Katalog

MAYIS ll>%. SAYI 530 13 Göl turunun sonraki dıırağı Erciij. Asur kaynaklarında adı Arzasku olarak geçen Erciş, Doğu AnadolıTnuneneskikcntlcrinden biri. Hurıiler. Urartular, Araplar. Romalılar, Bizanslılar, Selçuklulardönemlerini yaşadıktansonra 1554'teOsmanlıegemenliğine geçmiş. Birinci Dünya Savaşı'nda RuslarişgaletmişlerErciş'i. Hrciş'ehersahipolan bir haylı yakıp yıkmıs olmalı ki, geriye tarihi eserolarak pek bir şey kalmamıs. Van'a bağlıen büyük ilçedurumundakiErcişaslındail olma vasfına erişmİ!> ve bu beklentisini sürekli olarak Ankara'yaduyuruyor. Erciş verimlibirovadakurulu.ayrıcaOrtaDoğuülkelerınegidentransityollardanbirinin üzerinde. Ercis'in önemli biryerlesme noktası olmasında. bu konuınun önemli bir payı var. hrci.şkenti. I9l()'da Van(jölii'niin5kmıçensindeSuluOvadenilendüzlüktekurulmuş. Van Gölü'nün sularınınyükselmesi Erciş'i birhaylizordurumdabırakmışvekent içeri çekilmcyebaslamı.'}. Şekerfabrika.sı Eıcişliler için öncmli. Birdepon/atasımeşhıır. Volkanik püskürtmeler sonucu okışan ponza taşı. kuru haldeyken su üzerinde duracak kadar hafif. Süngerta.şı, köpük taşı. nasırta^ı dadeni len bu tas,. sanay ide, tarımda, in^aatta kullanılıyor. nı hızla geçin ve yüzünüzü en iyisi Van Gölü'nünmaviliklerineçevirin.Sahilboyunca çeşitli devlet kurulu!>larınca"cğitimtcsisi" adı altında işgal edilmis sahilleri de hızla geçin ve gözlcrinizi göliin enginlerine odaklayın. VanGölü 1646 metre yüksekliktc.Vaniılar'ındenizdemektehaklıolduklarıkadar büyük, tam 3713 kilometrekare. Kuzey ve batı çevreleri volkanikörtülerlekaplı.Kuze» yinde 4 bin 58 metrelik Süphan, balısında 2 bin 935 metrelik Nemrut var. Güneyindc 3 bin3bin500metrearasındayüksekliğiolan Yıldız, Alacabük.Petek.Çadırdağlarıyükseliyor. Dağlardan bazen usul usul, bazen çağıldayarak inen sularla besleniyor Van Gölü. Dışarıya akı^ı olmadığmdan sıılan sodalı. hattabirazacı.Suyagirdiğinizdevücudunuz sabunlanınışgibikayganlas,ıyor. Göldençıktığmızda tatlu su ile dus almazsanız, soda cseribeyazçizgileryerediniyorvücudunuzda. Göleyazboyu girenlcrin sezunsonunda saçları sararıyor. Göliin girmtili çıkmtılı kıyılarıbirbirindengüzelkoylarveburunlarolusturuyor. Birgııletletıpkı BodrumyadaMarmaris'tekigibi, VanGölü'ndemavi yolculuk yapılabilir mi acaba. hiç deneycn çıkmaz mı? Akdamar Adası'nın keşişi... Göliin doğu tarafında dört küçiik ada var: Akdamar, Çarpanak, Gadir ve Kuş adaları. Amabunlariçindeençok rağbetgöreni Akdamar. Bin 750 metre yüksekliği ve bin 500 metre uzunluğu olan Akdamar, kıyiya dört kilomctrc uzaklıkta ve adaya sürekli motor var. Ermeni KralıGagik Ardzouıinitarafından Keşiş Manuel'e915921 yılları arasında yaptırılan Akdamar Kilisesi, Doğu Hıristiyan sanatının izlerini tasıyor. Hrmeni rnımarisininengüzel tasişçiliğininbukilisedegörüldüğii söyleniyor ve Ermeni kökenli Amerikalılaryada Avrupalılartarafından büyiik ilgigörüyor. Nisansonuvcmayısbaşlarında çiçek açan badem ağaçlarıy la Akdamar tam birdoğahfliikası... Akdamar'dan kopmayi becerebilirseniz, Gevas'a doğru yolakoyulun veilçeningirişineyakınSelçukluMezarlığı'ndadurun.Burada Haliıne Hatun kümbetini. Selçuklular'ın mezartaşı bczeme ustası Yusut'Miran" ın coğu Ahlat'ta olan bazı eserlerini yakındangörün. Erciş'ten Muradiye'ye... Van Gölü'nün endoğusundan solakıvrı 1dığınızda Muradiye sınırlarına girersiniz. Havzanın en büyük akarsularından olan Bendimahi (,'ayı, Aladağ veTendürek arasmdaki kollarla.Tendürek'ingüneybatısındakiSarı Göl. KazCîölü'ndençıkan sularla besleniyor. DerinGöndürme Vadisi'ndcngeçtiktcnsonra Muradiye Ovası'nı sulayan çay, bıırada küçük şelaleler yapıyor. Bunların en büyügü Muradiye Şelalesi.Gürül güriilakan şelaleden bölgcnin bütün ihtişamı ve vahsi giizelliğihaykırıyoradcta. Busularıngöllebuluştuğunoktalarda Vanlılar'ın VanBalığıdedikleri inci kefali avlanıyor. Yirmi yıl kadarönce, bu balığın nisanhaziran döneminde avlandıgı vetüketildiği söyleniyor. Son yıllardayağışların bollaştığını söyleyen Vanlılar. bu çaylarda balık üretiminin arttığını, hemen hemen hermevsimdcinci kefali avlanabildiğini söylüyorlar. Van Bal ığı'nın en özgün pişirme biçimi. yere gömülü tandırın kızgın çeperine balığın yapıştırılmasıylagerçekleştirilıyor. Balığın yanındaki vazgeçilınez yemekiseadına"ayranaşı"denilenbirtüryoğurtçorbası.. Vanlılar. inci kefalinindışındaakarsularda ve küçük tatlı su göllerindc sazan, alabalık, kefaldeavlıyorlar. M uradiye'den Batı 'ya yönelerek Van Gölü tumnutamamlamiijolursunuz. Ama Van'a gelmıs.kenkuzcyede yolculuk yapmalısınız. Ağrı Dağı'navelshakpaşa'ya yolculuk için birgününüzüayırmanızgerekiyor. Bu güzergâhtajandarma kontrolleri daha fazla. 100 kilometrelik yol boyunca 10 kcz durdurulabiliyorsunuz. Muradiye'den Ağrı'ya doğru yol aldıkça söz artık dağlarm. Yüzünüzü Ağn'ya döndiiğiiniizde bütün •" Van (iölii 'nde gunbatımı. Hiitün renkler birarada. Hir de yalnızlığı olmusa... kaıayolları buradan Van'a ve Iran'a ulaşıyor. Feribot alanı sularaltında, ta<jan göl suları demiryolunusarmalamı^.ambarları.antreopoları.kimibinalarmaltkatlarınısubasmı^. Feribot, bu taşkın nedeniyle kara ta^ıtı alamıyor. Tatvan'a gelen gezginleri öncelikle ilgilendircn Nemrut Dağı. Nemrut, "son yanardağımız" ve tepesinde Nemrut Gölü var. Kar sularıylabeslenengöl, 150 metre derinliğinde ve Türkiye'nin en büyük krater gölü. Nemrut'unçanak içi 40 kilometrekare. Sıcak ve soğuk su kaynakları var. Dcnizden 2 bin 400 metreyükseklikte lOkilometrekarelik bu gölün kenarından Süphan Dağı ile Van Gölü'nünseyridoyumsuzgüzellikte. Mezarlaravemezartaşlarınailgisizolabilirsinizamabufikriniz Ahlat'taki Selcuklu Mezarlığrnıgörüncedeği^ecektir. Enazyarım milyonluk bir kente yetecek geni^liktcki Ahlat Selcuklu mezarlığındabinlercemezar taşı birersanatabidesi. Selcuklu taş işçiligininengüzelörneklerininscrgilendiğibiraçık rı, çatma lahitler, !>ahidesiz(mezarın hem başına hem de ayak ucuııa dikilen ta!>) prizma sandukalar veşahideli mezarlarbiçiminde. Kümbetler ise Selcuklu anıt mezarları olarak öncm taşıyan mimari yapılar. Öncmli ki:>iler için yapı Imiij bu türbeler Van Gölü çcvresinde Gevas., Adilcevaz, ErcişveBitlis'tede var. Kümbetler. genellikle sılindirik bir gövde üzerinde içten kubbe,dı^tan konik bırçatı ile örtülü. Altlarında ise mumyalık adı verilen mezarodaları var. Kapılaıı vemazgaldeliklerininçevrelerindeiseçe!jitlimotiflerveyazılar rölyef olarak işlenmi.ş. Ahlatlılar, halen il(,edeazdaolsa ta;> ustası bulunduğunu \e geleneksel yöntemlerletas işlediklerini söylüyorlar. Ahlat'ta evlerin çoğu bu giizel taşlardan inşaedilmiş. Keşke Van'ıçevreleyen bütünyerleşimbirimlerindekiyapılarbutastan olsaydı diye düsünüyor insan. Van Gölü'nü çepeçevre turlarken Ahlat'tan sonraki durağımz ceviz ağaçlarıyla çevrili Adilcevaz. Tatvan ve Ahlat ile birlikte Bitlis'ebağlıolan Adilcevaz, Van Gölü'nün kuzey kıyısındabiryamaçta, kayalıkbiralandakurulu. Süphan Dağı ile Van Gölü arasındaki düzlüklerekili alanlar. Çok güzcl doğal plajları olan Adilcevaz'da Urartular'ın kurduğuvesadeceonlarcakullanılanKefKalesi'nden geriye pek bir sey kalmamıs. Dokuzkubbeli PaşaCamii'ninyanmdan geçerck kcrvansarayları. hanlan, kümbetleri ilebirzamanlarönemlibirSelçuklukasabası olan Adilcevaz'dan AygırGölü'negeçebilirsiniz. Süphan'ıneteğindeki 3.5 kilometrekarelikbuküçiik gölün çevresiağaçlık. Adilcevazlılar için bir piknik alanı olan bu gölün dısındayakınlardabirdeArin Gölü var. Arin, daha büyiik.. 13.4 kilometrekare. Tatvan, Ahlat, Adilcevaz Giineyden batıya doğru Deveboynu burnunudolasıpTatvan'ayönelin. Tatvan, Bitlis'e bağlı ve Bitlis merkez ilçeden dahagelişkin.Kentinenönemlimekansalögelerinden biri kenti kuzeygüncy yöniinde kescn karayolu. Tatvan bu yolun etrafınayerleşmiş. Van 'da olduğu gibi, Tatvan 'da da kentte dolaîjanyabancıkonukları.meraklı vesorusoran gözlerizliyor. Birsürediryerliyadayabaneı turistin el ayak çektiği bu bölgeye. tek tiik dc olsakonuklarıngelmiijolmasıhayretuyandırıyor. Bu hayret, daha eok bakışlarla ifade ediliyor. TatvanVanferibotuTürkiyelrandemiryolunubirbirinebağlıyor. Anacjolu'dangelen \iuı Kalesi. Isa'dan Öncedokuzuncuyüzyılda llrartu Kralıyaptırmi}... Bölgenin vahşi güzelliğinin haykırdığı, Muradiye Şelalesi...