Katalog

12 CUMHURlYfcTDERGİ den yoğ.un göç alıyorlar. Iş ve geçim derdi bir yana, göçen nüfusun yoğun konut talebi, kentındokusunubaştanas.ağideğİ!jtıriyor, daha doğrusu mahvediyor. Çok değil. 15 yıl öncesine kadar Van'dabahçeıçinde kuruluyüzlerce geleneksel evden bugün eser kalmamış, genişletilenyadayeniaçılanyollarveyolların etrafma dizilen birbırinden çirkin sıradan birtalar, kesilen meyve agaçlarının yerine kondurulmuş. Genişletilen ya da açılan yeni yollar, ta Urartular'dan uzayıpgelen su kanalları düzeneğinı iptal etmiş, ayakta kalmaya direnen bahçeler de bu kez su alamadıklan için kuruy up gitmişler. Kentin doğal örtüsüne karşı yapılan bu kıyım, süren göç ve artan arsa spekülasyonu ile birlıkte duracağa pek benzemiyorama Van'dakiyeş.il,hers,eyerağmcn kendini göstermeye, varolmaya direniyor. Nereye gidiyoruz? Birarkadaij grubuyla Kurban Bayramı tatilisüresınceVanGölüvedolaylarındayaptığımız gezide, doğup büyüdüğümüz bu toprakların doyumsuzgüzelliğıni tadarken yoğun kentleş.menin çevreye yaptığı tahribat, sürekli vezorakigöçlerinortayaçıkardığıinsan manzaraları "nereyc gidiyoruz?" sorusunun sonundaki soru i:»arelınin çengelini de kafamızınbiryerinefenahaldeastı.. Hem "Doğu Gerçeği"ni yakından gözlemlemek hem de Akdeniz'ın, Ege'nin ya da Karadeniz'in yeşıllıkleri dı;>ında yeni keşifler arayanlar için son derece keyifli bir bölge Van (Jöl ü ve çevresi. VanGölü.bırıçdenı/gibi, suyusodalı ve acı.onedenlecanlı ya^amıyor. Belkıdebunun için yerleşmelcr gölün kenarına kurulmamiij, suya dayalı bir uygarlık pek ya;>anmamıy Balıkçılıkolmaymcagölesırtçevrilını>. Ula^ını için bılegöl pek kullanılnıamii}. Urartular zamanında çok sayıda ıskele ve rıhtım olduğundan sözedilir ama sonraları ne gölün çevresine yoğun yerleşımolıııu.>>nede taşımacılıkgeli^mış.Hoş, bugünlcrdcyaşanantas.kınaf'etlerinınortayaçıkardıgıproblemlerdüşünüldüğündebelkıdeıyıolmuşdiyesi gelıyor ınsanın. Gerçekten de gölün sularınınyüksclmcsı,kımianayolları,bınaları, ekılı alanları sular altında bırakmii) ve bu yükselmenin2()()0'liyıllara kadar süreceğindensözediliyor. Van ve çcvresini görmeyenler gidip görmeli, daha önce görenler bir de bugünkü haliylegörmeli... Evet. hem de bugün. Teröre, riskealdırmadanbu güzel lıklercdokunmalı, onları seyretmeli. Van ve çevresi o kadar güzel ve heyecan verici ki. bu gü/ellıkler için bazı riskler göze alınmaya değer. Yol boyunca yapılan rutin jandarma kontrollerinden rahatsız olmayacaksanız, vurun çantayı belinize ve başlayın Van Gölü'nü tavaf etme serüvenine. Akdumur Kilisesi. ISisan sonıı ve muyıs buşlurındu çiçek uçan hudem atfaçlarıylu lum hir doğu hurikusı... Renkleı; canavar ve hayat Van ve çevresi o kadar güzel ve heyecan verici ki, bu güzellikler için bazı riskler göze alınmaya değer. Yol boyunca yapılan rutin jandarma kontrollerinden rahatsız olmayacaksanız, vurun çantayı belinize ve başlayın Van Gölü'nü tavaf etme serüvenine. Kale'ye çıkın, Nemrut'a. Adilcevaz'ı görün, bir de Ahlat'ı... YAZI: MUSTAFA SÖNMEZ FOTOĞRAFLAR: GAYE BORAL1OĞLL upazar,gününilkışıklarıheryerden önce Doğu'dan, Van'dan yükseleı cek ve bugün gözler bu uzak kente çevrilecek, yürekler bu kentten gelecekhabcrler,görüntiilerleçarpacak. Fenerbahçe.sonmaçını Vansporileoynayacak ve şanıpiyonluk düğümü, bu uzak kentteki maçınsonsaniyesinde çözülecek. Fencrbahçe taraftarları. biniki bin kişi de olsa, takımlarını destcklcmck için Van'agidecekler mi bilinme/, ama Van sakinleri bu maeın sonucu ne olursa olsun gözlerin kendilerineçevıili olmasından, maç vesilesiylede olsa kentlerinın ısmınden sözedilmesinden hoşnut kalacaklar. Artık ara sıra gelen konuklarına bol bol Van (Jölü canavarından sözedecekler. Stadlannda maskot halinegetirdiklerı Van üölü canavanmaketınıdolaş.tıracak,hedıyelike;>.yaarayanlaracanavarmotitli tişörtler.anahtarhklar, kılımlcrönereccklcr. Vekonukları kentten ayrılırken "Van canavarını gördünüz mü?"diyesoracaklar, "Hayirgörmedik"yanıtına, "Gördünüz, gördünüz, dosdarınıza gördüğünüzü söyleyin.., söyleyin ne olur," dıye karşı cıkacaklar. Vancanavarı ve Vanspor ikı senıbol... Doğu'nun güzellıklerıyle ınsanı biiyüleyen aına nezamandıı çevresındekı bıreok kentlebirlikteikıatc.>ara.sındakalan,anlamsız!}iddc tin korkunçyalnızlığınıyaşayan, bunu yırtmak için çırpınan Van kentınin iki sembolü... Vanlılar, Vanspor saycsinde Türkıye'nin "ötetarai"ı"ylailişkikuruyor,ötetarafınmedyasinda yer buluyor ve az da olsa öte tarafın insanlarını.kentlerineçekiyorlar. Bıranonim icat olan Van canavarı rıvayetiy le de. magazinsaytalarında.programlarındadaolsaülke gündemine giriyor, büyüleyicı mavilikteki göllerini, her tondan yeşilliklerini, başı dumanlı yüce dağlarını, çeşit çejit uygarlıkların mirasıtarıhigüzelliklcrinianımsatıyorvesizi çağırıyor, sizle köprüleri atmak istemediklerini ifadeetmeyeçalışıyorlar. Van Gölü'nü çevreleyen Van ve Bitlis'in merkezilçeleri ilebazıbüyük ılçeler.köyler Gezi başlıyor!.. Bir sabah erkenden kalkın, mesela saat beşte. Evet besjte. Çünkü gün çok erken ağarıyor Van'da ve sabahın dinginliği ınsanı bir an önce dışarıya çıkmak için adeta kıs.kırtıyor. llkışınızVan'aözgükahvaltısalonlarından birıne gitmek olsun. Manda sütünden kayınak, bal. otlu peynir, tereyağ. yufkaekınek. hatta çörek. ycrel kahvaltılıklar olan murtuğa veyakavuttanolıi!)anbirkahvaltıyı latmazlık etmeyin. Sonra çantanızı alın ve gezmeye Van Kalcsı'ndcnbaşlayın. Kentin altı kılometreötesindeki kaleyeheranaraç bulabilirsıniz. Kale M.Ö.9. yüzyıkla Urartu Kralı I. Sarduri tarafından yaptırılmiij. Düz bir alandayiiksclentepeyekurulu kale Türklcrcedeonarılıpkullanılmıs,. Kale turundan sonra Batı'ya yönelin vc Edrcmıt'edoğrıı yol alın. Dünya güzcli bahçelerıntahribatına.çimentofabrıkasınıneziyetınerağmen Edremit meyve bahçelerıylc lıâlâayakta...(,'inıcntotabrıkası 12Martdöncmi başbakanlarmdan Vanlı Kerit Melen'in gayrctlerıyleyapılmıs,. Yalnızcaoncayerdururken neden kentin bu say fıyesinin bağrına kurulmu;j. anlamak zor. (,'ımento to/ları. Edrcmıt 'ın dünya güzelibahçelerinıgünbcgiin boznııi!}.tarumaretmi!).!>imdılerdeözellc§tırilerek Uzanlaı'a satılan çmıcnlo fabrikası Vunspor. Bir deyenerlerse Feııeı Imh^ c 'yı, a zuııuın Juhu hir duyulavak Van 'ın sesi...