Katalog

23 HAZlRAN 19%. SAYI 535 Koyu renkli tenli, orta boylu, geniş yüzlüydü.Başınagenelliklerenklibirbaşörtüsüörterdi. Yolculuklanvedeneyimlerionu,sarsılmakbilmeyengüçlübirfiravununordularınjankurtaran Musa'yabenzetiyordu. Siyahlar andan "Halkının Musa'sı" ya da yalnızca 'Musa"olarak sözediyorlardı. 1850'de lkin:i Kaçak Köle Yasası kabul edildi ve Kuzey jyaletleri de güvensiz bir durum aldı. Bunun izerine Tubman kaçak köleleri Kanada'ya odargötürmeyebaşladı. Buagıryasauya"încakaçaklarjürisizmahkemelerdeyargılaııyorlardı;kendilerinisavunmahaklarıyoku. Kölelerin kaçmasına göz yuman federal »örevliler.kaçaklarayardımedenkişilerşidJetlc cezalandırılıyordu. Artıkheryerçoktehlikclihalegelmiş,ortaığıköleavınaçıkan birsürii çctcsarmıştı.Örıeğin 1820'lerde, Patty Cannon adlı beyaz bir cadın vc üluşturduğu çetc cn acımasız köle ıvcısı olarak ün saldı, bu topraklan kasıpka/urdu. Bayan Cannon, kaçak siyahları çete;iyle Philadclphia'nın kuzcyinc kadar izliyor, uınduna gctirip kıstirıyor, yakalayarak zincie vuruyor, sahiplerinc geri getiriyordu. Siyah ;açakları tuzaga düşürmek için "eşyanın tabiıtına uygun olarak", bazcn dönek siyahları da .ullanıyordu. Bunlar, kaçaklan Ycraltı I lattı stasyonudiyekendievlerinegötürüyor.oralaPatty'ninçetcsineteslimediyorlardı.(Paty Cannon, sonunda yakayı ele vcrdi; ikisi çoLikdört kaçağı iş. kcnceederek öldürmck suuylayargilanarakidamamahkumedildiy.se le, Georgetown'daki hapisiıanc hücrcsinde l Mayıs I 829'dazehiriçerek ıntiharctti). Bu yasa ve zor koşullar karşısmda, Tubnan.kaçmalarınakılavu7İukcttigi kaçak köw"leıe,çok sıkı biraskcri disipliıı uygulamaya ıaşladı. Geçirdiği sara nöbetlerine karşın işiıi iııanılmazbirtitizliklesiirdürdü. Pesjnedüenler, onun tabaneası olduğunu biliyor, çok aklaşamıyorlardı. Yorulan.yılgınhğadüşen, uşman olup geri dönmeye kalkan kaçaklan, lamlusuna kurşun sürülmüş tabaneasıyla .'luiit ederek yolunadevamettirdı. Dost diişman herkes, Harriet'in amacını erçekleştirmek için hiç kimsenin gözünün aşınabakmayacagmıöğrenmişti.Bebcklei. dehşete kapilanları yetiştirıp susturmak ;in yanında af'yon ruhu taşıyordu. Tubman, alkınageldiğinihabervcrmek için"Swing ıw,sweetchariot".siyah spiritualini söylüordu. Okuma yazması olmadığı halde, Inirikulaktanezberlenıisti. YoldaşıThomas iarrett'e"Benimgitmeyigözealdığım,yalızca Tanı rnın beni gönderdiği yerdir. O yüzenenurakbirkorkuduymam,"demişti. Noa, Israilli bir pop şarkıcısı ve bir barış eylemcisi. Kendisini uluslararası bir şarkıcı olarak tanımlıyor. Israil'deki seçimleri bir "facia" olarak görüyor. Noa için bu sonuç, banşın ikinci kez öldürülmesi. Biliyor ki askerliğe ve dine sığınıldıkça banş yok! Noa, şarlalar ve banşın ölümü irmi altı yaşında Israilli bir pop şarkıcısı olan Noa, aynı zamanda bir banş eylemcisi. Askerlik hizmetiveşarkıcılıkmesleği için geri döndüğü, Yemenite soy undan gelen atalarının anayıırdunda, Israil'de doğdu, Anıerika'da biiyüdü. Günümü/detamınlandığı gibi daha çok "dünya müziği" türüne giren şarkılarında Arap, lsrail ve Amcrikan c/.gilerini kullanıyor. E. H. Cummings'tcn Leonard Cohen'e uzanan bir çizgidc ctkilcr laşıyan bestclerini,gitaristGilDor'labirlikte lsrail radyo vc telcvizyonunda söy lüyor. Noa'nin Israil'deki scçim sonuçlarının açıklandığıgünNevvsvvcck'leyaptığısöyleşiyiyayımlıyoru/. Kendini/i Yahııdi mi yoksa İsrailli bir sanatçı olarak mı görüyorsunu/.? BcnAmerika'dayctişmiş İsrailli birsanatçıyım vcşarkılarımı Ingilizccsöylüyorum. Dolayısıylakendimi uluslararası birsanatçı olarak görüyorum... Bir Yahudiyim. Dinle büyüdümamamüziğimindinselesintilertaşıdığınıdüşiinmüyorum. Banagöre Israil bir Yahudi dcvleti dcğildir. Dünya mii/iği fikrinde iki ucundan gerilenilginçbirtartışmayaşanıyor. Insanlar egzotik bir şey bekliyorlar ancak çok fazladaegzotikolsunistemiyorlar. "Dünya müziği" pazarlamaiçin uygun bir terim. Ancak aşağılayıcı yanı olan çağrışımlar uyandırıyor insanda... Bir; ayrım gözetmeksizin içine girebilcceginİ7,birde uzaktan izlemckleyetineceginiz müzik vardır... Dünya nıüzigibu ikinci türdendir. Kmperyalist kültürdeki pekçok şcy gibi, dünya müziği de, yerinde ifade etmck gerckirsc, bir Fransız burj uva salonıınu süslemek için alınmış bir şeydir. Bu"hadi şimdi de Doğu'dan çeşitlemclerdinleyclim" gibi tatmaya pck yanaşmadıgınızamamutfağınızda renk olsıın diyedaimabulundurdugunuz bir baharat... Bu müzik bundan daha fazla saygiyı hakkediyor. İsrail gibi halcn ulusal kimligini oluştıırıııaya çaİışan bir ülkede, sanatsal sınırların bclirlcnmesini isteycn bir eğilim l> varmı,"bıı İsraiKanatı,buisedeğil' gibi birayrımsö/. kdinısıı mu? Aksine, insanlarda farklı ve yeni olan herşeyi hemcn anında kapmaya yönclik bir eğilim var. Öylesincbcnimsiyorlarki.birsiirc sonra kcndilcrindcn bir parça olup çıkıyor. McDonald's'aenfa/laikiyadaüçyıl vcriyorum. Busüresonunda Israil'eaitbirkuruluş gibi görülmeye başlanacaktır. Pckimii/iktenasılbiryoli/lcniyor? Dünyanınötekiyerlcrindeçılgıncabirhizla ürctilen şarkı yığınlarından en popüler olanlarmı yakalamaya çalışıp onları bir şekilde Orta Dogu müziğine uyarlamayı bcceriyoruz. Arapezgilerinindcharmanlandığı birçalış biçimiyle parçanın uyarlanması tanıamlanmış oluyor. lsrail mü7İginegirmiş iki ögc vardır, Arap vc Doğu Avrupa müziği. lsrail folkuözündclbranicccski Rusmüzigi ve çoban türküleri ilc karışmışklasik müziginbileşimindenoluşur. Barış destekçileri arasında öne çıkan güçlübirtaraftarınvarlığındansözedilebilirmi? Sanmıyorum, bcnim gibi insanlar bu nedenle... Bakm, egcr bir sanatçıysanız, bazı insanlarsizigazctelerdeizlediklcriherşeyclen uzaktabiryerde tutmak istiyorlar. Ancak scvdiğim bu ülkenin umutlanndan, bu topraklar için düşlediklerimdcn söz etmek varken, neden kahvaltıda ne yediğimden ya da kime aşık olduğumdan bahsedeyim? Seçim sonuçlarından ne çıkarıyorsunuz? Tam anlamıyla bir facia. Çok korkuyorum. Rabin'in vurulduğu günden bu yana kendimi hiç böylesine karamsar ve perişan hissetmemiştim. O gün banşı öldürdüler ve bugünse ikinci kez... Ne yapmaya çalışıyorlar? Geçen hafta The New York Times'a yazan bir yazar," Banşın savunucuları olan bizler, yapımızın bir parçası olan militarizmiaklımızveruhumuzdanarındıımaya çalıştık. Böylelikle yeni bir gerçeklik yaratabilirdik."';eklindebiryorum yaptı. Aynı şeyi mi ifadeetmeyeçalışıyorsunuz? f:vet. İnsanlar yapılarının bir parçası olan askerliğiterketmekteçokisteksizler. Buonlara yaşamaları için bir neden vcriyor. Onu scviyorlar. Tanrısızyaşamaktansatanrı adına ölmcyiyegliyorlar. Vc pekçok insan için, topraklarınıbırakmaktanrısızyaşamakgibi birşcy. Yaşamakiçinbirnedenleriolmasıgcrekiyor, onun için de fanatik boy utlara ulaşan bututkuyasıkisıkıyabağlılar. Bu,gençkuşakiçindegeçcrliıni? Bu kuşak tünıden bozıılmuş durumda. Bugüngördükki (seçim.sonuçlarında) Israil'de yaşayaninsanlarınyansındanfazlası.korkularmın,önyargılarınm vcacıdeneyimlerinden çok iyi bildikleri ırkçılığın üslesindcn gclcmiyorlar. Gcçmişibirtürlüsilipatamadılar... Bcn bir sava.şgördüm,ailcmisc daha fazlasını. Bombalanan otobüsü gördüm, ama umarım çocuklarım görmck zorunda kalmaz. Patlayanotobüstensaçılmışcesetlcrigördügümzamanyaşayanher Arabı vurmaisteginitaşıdığımıhissettim. Ama kendimi kontrol altına almayı başarabildim sonunda. İsrairde sanatın politik bir misyonu var mısizce? Israil'de, sanatın politik etkileri yansıttıgınıdüşünmüyorum.SanatçılarınyÜ7.de90'ı sol kesimden olmasına karşın fazla konuşmazlar, çoğunlugu bundan korkar. Burası küçükbirpazardır. Siyasianlamdaeğerbir tarafabaglanırsanız.paranızınyarısınıriske atıyorsunuzdcmektir.^ Newsweek 'ten çeviren: NERMİNBAYÇIN ieneral ve çamaşırcı... Kölcligin Kaldırılmasi llareketi'ninüyeleyle.özellikleRalph\ValdoEmerson,Thoıas VVentvvorl Higginson, Lydia MariaChild, v'endell Phıllips gibi en tanınmış iiyeleri ve .•mpatizanları ileçokyakındostlukkurmuşı.Tubman'a son dercccöncm vcren kişileren biri de, ünlü kölelik karşıtı ve I859'da larpcrsFerrycephaneliğinedüzenlenensalırının öndcri John Brovvn'dı. John Brown, ııbman için, "K ıtamızın en yiğit insanlarınan biri, işte bu kadındır, bizim ona verdiğiıiz adla Gcneral Tubman'dır" demi.şti. Amcrikan Iç Savaşı sırasında Harriet, Kujyordusuııun Birlik Kuvvetlerı'neheınşire, ımaşıreı ve Kuzey CarolinakıyısındakiBeford Port Royal'de istihbaratgörevlisi olarak ı hizmetetti. Güney'ın Konfederasyon kuv.'llerine karşı yurütülen bir baskında Tublan'ınoynadığıönemlirolBoston'daçikan ommonvveal gazete&inin I OTcmmuz 1863 jnlii sayısında birinci say lasında boydan bo.lyayımlandı. Iç Savaş'tan sonra Nevv York'ta, Aııburn'a ;rleşti. Kuzey Birlik Kuvvetleri'ndeyapmıi} Iduğu hizmetler adına, yasa uyarınea kendineemcklilikhakkı verilmesi için çok çaba ırfetti. Oysa herşeye karşın siyahlı; kendisı:böylebirhaktanmmadı. lOMart 1913'te uburn'dayoksullukkoşulları içindeöldü. 1^ ten geçtikten sonra, Auburn Büyük Kenti elediyesi, bu büyük kadının anısına, Cayuı Adliyesi girişine 1914'te büyük birbronz akctdikti.^