Katalog

C LJMHURİYr r DF.R(;t ıse gcrcktığındc 35 odalıdaire olarak kullanılabılıyordu Bınanın mımaıı Fransızasıllı Alcxandrc Vallaury (I «5011)21) Mımaıı vcınımarıs bınayaayrıbırdcğerka7andırıyor Vallaury Lcvantcn bıı aılcnın çocuğıı olarak İstaıv bul'dadoğdu Mımarlıkcgıtımını ParısEZcoledcsBeauxArts'dayaptıktansonra İstaııburagerıdöndu IlkışolarakSanayııNef'ıseMektebı'nın mımarlıgını üstlcndı Dahı sonraaynıokulda Mımarlık Bölümü'nünku rucuhocası oldu 25 yıl bu okıılda kesınlısi/ hocalıkyaptı 1896'da Fransı/lartarafındaı Lcgıon d'honneur nısanına layık görüldu Fransız Lnslılüsu'neüyeseçıldı. Osman Hamdı Bey tarafından "MımarŞehır" sanıyla anılan Vallaury, 1894'tek' deprcmdcn sonra Istanbul'un yenıden tasarlanmasındaçalıslı. Italyanmımaı d'Arancc ıleortak pıojclerha/ırladı. Vallaury istanbul'akazandırdığıyapılararasındaOsmanlı Bankası, Arkeolo|i Müzcsı, Pera Palas, Dü yunu Umumıye, (,'cngclköy'dckı Validctlıı Köskü, Haydarpasa'dakı Mcktcbı Tıbbıyı bınaları bulunuyor. Bıranlamda Istanbul'ut 19 yüzyıl sonu ılc 20. yüzyıl baslaıındak mımarısıne damgasını vuımuş öncmlı bı ısıın Vallauıy. Yctımhancbına.sı ıseonunatı şap mımaıı alanındaenözgün vcanıtsalça lısması Vallauıy'nın tasanmı Yetınıhane'nın nıı marıözcllıgıncvcTuık mımarlık taııhı ıçııı dekiyerıneayrı bırdeğerkazandıııyoı Mı marSınan Ünıvcrsıtesı Restorasyon Anabı lımDalıögretımüyelerındcnOguzC'eylan'c görc bınanın cephclcrıııın tasannıında, cep he göı ünümünü toparlayan saçaklarda, çık ma vepayandalaıda, pcnccrcoranlarındagc lencksel sı\ ıl koııııt nıımaı ısıııın tum oran vı ögelerı görüliıyoı (Ah>apOcıgısı, Yıl2,Sa yı4,F.kım 1995) Cephenıımarısı olabıldı ğınceyalın Içmckanlardaısczcmınkaltak tıyatrosalonuhançsüslcmcgörülmüyoı Tı yatrosalonuözenlı bczcmesı ılcdıkkatı çekı yor. Bına.Scdat Hakkı Lldcm'egöreozel vı yenı Türk mımarısıne cn çok yaklasan iıı iin lcrdcn bırısı Bu bakımdan ahsap ağırlıkl Türk sıvıl mımarlık taııhı bakımından,ahs<i| karkas yapı tasannıında ve uygulamasınd; ulaşılmısenetkın oı neklerden bırısı olaıal mutlaka korunmaya değer. Bu bına koı un mayacaksa nc korunacak? 36yıldırdireniyor Fotoğraf ERZADE ERTEM Kırmızı Saray ne olacak? *• 1. sayfanın devamı Busıradabınanınkıralanmaıslemlerinın, Lo/an Antla.şması vcıçcvcsındcduıdurulduğusöylentılerıeıklı Patnkhaneyetkılıleıı kıralanıa konusıındakı calısmalaı ı dogruluyoı lar, î'jlcnıleıııı ılurılııı ıılması konusıında ısc fazlaaçıklamalaıagıımedenbırbeklemesürccı yaşandığını söy lemekle yetınıyorlardı F]ylülayıbaşıııda Adalar'ı/ıyarctedcneskı Basbakan Mesut Yılma7,bıray soma Buyiikada'yabesyıldızlıotelmtemelmıatmak üzcrcgclcceğı ımi|dcsım(') veııyoıdu Yılmazotelın ısmımaçıklamamıştıaıuakhcıkcsneresının kastodıldığını anlamıstı Pckı Mesut Yılmazbuaeıklamayıkımdenaldığı bılgıleregöreyapıyoıvebu kadaı kcsın konusabılıyoıdu? Sonuç olarak Büyiikada Rum Yetımhanesiönümü/dekıgiinlerdekıgelısmeleregöre yenıdenyıllarcasürebılecekyavasbırölüme tcrkcdılcbılcceğı gıbı.bırsabalıdozerlerle sılınıpsüpürülebılırdıde Yanıkırkkatıı mı kırksatırmı 1 . Dünyadatek örnek Yetımhaııebınası 101 metıeyeulaşanboyu,32 metıegenışlıgı,23 ınclrcyi bulanbeş kalyüksokliğı ıledünyanıncn biiyükahsap karkas yapılarıarasmda Cephegenışlıgı ve yükseklığı ılede Avrupa'nınenbuyiikahşap yapisı Bınaonceotel olarak yapıldı. Bıı boyutlardalumuyleahsap olarak yapılmışdunyadakılekolclbınasıydı BukısaaçıklamaLıı bılebınanınozgunlıiğü vcdcğcıı hakkıııdabıı f'ıkıı vermck.bınanıngclcccğı konusıında nedcn tıtı/lcnmck gerektığmı açıklamak ıcın yctcı lı dcğıl nıı'1 Rum Yotımhanosı, Büyükadaıia isa( Hrıs tos)Tepcsıiizerindc26binmctrekarelikbır alan u/cnndc kurulmus. Tum Istanbul gozler önündc; benzersiz bır manzara. Yakından olduğugıbi.uzaktandagörkcmlıgörünü^üylc çokctkılcyıcı. Binatcpenınhcmenarkasinda yerlcştığı duz vcurmanlık alanda, büyüklüğuncgorcgo/cbatmayacakölçudcçcvrcsıylc uyum ıçındc Boylece uzaktan hanlal vc kaba bır yapı olarak dcgıl,(,ok dcngcli.oranlı vc zarıf görünüyor. Bu özcllıklcriylc mimarıtasaıımklasıgıolabılecckdeğerde. Sivil mimarideki önemi... Yctımhanc bınası, ansıklopcdılcrc görc, IS9()ll)()()yıllaııaıasındd, Kıansız WagonsLıls sııkclı laıafından olcl olarak ın>a edılmış. Patrıkhanc'mn vcrdığı bılgılcrcgörc ısc bınanın sahıbı, r'ransı/ Kont dc Boshard'tı. Yapım taııhı ıse 1848'dı Otcl tam 206odalıydı Köşelcı ıleoılabloktaycralanodalar Inşaattamamlaıuiıktansonıabına""Pnn krpo Palas"adıyla ısletmcycaçılmak ı.stcn mıs. Ancakll. Abdulhamıt,gclen|urnallerc bakarakısletmei7nı vermcmış Boşkalanbı nayı doncmın unlii bankcrı ZarıtVnın eş Henı alnıış ve Patııkhane'ye bağışlamıs Patrıkhane, 1903 yılında Yedikıılc cic Balıkl Rum hastancsf ndcbulunaııyctımhancyıbı bınaya taşımış ve bına Rum Lytam Mcktcb (Rum Yctımleı C)kulu)adınıalmıs C)kul,2 Mayıs 190Vtegoıkemlıbıı toıcnlca s ılmış P.ıtıık III loakım Padışah'aşııkranlaı mı bıl dıımış Padışah II Abdulhaııııt de kaışılıl olarak yetımlere 145 adet altın armagan ct mis vc hergıin 7 5 okkaet vcgcrcklı ekmeğıt saray tararmdankarşılanauağınıagıklamış Yctımhanc, Birıncı Dünya Savası sırasın da Kulelı Askcrı LISCM olarak kullanılmıs Bınaya savas boyunca Alman askerlerı, sa vaştan sonra ıse ısgal kuvvctlerı taraf'ındaı Rusgöçmenlcri ycrleştirılmis. Daha sonrı tckrarPatnkhanc'yevcrıliıveyıneyetımha ncyapılır. Bınaalamıçındeöncclcrı ıdarcbı nası, sonra önccaltı sınıtlı bırılkokul.dah; sonra da Yctımhanc Hastancsı olarak kulla nılan ahşap bır yapı daha yapılmış Rum Yetımhanesı,mevcudununa/almas üzerıne, 1964 yılında Hcybclıada'yatasın mıs, bına da kaclcrınetcrkedılmıs. Ancak adı Rum Yetımhancsı olarak kalaı bına otaııhtcnbuyana, tam 36yıldırzama nınyokedıcılığınekarşıdırenıyoı Bugünha rap bır durumda olsa, çatısı büyük ölçüdı çökscdışkaplamalarbüyükorandavuıüsı dc karkassıstcmıhcnüzsağlam vebınayı ta sıyor. Bıı bınakuıtarılamaznıı?