Katalog

5 MAYIS 19%. SAYI528 13 PAZARIN PENCERESINDEN dolaşancümle"Buıada kendi micvimdc gibi hissediyorum". YemejSini/in biraz soğuk nıu geldiğine inanıyorsıınuz.yoksaaeı mı buldunıız. Belki de yanını/daki masadaıı heves edip, yemeğinı/i çubııkla yemek ıstiyorsıınuz. Budurunıda yapacağınıztek şey, birkaç saniyebeklemek. Isa VVanghemenyanıbaşınızda. Ycmeğinizhcmenisıtılaeak veyadaha az acılı bir yemek getirilecek. Bu arada çubuklaızaten VVang'ın elinde: "Bakın, öncc çııbuğun birini elinize alaPirinç kasesini kırdı rak.işaretvebaşparmaklarmızarasıııayeıleştirin.yiizükparmağmızladadcstekleyin. Sözgelimi,Çin Mutfağı'nın anayemegi, Çince'de 'yemek' anlanıına gelen pirinç pila Sonra ikinci çubuğu kalem tutargibi tııtun. vı var. Sadesi, hiç yag konulmadan, yalnızca Ikisinibirbiriyledestekleyin. Bu arada. daha ha.şlanarak yapılan pilavın, karidesli, sebze rahat hakim olaeağınızı sanarak. çubukları asla çok sıkmaym. Aksine bu hiç rahat bir li.danaetli vetavukluolmak üzeredahapek yöntcmdcğildir." çokçeşidi bulunuyor. Çin Mutfağı'nda ekÇubuklaröylehoşunagidiyorkimüşterimek yenilmcdigi için, pirinç pilavıve makarlcr, anıdiyealıpgötürtiyorlar.BuyüzdençunanınÇinli ler için önemibüyük. Btıyüzden bukyctiştiremiyormiişterilerincWang. Yidegünlük hayatta 'pirinç' sözcüğünü sık sık ne onunanlattıgına göre, biitiindiinyayemekullanıyorlar. Biradamın işleri yolundaysa, "[)olguntaneçiğner"diyorlar. Yokeğer, işin ginielleyerkcn.Çinlilcr, 'elinkiriağızagitmcsin' diye çubuğu icat etmişler. Sonra da denatılmışsa,"Pirinç kasesini kırdı"diyehazamanlaaynıburadakullanılanlardaoldöğu yıflanıyorlar. gibi, suyndayanıklı bambu çubıf^laf.ı.^'in Pekiyalokantayagelenlerpirinçpilayına bu kadar düşkünler mi? Hem dc nasıl. Öyle motiflefiylesüsleyip.rcnklepdirmf^er. Lokantadasüsleniprenklendiriienler, yalki.pilavsızbirmaNayarastlayamıyorsunuz. nızca geleneksel bambu çubuklardeğil. Isa Tabaklarının yanı başında bir sepet ekmek Wang, herne kadar, "Bizdemü^teriyi, gelebulunsa da ekmek, yalnızca isteyen olursa neksel giysileriçerisindeÇinli getiriliyoryine de ögünlerini pilavsızgeçirmiyorlar. llnsevi K ı m i l Z l İ n e k t e f l birkızkarsılamıyor. Üstelikbilen yemckler isc Çin börcği, zim çok sade bir dekorumuz latlı ekşi soslu karides tava, yc l a m b a l ü F a l t m d a var"desedc,herbiriinceişçilik şil biberli dana sote, pekin ör. gerektircn ipckten veahşaptan değivetatlıolarakdamuztava y i y o r S l i n U Z yapılmış lambalar, Çin porsesı. 1' I x lenlcri.camekandolabasırasıIsaVVang'ınanlattığınagöre, l i m o n l U taVUgll, radizilmişçekik gözlü bebeker ev o ut u ister, Sichuan yöresi mutfağt m i ç i r p n r k a o i n ı ' ^ ^ y l yelpazeler, m nın rayihalı ve acılı diyetabir l S i r VOıDdSini... bambukovalarlasutaşıyanbir edilcnyemeklcrinden,isterda P ı ı b u k l a n O Çinli'yiresmedenduvarpanohahafifveazacıholan Pekin vc ^ su.hepsiÇinkültürünü vegelclayvanmutfağındanseçinye k a d a r Slkl neklerinibuseksenkişilikmemeklerinizi. Yemeğinizinortakândabanndırıyor. Iamapişmesüresi32()saniye t u t m a y i n . Biliyormusunuz,"Sonğ"soolacaktır. Malzemenin tama t . yuzamanında. mantıya"insan mınınçiğdenkonulmasınakarDenizdÇ cti"biledoldurulduguolurmuş. şın, yemeğin bu kadar çabuk .. i ir OdönemdcsavaşçıÇinli.yenpişmesinin nedeni, bol harlı yUZCn, n a v a O a diğidüşmanınıntadınabakarve atcş ve Çin mutfağımn tacı M r a n k a r o / ^ o işeönce. karacigeriniyemekle 'vvok'adı verilen, yayvan ta UVdıl, KdldUd başlarmış. banlı tavalar ve 27 yıllık aşçı y ü f ü y g n n e Şimdi o dönem, çok uzakta Tayvanlı KaoC'hi An. * •' kaldı. Müşterinin ilkkezdeyiVVang'agöre, Istanbullu ar vaFSa hCFŞCyİn yorolsa.tadınaalışamayıp.yelık, Çin muttagıııa alıştı. Bu ^ mcğini gerisingeriye göndeıyüzdcn de tarkîı yörclerin ye y e m e ğ l y a p i l i r ınesine pek rastlanmayan. l.amckleriniyapanÇinlokantala ,• , • martin C'addesi'ndeki Çin Lorıaçılıyor. KimisiKantonF.ya ü i y e n ÜİF • • • kantası'nda4 kişi için hazırlatcti'nin yemcklcrini yapıyor, .".Ilrpnjr, nanyemeklistesişöyle: kinıisi,Fııjianyöresinin."Keş U I K e l l H 1 • s l Mantarlı sebzeli tavuk çorbakeyenilokantalaraçılsada"di ı n u t f a Ö m d a S i n i Z n ı l | ntı tava, yeşil biberli dana fo yor Isa Wang"buıası, pek çok . sote. lımonlu tavuk. sarmısak ülkede varokluğu gibi bir Çin ş İ m d İ . I s a soslu lavuk. körilı tav uk sote. Mahallcsiuörüniimünüalsa." , ; tatlıekşisoslukaridestava.kau Miişlcrireıininyü/dc ()'mı W a n g 111^111 nşıkÇınpıla\ı.ananastava,Çin Türkler'inoluşturdııgulokan T , , . çayı (4 kişi için toplam fiyat 4 tadannişterileriiHİİliırdeençok L O k a n i a S l n ü a . . . milyoııTL)^ nede yılaıuian yapılmı.ş yenıekler var. Salyangoz vc kurbağa bacagı da yok. "Onların İıepsiÇin'deyapılıı. Buradadaistenseyapannı.amabcnyemcnı Llhamdülillah.Müslüman'ım.dinimingerektirdigiyemeklcriyerim"diyen VVang'ın lokantasında.Çinböıegi,yes.il biberli dana sote, bademli tavuk sote, karides tava Çin soslu, tatlı ekşi sosluördektava.acılieksiliçorbayanındadahabirçokÇinyemeğinitadabiliyorsunuz. Arabistan'da Kurban Bayramı SELÇUK EREZ merıka'ya, Avrupa'nın çeşıtlı ülkelerıne her gidışimde kıtabevlerine uğrarım. Suudı Arabistan'da hüküm süren yönetımın kendı ülkesındekı avantajlı konumunu ve varlığını sürdürebilmek içınnüfusunun çoğu Müslüman olan ülkelerın çoğunda olduğu gibi benim de memleketımde kendine benzeyen, kendıyle bağlantılı rejimler oluşturmaya çalıştığını, bu tür çabaları fınanse ettiğini bıldiğımden, kütüphanelerde bu ulkenin iç dengeleri konusunda fikir edinebileceğım kıtaplar ararım. Büyük kütüphanelerın siyasal bılgiler bölümlerı, bu bölümlerin Ortadoğu ve Arabıstan altbölümleri vardır. Bu yerlerde daima Suudi Arabıstan'a daır üçbeş kitap bulurum; ancak, bunları biraz karıştırınca, önsözlerıni ya da sonlarına eklenen "teşekkür"lerle dolu kısımları okuyunca ya bu kıtapların Suudı Kralı'nın anlamlı parasal katkıları olmadan yazılamamış olacağını ya da yazarın işgal ettiği Ortadoğu Kursüsü'nün sponsorunun Suudi Araplar olduğunu kavrar kitabı aldığım rafa geri koyarım. Suudi Kraliyet Rejimi kendi ulkesındeki avantajlı konumunu ve varlığını sürdürebilmek ıçınsadece diğer Müslüman ülkelerde kendine benzer rejimlerin varolmasına çalışmaz, aynı zamanda kendisiyle ilgilı doğru bilgilerin yayılmasını da önlemek, bunları sansü'rlemek ister. Son günlerde bu sansürleme çabasının nerelere vardığını yansıtan haberler okuduk. 14 nisan tarıhlı The Guardian VVeekly de şu haber yer almaktaydı: "Suudı Araplar'ın Londra üslü muhalif Muhammed alMas'ari hakkındakı haberlere koydukları yasakların yarattığı heyecan, 8 Nısan 1996 Pazartesi gunü, BBC Arap Televizyon Kanalı'nın muhtemelen 250 kışının iş kaybına yol açarak'yayından çıkarılmasıyla doruk noktasına ulaştı. BBC tarafından hazırlanıp, Suudı Arap uydularıyla nakledılen bu yayını kapatma kararı. bir BBC Panorama programı krallıktakı insan hakları ihlalleri tartışmalarını yenıden canlandırdıktan gunler sonra alınmıştı. BBC Uluslararası Televizyonu, Orbit Suudi Arabistun 'da geçen sene 191 insunın kujası uçuruldu. Komünıkasyon Şırketi ile zamanındaki Iran'da hem de bugünkü Suudi ortaya çıkan duruma kesin çözüm aradıklarını Arabistan'da hüküm süren rejimlerin normal belirtti. fakat sonuç için belli bir tarih siyasal muhalefetin oluşmasına izin verılmedi. Orbit, Suudı Prensi Halid bin Abdül vermemeleri, eninde sonunda doğması Rahman'ın yönettiğı Mavarid Grubu'na aittir. kaçınılmaz etkin muhalefetin gidip dine Bu prens Kral Fahd'ın kuzeni olup kralın dayanmasına neden olmuştur. Sırtını kızkardeşıyle evlıdır." dayayacak başka dayanak, üstüne basacak Suudı rejıminin, kendine muhalefet ettigınden başka zemin bulamayan muhalefet sonunda Brıtanya'dan kovdurmaya çalıştığı Suudlu gider, camiden camie, mescitten mescide Prof. AlMas'arı, "BBC'nın Suudi sansürüne uzanan tek hazır direnç odağına, dınsel örgüte boyun eğmemesı gerekır. Kendine, Suudıler'in yaslanır. sanıp olmadıkları bir kanal bulsun. Yoksa Iran'da da böyle oldu Suudi Arabistan'da da aıdshyle sevışenın sonunun hayırlı böyle olmaktadır. Böyle giderse başka ne olur olmayacagmın unutulmaması gerekır!" Suudi ülkesınde? Suudi kraliyet rejımı gerçegi Bu gazetede Davıd Hirst'ın bir makalesı de yer görmez, yurtlarında seçime, muhalefete yer almaktadır. Bu makalede Suudi Kral Reıımi'ne vermezse bir gün kbktendinci muhalefet muhalefetin de bu rejım gıbı köktendınci ayaklanır, iç çatışma çıkar, Suudi petrolünü olduğu belirtilmektedir: Bu muhalefete onemseyen ABD ve Batılılar'ın destegıyle mensup olanlara göre Şer'i Yasalar ınsan petrollü batı kesiminde yine Suudı Kral aılesı hakları konusunda geçerlı evrensel kavramlara hükmunü sürdurur, petrolü az diğer benzer düşünceler ıçerır ancak ideal Islam bölumdeyse Doğu Arabistan Islam devletınde temel polıtık ve kişisel haklarla ilgıli Cumhurıyetı kurulur. kısıtlamalar varolmalıdır. Bu Kurban Bayramı'nda Suudlu dın Bu rejimın olmayacak nedenlerle yabancı kardeşlerımizın demokrasinın hepımız için iılkelerden gelen zavallı ışçılerın kafalarını gerekli olduğunu kavramalarını, özellıkle kestırmesı aslında kendi halkına "Bana karşı bunun, kendılerının gelecegı için ne kadar gelenı ışte boyle yaparım!" mesapnı ıletmesi önemlı olduğunu anlarnalarını dilemek kadar amacını gutmektedir. Geçen sene 191 insanın buyuk başka bir sevap işleyemeyeceğimi kafası uçurulmuştur. Ne tuhaftır kı bunca yıl düşünüyorum. ^ kral ailesine mensup 10.000 prensten hiçbinnin başına böyle bir şey gelmemıştır. Çunku bu ülkenin hakimlerı kral aılesini yargılama yetkisine sahip değillerdir. Bu ülkede muhalefetten bir kimsenın işlediği suça orantısız bir şekilde ölüme mahkum edilmiş olduğunu, bunun da Suudi Hukuku'nda yer alan "ta'zir" yani ornek olması amacıyla verilebilecek gereğinden ağır bir ceza kavramıyla açıklanabileceğini yine Hirst'ın makalesinden öğreniyoruz. Hirst'e göre Suudı Arabistan'da bugün çok sayıda siyasal tutuklu vardır ve tutukluların çoğu mahkemeye çıkarılmazlar; bazılarının serbest bırakılması için bu kimselerin, devlet politıkasını tartışmayacaklarına ve yurtdışında bulunan herhangi birıyle telefon ya da faxlahaberleşmeyeceklerine dair sözvermelerı, bu konuda bir belge imzalamaları gerekmektedir. Bu da rejimın gerçekleri bastırma konusunda ne kadar duyarlı olduğunu yansıtmaktadır. Suudi Arabistan'da oluşmakta olan ve artık Ingıltere gibi ülkelerde odaklaşarak sesinı yükseltmekte olan muhalefetin köktendınci olması, Şah zamanında Iranlı muhaliflerin izledikleri çizgiyi anımsatmaktadır. Hem Şah (,'in l.okantusı'ıtııt Tuyvunlı Kuo Clıi An.