göre göre yitirdikten sonra artık uygulama başlamadan oda sistemine karşı kampanya başlatmakistiyorlar. İnsanları, oda sistemine karşı çıkmayaçağırıyorlar. İnsan Hakları Derncği'nde kurulan "C'ezaevleri Izlemc Masası"na hapishanelerdcn rapor yağıyor, hepsigerginliğinveyenieylemlerinhabercisi. Anneler, evleriyledernek arasındamekik dokuyor, eylemler planlıyorlar. Çünkü bu kez, çocuklarının açlık grevlerinde criyip gilliğini görmek istemiyorlar, sabırları kalmadı. Çocuklaruyarı açlıkgrevlennebaşladılar, bir başka deyişle eezaevleri yeniden kaynıyor. Inşaatlarbittiğinde, tutuklu ve hükümlüler yeni "odalarına" taşınırken neler olabileccğini tahmin etmek hiç zor değil. Içeridekiler ıradiölümleriyle viedanlaraseslenmeyeçalışacaklar,dışandakilermeydanlara koşup dayak yiyecekler, anneler yinc yerlerdesüriiklcneeek. Ama sabırkalmadı. Siyasi tutuklu ve hükümlü anneleri kendilerini yakacaklarını söylüyoriar: "Bu sefer bedeli çocuklarımız değil, biz ödeyeceğiz!" Vebu kez sizinkulaklannızaulaşmak için cnyüksekperdedenbirsesyükseliyor. Kulağınızaulaşıyormu.çiftcamlardansesgeliyor: "Artık istemiyoruz!" Sizistiyormusunuz?^