Katalog

14 p* dağları ;ıy;ıkta climdik görüyorsunuz ve onlarlu konus.maya bas,lıyorsunuz. Dağlar, bu bölgede Ağı ı" nın adıy la özdeşleşecek kadarönemlıbiryertutuyor. Dağlarınkralı Agrı vc ctrafındaki dağlar adeta oıuııı heybeti kai!)isında e/iliyoilar. Zaten Ağrı'yı görür görmez gözünüz başka bir s.ey görmüyor, ona sevdalanıyorsunuz. Yanmdakı Küçük Ağrı'yasadecegözünüzkayabiliyor. Büyük Ağrı öylc muhte^em, öylc hcybetlı ki, bulutsu?, açık bır havada, yiiksck bir noktada durarak Van'dan, Bitlis'ten, Kars'tan Ağn'nındoruğunugörebiliyorsunu/'. Karla örtülü ülduğu zaınan ayrı birgüzel görüncn Ağrı'da yaz aylarında bınbir türlii çiçek açıyor. Agrı çok yağıs. aliyor ama bu suyu henıen yııtuyor. AdmayÜ7İerccefsanc,lürkü üretilcn Agrı Dağı Nuh'un Gcmisi'ylc bcraber anılıyor, sıksık... Büyük Ağrı'yı seyrede seyrede Doğııbayazıt'aulaşıyorsunuz. Doğubayazıt'agelenlcrya lshakpaş;a Sarayı'nı görmeyegelmis;lerdiryadaDoğubaya/.ıtpasajlarındankaçak ınal alii)Veri^ine. Islıakpasa Sarayı kayalık bir tcpeyekurulu. Saraydanzıyadebırkaleyıya da şatoyu andırıyor. Kondurulduğu kaya. çevresine tamanıcn lıakını. Yüksek dıs, duvaıları ve ilgmç miınarısıylc ilgi toplayan bu Osmanlı sarayının yapımı tam 99 yıl siirmüş;. K)85'teÇıldıroğullaıVndanÇolakAbdiPaşatarafmdanyapıınmaba.şlanansarayın ın•jası.oglu Vali ishak Pa^azamanındabilebitmcınii). Ancak 1784'te torun Mehmct Pas,a M. HALİM SPATAR üziği istcndiği zaman kullanılabilecek jjekildedepolamak, ieracıya gerek kalmadan mekanik yollardan yeniden ürelmek yolunda yapı lan çalış.malar, bin y ıl öncesine kadar uzanır. Bu çaba, kovanlı orglarla daha basjka otomatik ealgıların ve 19. yüzyıl sonundadaotomatikpiyano, fonografvegramofonun yapılmasıyla sonuçlandı, daha sonrabu mekanik düzenleryerlerinielektronikdüzenlerebıraktı. I.S. 976'da, saat başlarını vuran mekanik saatleryapılmayabas,landı. Bunlardakullanılan saat ınekanizması daha sonra, mü/.iğin yeniden üretilmesini amaçlayan <;e^it]i çalgılarauygulandı. 1547'deölen IngiltereKralı VIII. Henry'nin terekesindeki çok dcğerli çalgı koleksiyonunun içinde, icracı tarafından çalınmadan, döndürülen bir çark aracılığıyla yeniden müzik iireten bir virjinal de vardı. MekanikçalgılarlaVlll.Henry'ninkızı Kralice Birinci Elizabeth de ilgilendi., Onun isteğiyle yapılan mekanik birorg, mekanik mü/ik aletleıi tarihinde tasjidığı önemin yanı sıra, bizim kendi tarihimiz açısındandaılginçti. 16. yüzyıl sonlanndal. Llizabeth'in, III. Mehmed'egönderdigiarmağanlararasındakariyonlu bir mekanik org dayer alıyordu.Buarmağanveniteliklerikonusundaeriijebildiğimiztarihselkaynaklanmızda herhangibirbilgiycrastlayamadık. Batı müzik vekültürüneyabancıMüslüman bir ülkede.kiliseilebudenliözdeşleşnıişolanorggibibirçalgısaray orlamıyla sınırlıda kalsadfjlanmiijolsagerek. Dıı>veıçkanşıklık,çeijitli ayaklanmaların giderek yoğunlastığı, Anadolu'dayeryerC'elâli Isyanlan'nmpatlak verdıği III. Mehmeddöneminde vesonrasında.bu org büyük olasılıklaya bir kenara atıldı. yakendi kendineyıprandı yada kastcn purçalandı. CUMHURİYF.TDERGİ Sultan için bir org... Bıı konudayalnızca AnaBritannica'nın ••Dallam,Thomas"maddesinde^ukısabilgi yeralıyor: "Kralic.c F.lizabeth, DoguTüecarları Kumpanyası'nınetkinlıklcrinckolaylık sağlamak ve Osmanlı padis>ahı III. Mehnıed'in 'teveccühünü' ka/anmak amacıyla 1599'da Istanburaarmaganlargöndermi^ti; Dallam da kendi yaptıgı orglu bir mekanik saati padişahi] sunmak içinbirltktegittı: bu yolculuktatuttuğugünlük 1893'teyayımlandı." I K93'te yayımlanan Early Voyages and Travels in the L.evant (Dogu'ya Yapılan llk Denız ve Kara Yolculukları)adh kıtabın birinci bölümiinü.Thomas Dallam'ın sözügeçen I599tarihligünlüğüolui}turuyor. Ayrıca Stanley Mayes'in, I956"da yayımlanan An OrganforthcSultan(Sullan için BirOrg) adlı kitabının konusuda, Dallam'ın buyolculuğunu ve serüvenlerini kapsıyor. Bu yapıtın IV. bölümünde.The lllustratcd london News dergisinin 20 Lkim 1860 tarıhli sayısındaGeçmişinYadigârları,"()naltıncıYü/yılınOlağandışıÇalgısı"ba'}lıklıım/asızbirmakaleden sö/ediliyoı. Makalede, I. lîlizabeth'in hükümdarlığı sırasında Levant Kumpanyası'nınbirtemsilcisitarat'ından"birPrensyadaMutlak Hükümdaraarmağanedilmeküzerebirdemirciustasınasipari^ edilen" mekanik bir orgun ı?artname metniileçizimininyayımlandığıbelirtiliyor. Org tasarımının daha sonra oldukça büyük değişiklikler geçirdiği"nden söz ediliyor. Ayrıca, Scholes'unTheOxfordCompanion of Music"te( 1938). sözkonusugünceden,Thomas Dallam'ın orgu III. Mehmed'e sunduğu birbölümaktarılıyor. Kraliçe I. Elizabeth'in "nadide bir barok parça" olduğu anlaşılan böylesine değerli bir armaganı, Osmanlı Sultanı'na göndermesinin, Levant Kumpanyası'naticari ımtiyazlar eldeetmekve Osmanlı Sultanf nın "teveccühünü" kazanmak istcmesinin nedenleri, o dönemindünyaçapındageli.'jmekteofançıkartartıijmalarından kaynaklanıyordu. Osmanlı mülkündckapitülasyonlarlaticari imtiyazlareldeetmişolan Fransızlar, Doğıınun Kralice I. Elizabeth 'in antacı Fransızlarm kopurttıklarına benzer ımtiyazlar elde etmekti. Denizden gelen tıcaretmallannı Batı ülkelerine kendi gemileri iletajjiyarakbüyükbirticari üstünlük elde ctmişlerdi. Ingiltere ve Fclemenk'e Yakındogu'nun ticaret malları yalnızca Venedik ve Fransız gemileriyle ta^ınıyordu. tspanya, Fransa, tngilterc ve Avusturyaarasındasonderece büyük bir çıkarçatüjinası için içingeli^iyorvcçelişmeler keskinleşjyordu. Bu çıkarçatüjmaları, giderek mezhep çatışmalanylakaynaijaraksonundaKatoliklik'le Protestanlıkarasındauzun veçetinbirmücadeleyedönü^ccektı. Kraliçe F.lizabcth.hükümdarlıkdönemiboyuncalspanya'yakarşı.Doğu ticaret yollarınaegcmcn olanTürkler' in yardımını sağlamaya çaba göstermiş, Osmanlı Sultanı'ndan Fransızlar'ınkine benzer imtiyazlarkoparmayauğra^mı^tı. 1593'te III. Mııradölünce,yerine Safiye Sultan'danolanoğlu III. Mehmedgeçti. llk icraatı, Fatih yasası uyarınca 19 crkek kardcşini boğdurmak ve tehlikcli olabilecek kimscleriortadankaldırmakolan III. Mehmed, acımasızbirhükümdardı. 17cariyesinidenizeattırmıs,bİTcariyesinioklaensesinden vu Ishuk Pu$u Surayt. Kapısı Moskova 'da. sarayı tamamlatmıs,. Birinci DünyaSavaşı sırasmda büyük zarar görcn yapıt, Türk saray rnimarisınmgelcnekselözelliklennitas;ıyor. Yedibinaltıyüzmetrekarelikbiralanıkapsayan bu saray ınoturduğuzcmin kayalık. Duvarlarınınyüksekliği I2ıla 15mctrcarasında dcğışiyor. Saray, içiçe iki avlunun çevresine toplannıi!;. Avlular bırbirlerine tono/lu bir geçitlebuğlı. Kcsmeta^laıiayapılanbinanın gözalıcıuıiMirlarındanbırısıdekapısı. Ba^langıçta som çelık altın kaplamaolarak inşa edilen bu kapı 1917 Rus ıstilası sırasında Moskova'ya taşınmış vc halcn Moskova Müzesi'ndcolduğusöyleniyor. lshakpa;>a Sarayı, mimarı üslup olarak Doğu'nun tıpik bir Sclçuklueseri... Van Gölü ve çevresinde görülecek yerler bunlarlakalmıyor. Van'davcçevrcsindekarijilaştığınız insanlarınsessizbakış.lan Van'ı çepcçevreku.'jatan dağlar kadarağırgeliyor size, rahatsız oluyorsunuz. Ama bir sclamla;>maveardındanbaşlayanbirsohbetlekendinizi kuş gibi hissediyorsunuz. Konuşlurdukçaaçılıyorvesiziniçinbirijeyleryapmak, sizc bir şeyler vermek istiyorlar. 199()'ların Van ve çevresinde çevre ve tarih ne kadar zengin ise insanlar inadına o kadar yoksul ve sorunlu.Geçimderdı. is. derdi vehepsındcn önemlisi gelecek kaygısı. Bani> ve adalet ıstiyor insanlar. Iş. veekmck, huzur ve güvcn arıyorlar. Horlanmamak, baskı görmemek ve yıldızlıgccelerdeözgürcegökyüzünüseyredebılecekleri günleri özlüyorlar.^ BOZCAADA 717 yaş öğrencileri için ANKE ATAMER'İN LİSAN TATİL KAMPI Telefon numaralarımız değişmiştir: 0286 824 53 74Tel 824 53 73 Fax 697 83 62 1 hazirandan itibaren 0522 813 88 39Araçtel POLİTIKAC1LAR! Dünya 15 yıllık zorunlu TEMELEĞlTİM'e geçerken, çocuklarımızın ÖDÜNSÜZ KOŞULSUZ 8yılhkTEMELEĞİTtM görmelerini siyasal pazarlığa dönüştünneyiniz! Cahil ve işsiz, 2. sınıf insanlar olmalannm günahını üstlenmeyiniz. Başka değişen bir şey yok.... ÇYDD