Katalog

17MART1996. SAYI521 nın bayıldığı Münih'in ünlü Marıenplatz Meydanı.Faşinggünlerindebüyükbirinsan selini ve yükünü kaldınr. lnce ince serpiştiren kar beyazlığının yarattığı soğuğa rağmen, arada bir görünüp kaybolan güneş, Viktualıenmarkt Meydanı 'nı dolduran göstencilere eşsiz bir gün yaşatırken, ellerinde balonlarıyla çocuklarını tavşan kılığma sokmuş palyaço babalar, şeytan kılığına girmiş Faşing delileri, ellerindeki şarap kadehleri ya da bira bardaklanyla çılgınlığıntadınıyudumladılardoyasıya... 19 ruhlan kaçırtma ınanışından kaynaklandığını gösterenbelgelervarmüzelerde... Dolayısıyla maskeler, günümüzde de Faşingler'in en değişmez ve en vazgeçilmez aksesuarlarından sayılmakta. Kaynaklar, tahtadan yapılmışilkmaskelerden, dahaçok soytarı ve delimasklannıntutulduğunubelirtıyor. Günümüzde ise, Faşing meydanlanndaki tahta barakalardasatılan"türlüçeşitli" maskeler içinde en çok ilgi görenler, drakula, şeytan, cadı, vampir, tavşan ve politikacı maskeleri. Faşingln geçmlşf Geçmişi birhayli eskilere dayanan Faşing geleneği, ortaçağda kentlerin ileri gelenleri ve loncalartarafındandüzenlenirmiş. Hıristiyanlığın, "kül çarşambası" olarak adlandırdığı "sachermimvoch" yortusundan önce gelen ve üç günlük süreyi kapsayan bu dönem, tamamen eğlenceler ve ilginç gösterilerden oluşur. tşinaslınabakarsanız, "Faşing" sözcüğünün kaynağı nedir ya da nereden gelmiştir bu sözcük diye meraklanmadan edemiyor insan. Faşing kelimesi bazılanna göre, şaka yapmak anlamına gelen Almanca "faseln" fiilindenmitüremiştir.yoksayinekimilerine göre, büyük perhiz arifesi anlamına gelen "fastnacht" sözcüğünden mi yaratılmıştır, bunudainanındoğrudürüstbilenyok. Bilinen bir şey varsa, o da şu: Topluca yaşanılan buçılgınhkların.Almantoplumunun bayıldığı eğlenceleriiçermesi... Almanya'daözellikleMaınzveSpeyer'dekı eğlencelerle ün kazanan faşınglerin en eski merkezlerinden birisi de Köln'dür. 1234'lerdcn bu yana Köln'deki karnaval çılgınlıklarınıbilmcyenyok. "Tersinedönmüş dünya" anlamına gelen Karnavallar, Köln kentini renkli kılan hatta kent yaşamınınayrılmazbirparçası. Köln birtarafa, Almanya'nın güneyinde, Bavyera'nınmerkeziMünih'teyapılan karnaval alaylan da kentin eski merkezi, eğlence köşesiSchvvabing'intarihinebirbirgeçmiştir. Kim ne derse desin, Barok çağında yavaş yavaş Kârnaval haline dönüşen faşing eğlencelerinin çok eskilere dayandığı da bir gerçek. Eski dönemlerde vahşi adam, ayı gibi hayvan kılığına girenAlmanköylü çocuklarının, ellerinde mumlar ve değneklerle ev ev Maskelenen cinselllk Faşingler, yüzlerce hatta binlerce insanın yüzlerine maske takıp, çarpıcı kıyafetlerle ve ellerinde içki kadehleriyle sokaklardadolaştıkları birer curcuna yeri konumunda günümüzde... lsterinanın isterinanmayın, ınsana, "Aman Allahım, bu ne kepazeliİc böylesini hiç görmemiştim doğrusu..." dedirtecek türden şaşkınlıklar ise, faşing meydanlannda heryıl yaşanıp, tekrarlananlardan. Münih'teki Faşing çılgınlıklannın en ilginçleri, Viktualienmarkt'ın arkasındaki, kimsenin kimseden çekinmediği, yaşanan her şeyin olağan karşılandığı köşede yaşanıyor. Abartılıkadıngiysilerivemakyajlan içinde uzuntopuklu ayakkabılarıylaerkekerkeğe öpüşenlerin ve sevişen eşcinsel çiftlerin yanı sıra, eli kırbaçlı deri giysili mazoşistlerin, silikon göğüslü hatunlann, yüksekçe bir yere çıkıp yaptıkları "egzotik" gösterilerine bilmem ne dersiniz. Hatta vıcık vıcık bırcinselliğin yaşandığı bu köşede hızını alamayıp arkasokaktakıtrafiğidurdurupbirtaksının üstüne çıkan ve striptiz yapan, jartiyeri yer yer kaçık bir sahte sarışın (!) bombanın gösterileri ise, maskelenen cinselliğin teşhırinden başka bir şey deği 1. Evet, Faşing deyip geçmemek lazım. Onbırinci ayın onbırinci günü, saat onbiri onbir geçe başlayan ve ay lar süren curcunalar bugünlerde son buluyor. Yenı tanışmaların ve aşkların yaşandığı kargaşagünlerıni, karnaval gürültüsünü ve bir alışkanlık haline gelen Faşingmaskaralıklarını Almanlarpeksevıyorlar. Üstelik, bu alışanlık kuşaktan kuşağa geçiyor.. .Binlerce maskenin.peruk ve kıyafetinsandıklarakaldırıhpsaklandığışugünlerdeinsanlardüşlennıyenılemekteveanılannıanlatmaktalarbirbirlerine...Vekimbilir, gelecekyıliçinplanlarbileyapmaktalar.^ Faşinge rengini veren, cinselliğin sergilenmesiydL dolaşarak çörek, yumurta, sucuk toplayıp bunlan birlikte atıştırdıkları ve yıne ellcrindeki değneklerle rastladıklarını, şakacıktan da olsa pataklayıp, ardından su i le ıslatıp yüzlerinc sıyah boya sürdüklerıni tarıh yazar. Bugün,rengiatmışeskıkartpostallaraçizılen bugerçeklergünümüzdebileyaşamakta... Kısacası şu sıralarda, Almanya T V kanallarındaFaşing'ingeçmişinianlatanprogramlarabakılırsa, 1600yıllarındaMünsterkentindekiloncalarınkendiaralarındadüzenledikleri faşing toplantılan, pekçokaynntısıylaen ilginç olanları. Yüzlerinde değişik maskelerle ve ellerinde gürültü çıkaran nesnelerle sokak sokak dolaşma geleneği, günümüzdekortejlerhalindeki düzenli karnaval geçitlerinın belkı de ılkörnekleridir. lnanışlaragöre, masketakıp gürültü çıkarmak kötü kış cinlerini kaçırtmak amacıylayapılıyormuş. Eli değnekli cadı kılığına girmiş kocakanlann gelcne geçenesufışkırtmalanise,bollukvebereketleilgıli bir başkaritüel olarak günümüzdedeyaşıyor. Münih'tekı Viktualıenmarkt'ın yaşlı kadıntezgahtarlannın süpürgeyle yaptıklan geleneksel danslarına nedemeli. Paskalyadan 40 gün önceki üç gün içinde düzenlenen bu maskaralıklar, ilkbahann gelişinı kutlama scvinciyle ilintili olmalı. Antık çağda, bizim Batı Anadolu'da Efes ve Teos gibi lyonya kentlennde yaygın olarak kutlanan Dionysos şenliklertne kadar inen bu gelenek, bir yerde günümüzdede sürüyor. Hatta, maske takmanın antik çağda kötü Viktualienmarkt Meydanı 'ndaki Faşing kutlamalarından hızını alamayan bir kadın, trafiği durdurup taksinin üstünde striptea.se yapıyor.