Katalog

22 bYLÜL 19% SAYI 548 I iirkıyc Ulusal Ahş.ap Komıtesı Bas.kam jrıineKrdoğmus;,"Enuzunömürlüyapıah,aptanyapılanlardır"diyor. Tiirkıyeclekıöl.'ulcrle vcuygulamalarlabakıldığındabııdcieıleııdırme garıp lıalta saeıııa gelebılır. \magerceklerböyledegıl.(,'ünküahs.apsüeUıbırbakımlahepvcnıUıtulabıliyor. Bu.uinozel olarak gelışiınlnıı.s.ıhş^ıpkoruyucu eknolojilerveürünlerbulunııyor. Fmine lirdoğmıış, örnck olarak Ingıltee'yi veriyor. lngıltere'deahs;apyapılarözel iırkorumaaltında. (ovenlry'de, 1950'liyılaıda,Ortaçağ'dankalanahşapbinalaryerle"inı modernyapılaraterketmeyebas,layınca ıhş,ap yapıların en la/la bulunduğu eaddc \orumaaltinaalinmis,. F.vlenmüzelejjttrmi/orlar, kullanıma hazırlıyorlar. Ayrıca kcntın •>as.kayerlerindetektükkalmıs,evleridesö<crck buraya tas.ıyorlar. Lîski kcnt böylecc /a^amını sürdürüyor. Ayrıca Weald and Dovvnland Açık Hava Müzesı'nde 15. yüzyıldankalma40kadarbinabulunuyor. 1967 yılinda ülkenin ceşitli yerlcrındc bulurran cvlcr sökülcrck bu müzede ycniden kurulmıi!>. Restorasyon sırasında binaların tüm elemanları tek tek incclcnıniş; yaşları, malzcmesi, ^eçirdiği onarımlarbclgclennıiş. Sadcccaşın eürümüş ve mutlakadcğıs,mesi gereken kısımlar, orıjinal malzemesi ılctamamlanmış. Ingiltere'desürdürülenengörkemli veetkıleyict ahş.ap çalış.masi ise Shakespeare'iri 400 yıl önce yanan iinlii Cilobe Tiyatro.u'nun aslına uygun olaıak yapılması için yürütülüyor.Tanı4()yıldırsürcnbuçalı^maJa binanın yapımında sadecc malzeme olarak dcğil, yapıııı teknıği olaıak da o yılların ıısullcrıuygulanıyor. Japonlarda ö/cllıği vc tarıhı dcğeri olan ıhi>apbınalannılılı/liklekorııyorlar. ÖrneŞin, Narakcntıba.'jkcntkcnyani 71 Oyılında yapılanTodaiji RudistTapınagı 17. yüzyıla kadai"9()()yıl boyuncasürcklı kullamlmi'} ve vcnilcnmi!>. 17.yü/yıldayanmii}vcyenidcıı 1 ıh^aptan yapılmi ) ve ycıııdcn korunmaya .ılınını«j. 300yıIdırkoruıuıyorsokııllanılıyor. Isc Shnne *>ıııtıı lapnıağıda I 21 3. yiı/yıldankalına. llâlâkullanılıyoı llaltasadeeeo bölgcdc bulunan birağaçlaıı kullanılan ah•japnıalzeıiKMCintapınağınözelornıanıbıle bulunuyor. Ahşabınyaygınolarak kullanıldığı iilkelerden bııisi de Norveı;. Bu iilkede I lınstıvanlıgınyayılmayaba«)ladığı I l.yü/yıldan ~.oııraah'}aptan yapılnıışözgiin bııkilisc ıııiıııarisiortayaeıknıi 1 ) 12.yüzyıldatüm ülkedc5()06()()civarındakılisL'bulunduğu sanıI lyor. (iünümüze bunlarılan 24 tanesi ulavıbılnıiş Ikıkiliselerınhepsıbugünkorumaaltııula. I üıkıyc'dcdconcayıkıcılığınakarijinyapıcı birörnek var 'larabya'da Cumhuıba.y k.ııılığı"nııı yazlık köşkü ya da eski adıyla Rııııı Yetimhanesi'nin iç mekanlanıulun ikigörüntü... (Fotoğraflar Ahşup Dergi.si'nin Ekinı 1995 sayısından ulınıııiftır.) de yapılabilir. Ama yıkılan orijınal binayı tekrarkazanmak mümkün dcğil. Yıkınııngeıiyedöniüjüyok. Bu durumda özgün birbinayı yıkmak tam bıryok cdicılik değilsene'.'Gereek birbaıbaı lık ba^ka nasıl olabilir'.'Tarıhikatlctmekba.'jkanaMİ yapılabilir? Huber Kö^kü, Prof. Afıfe üalur'ıın danışmanlığında ve mıınaırestoratör Ay^e Kantarcıoğlu Akyıl'ındcnctınıindc, 11 Ü'nünbılimsel katkılarıyla aslına uygun olaıak ve geı\ekanlamdarestoreedilıyor. Buçalışma ahsapdeninceakıllarmahcmenyıkmakgelenlerın,"Türkiye'deyapılanıaz"diyenlerın karsı.smabiranıtgibidikılıyor. Sonuc olarak Yetımhane biııasmın ah>>ap ve har.ıp clııı umda olnıası onun nuıllaka yıkılmasını gcıcklirmıyor,<>nuon|iııal halıyle yenıden kazanniak nıımaı ı olaıak da leknolo)ikolaıak da mümkün Yıkılan yok oluyor I üıkıveVleeskıesei'lerınrestorasyt)nukonusunda akıl almaz bir saptırma, bır sahtekâılık ya>aıııyor. Restorasyon denıhnee, yaygmolarak bınayıyıkıp"aslına uygunolarak " yenıden yapmak anla^ılıyor. l.ıı eıcldı eevrelerde bıle restorasyon. bına ıle ısteğıne göreoynamakgevjeklıği içiııdeelealınabıliyor. Doğrudürüst bırrölöveçalışmaM bıle yapılnıadan "restorasyon" yapılabiliyor. Kııs.kusuzbunlarueıçekbirrestoıasyondegii. Eski bir binayı ortadan kaldırmanın en kestirtneyoluonu"2.sınıftarihieser"olarak tes'eil ettirınek. Bu durumda bina, tümüyle yıkılarakdıs, ccphclcrınccskıgörünümü verılmck ko^uluyla betonarme karkas olarak yapılabiliyor. Binaıeı ıstenildığıgıbıdüzenlenebilıyor." 1. smı t'tanhi eser" ıse y ıkılamıyor. Aneak bu bınalarda restorasyon adı altında binanın tüm özgiinlükleri yok edilebilıyor. Buaradayanan.yakılaıı I.sınıleserler ıse 2. smıreseıkapsammdaelealınıyor. Bu uygulamaıım vok edıeilığepıım veıdıği apaeıkort.ıda Buuygulamalaısonuetıalı^apnıımariörnekleriyerlcrınihı/laü/erlerıali'japkaplanını ş.nekıı^netleveörneğı betonarme binalara terkedıyor; alışap mımarı örnekleri dıye sıınulanlanseori|inallıklermı büyüköleüde kaybetmi'jduıumda. (jereek restoıasyon anla\ ısı bakıınından yıkılıpveımlen \apilan bıı bııuı yenı bır bına oysa. Aslaoı ıjni.ıl clegıl Betonlaah^aptaelde edılen uygulamaları sağlamak mümkün olmuyor. Binanın alışap olarak yenıden yapılması daonaori|inallık kazandırmıyor. Yeni binanın yok edılmis ori|inal bıı binanın taklıdı olıııasmınötesınde ııegibi bııdeğeri olabı Iıı''Böyle bır bına herzamanveher yer Halki'den ders alınacak mı? Hcybeliada'da 185762 yıllarıarasındailk ikikuttugla.iic.kati ise tümüyle ahyıp karkas olarak inşaedılen llalkı I'alasOtelı yalnız İstanburundcğil, I üıkıye'nınmodeınanlamda ılk on otelı arasııula ycralıyoıdu Denızden g<>rkcnılı görünüşıı ıle adanın en özgün yapılarındanbırısıydı. llcybclıada'nıngclcneksel mimarı bıcınııne uygun olarak ahşaptanyapılmıstı. Belkı de istanbul'un. Yetımlıane'den deönce yapılmış ılk ahşapkaık.ıs otel bınasıyılı. lUıönemlı \eözgiın bına 1437yılııula kayyumluğa.dahasonrada Mıllı I mlak'ede\rcdikli. Son dönemleıde yazlık pansıyona dün(is,cnbinuyabakımyapılmadı.bınahı/la yıprandı. Aneak büyük öleiide, hatta icındeki eijyalarınönemlı bıı kısmı dahıl ori|inaldı. HalkiPalas. l^SO'lıyıllarda. lleybelı* Önce sesleri duyacağız, sonra toz bulutlarını göreceğiz. Çünkü hakkında "yıkılamaz" kararı olan Büyükada ciaki "Kırmızı Saray" yani Yetimhane yıkılacak. Avrupa'nın bu en büyük ahşap binası, beş yıldızlı otele dönüşecek. Üstelik bütün dünya ahşap binalarına sahip çıkmak için bunca çaba harcarken, teknoloji ahşabı korumayı başarmışken...