Katalog

30HAZİRAN 1996. SAYI 536 Arnold Tnnvellya da "S, ... Mor bir ışığın içinde görür onu. () yakmmdaki, içindcki adam uzaklasır, belirsizleşir. Belirsizliğin büyüsüdüronu Sezar'ın ardından koşturan. O halde bunu bil iyorsa, bu Uıtkııy u sürdürmenin özgürlüğü kısıtlamasından başka ne anlamı var? Özgürl üğünc sarı lırbüyükbirözlcmle. Özgürlüğünckonomikbağimsızlıkladaha da pekişeceğine karar verir. Bu ruh dalgalanımlarınıGüncesi'ndesöylebclgeler."Herkcstcnnefretediyorum, kcndimdcn iğreniyorum, yaş.amımdan iğreniyorum vc Sezar'ı seviyorum. Her hafta, bazen her gün içinde crimck istediğim o büyüleyici tutkuyu düşündüğüm zaman, bütün bunların kcsinliklc bitmesi gcrcktiği sonucuna varıyorum. Ne pahasınaolursaolsun,nedenliçabagerektirirsegerektirsinözgürlük! Korkunçmutsuz olmayabaşlıyorum,Tanrıbilirncçokkararlar veriyorum ama yerine getircmiyorum onları! Birgüngclecckböyleyapmayacağım.. Dcmirakkorhalinegclinccdöveceğimonu, sonra kcndikendimi,yenilmczruhumukutlayacağım. Morışıktadurumşeytancabüyülcvici ama böylc sürcmez. Bütün büyü BELIRSİZLİKTEN kaynaklanıyor. Yeterince uzunsürdü. Başıbosdolaşjnalıyımben; Allah'ınceza.sıbirkayanınüstüneevkuramam; kurmayacağım. Para, para, para; bütün ıstcdiğim ama sahip olamadığım sey bu..". ları, ön çalışmaları da yer alır. Çehov'un, Shakespeare'in, Dostoyevski'nin, Oscar NVilde'ın sözcükleri de. Hamlet'ı okur ve "Hamlet'lerüstünebınlercesayfayazabilirdim"diycnotdüsergünlüğüne.Sonraekler "Hamlct yalnızdır. Tek başına olan kişi her zaman eyleme geçer". Oscar VVilde'ın "Bağlıkalanlar.askınyalnızcaönemsizyanınıbilirler;bağlıkalmayanlardıraşkıntragcdyalarınıbilenler..", "Bir duygunun bir eyleme aktarılması onun ölümüdür. Mantıksal ölümü.. Ama yasaklanan şeylerin eyleme dönüştürülmesiböyledeğildir. Kendimizacımızınmerakıdırbu..."söz!erindcnçoketkilenir. Günlüğününbelleğinebunlarıdakaydeder. Wilde' ın bu sözlerinden etkileniijini, hayatına uyarlarsak belki Mansfield'ı daha da iyi anlayabiliriz. Hayatına giren ilk erkek Arnold Trowcll'ın(yani Sezar)erkck kardeşi Garnet Trowell sadakatsizliğinin ilk adımıdır. Yenibiraşk Arnold'dan sonra Garnet Trovvell'a aşık olur Mansfield. Öyle bir ask ki, araya giren şanhocası George Bowden'leevliliğine tek bir gün dayanabilir. Bu arada hamile kalır. (,'ocuk Garnet Trovvell'dandır. Annesiapar topar Yeni Zclanda'dan Ingiltere'ye gelir. Mansfield'ı Bavyera'dakibirmanastırayerleştirir. Karnındakıpırdayançocugunoğlan olduğıından emındir, onun doğacağı günü tutkuyla beklerken günceye şu notu düşer: "Acaba ne zaman oturup küçük oğluma kitapokuyacağım?". Bununcevabı"hiçbirzaman"dır. Hamileliği sırasında Garnet'tenayrılması büyük acı verir veçocuğunudüşürür. Daha sonra karın zarı iltihabına yakalanıp ağırbirameliyatgeçirmesiMansfield'ınannelik hayallerinin sonu olur ama o ikinci kez hamile kaldığinı da güncesinin bir yerinde belirtir. Fakat güncelerini yayımahazırlayan Sevgililerinden öte bir tutku (,'ok büyük paralara hayatının sununa kadarsahipolamadı Mansfield. Tümruhsalçatışmalarını, içsel yaşamını didik didık cdip, yetkinkalemiylegüncesineaktarırkenyazına tutkusu, Sczar'dan da, daha i leride kocası olan John Middleton Murry cien, Francis Carco, Garnet Trovvell gibi sevgililerinden de öte bir yere koyduğu bir tutkuydu. Bir günlük cvlilik yaşadığı George Bovvden'ı saymasakdaolur. 1904yılındanölümünün biryılöncesinedekdüzenlibirş.ekildetuttuğu güncesinin hcmen hemen her sayfasında yazmatutkusununsancılarını,yetkinle:>ebilmearzulannıncoşkusunudilegetirirMansfield.. "Bu gece kafam fikirlcrlc dopdolu. Ne pahasınaolursaolsun, üremeli bu fikirler. Zihnimiimgelerledolduracakkadarçok ijcy gördüm. (, ok güzcl bir şey yazmak isterdim,güzelamaçağdaş,aynızamandabiröğrencinin yazacağı gibı, ya/ gibi is.il ışıl... Gerçekten de yapabilirim bunu ama kcndımehiçgüvenimyok. Ah biryazabilsem,gerçekten iyi bir ^eyyazabilsem, bir ;>ey tasarlayıpİ!jleyebilsem.Burasısessiz,dingin,gözalıcı.. Agaçlar, kuslar. Uzakta birev yapımmdaealı^aniseilerin.sesleriniduyuyorum. Bir tramvay neredeyseçıldırtacakbeni. Birşiir yazsam.. Başaracağım. Şuandagüneşparlı, yor. Sevinçliyim.Güzelbirgünolacak. Ah, Tanrımncoluryazabileyim." Yazabiliyorduhalbuki..Günceleriya!jamdan hcsapsorarkcn.aşk kanıtını beklerken.. Tütn bu hesapla^malar vc beklentilerin günlüğünedökülmeleri, bütün dünyatarafından alki!>lanacak,unutulınazöykülenninate!>leyicisiolaraksatırlarınagirmi.'joluyordu. Kalem yetkin.se, günccler yazarlığa eok çabukdönüşebilir. Oda içindekıbuyıldı/ın parladığını zaman /aman görüyor, zaman zamansa kendınden kuşkuya düşüyordu. Sonramütevazıtavnnıtakınıyor.tüminsanlardaböylebiryıldızınolabileceğini.yeterki insanın kendisini dürtülemesi gerektiöini şu cümlelerlegüncesindcbelirtiyordu:"lleriye gıtmek, bağımsızlık, kararlılık, sağlam bir amaç, ayııdetme yetencği, zihinscl açık seçiklik. I.'jtekaçınılmazolanşcyler. Sonraistem... Sanatın saltık olarak kcndinı değiştirmekolduğununbilincine varmak. Dehanın her insanın içinde uy ıır durumda olduğunu, önemli ulan, içe işleyen şeyın varlığımı/uı tcmelinde yatan bireyselliğinin ta kendisi uldıığunubilmck..." Evet.odehasını hepuyanık tuttu. (iüncelerinde Prelude (Baslangıç, I9IS), Bliss (Sevınç, 1920), The Garden Party (1922), The Dove's Nest (Kumru Yuvası, 1923), gibi ünlüeserlerinintemataslak editör, clestirmen olan ikinci kocası John Middleton Murry bunun doğruluğundan kuşkuduyduğunu belirtir güncedekidipnotunda vc şöyle açıklar Mansfield'm çocuk tutkusunu"Çocuğu olması artık uzak birolasılıktı. Katherinc, hiçbirzamandoğmayan... Birçocuk sahibi olmayı umarsızca için için umduhep..." Francis Garco ise John Middleton Murry'le yakmlaşmaları vc flörtlüğü devam ederkenortayaçıkmıştır. Murry'ninarkadaşıCarcoda, Katherinc'eilgisizdeğildir. Hatta Mansfield'ı ayartan odur. O sıralarda 1. Dünya Harbi patlak vermis ve Carco mcktuplarıylaMansfield'a olan duygularını bütün açıİclığıy la dile getirmektedir. Carco'nun Mektupları 'ndan birinin satırlarına göz gezdirelim:"Sizi her gün daha çok seviyorum. Uyurkenkollarımaalıyorumsizi. Korkunç birhüzünduyuyorum. Sevgili Katherinc,tek istediğim sizsiniz. Bütün yaşamim sizsiniz, sizolacaksınız. Ben "Şimdi Mansfield bu mektubu aldıgında güncesinc ne ya/mı.ş ona bakalım: "Jack'e, Francis'tengcnemektup aldığımı söylemedim. Aslında, Jaek'i ilgilcndirmez bu. O gün, kcndi kendimle uzun uzun savaştıktan sonra, beni öylesine altüst eden mektubu göstcrdigimde Jack onu gülünç bulmuş, bir ask mektubu olduğuna inanmamıştı." Murry inanmışmıydı,yoksa inanmamakiliskiyi devam ettırmekaçısından, daha uygun bir yol olduğu için mi bu tavrı seçmi^ti bilinmcz ama Mansficld çoeukluğundanberisürdürdüğüdikbaslılığıyla,yüreğininsesinin"endoğruses"olduguna dair olan inancıyla Carco'yu cephedeki görevi esnasında bile ziyaret ederek onun bir süre sevgilisi olmayı göze aldı. Ama o dönemde bile hep Jack vardı. Jack' in, yazdıklarıhakkındakiyorumu, cleştirileri,bakışlan, hepsi hepsi önemliydi Katherine için. Jack, onun içindeki K.M., Katic, Bir Kadın,ı« Garnet Trowell. Rııh ilk onunla kıpırdadı. Güncelerini emunet ettiği J.M.M. kuyla bir imge gibi parlayıpsöndüğünügördüm." Ya dalga ve dcniz ne düşündürüyordu ona? "Dalgaların gücüylc oradan oraya savruluyordum, kamıakarışık sesler yankılanıyordu kulaklarımda. Anlatılmazbiryalnızlıkduygusukapladı içimi. Bıulenizinsonsuzolduğunubiliyordum. Bendesonsuzdum.Gözyaşlarımdasonsuzdu." Severkcnbileyalnızlığınıgiyerinsan..Sezaruyuyakalır. Deni/insonsu/lııguyalaryüzünÜ7Ü. Hayatingüçlüpırıltıları,yansımaları karşısındayaşamınızınbirmumalcvigıbi kaldiğııııhissederken.bırdalganınesliğinde sonsuzluğayolalıryalnızlık... Amaoyalnızlık Mansfield için korkııtucu.sıkıcıolmaktan uzaktırçoğu kere. Yalnızlığı özgürlük olarakalgılarhattaböylezamanlarda,Sezar özgürlüğünü elindcn alan bir hale bürünür. Katherine Mansfield. Onun günceleri, yaşamdun hep hesap sordu.