Katalog

12 ş+ bır genç kızın sevgisi ile aşkı "zina" olarak gören ve mahkum eden dinsel ahlakı karşıkarşıyagetirir. Oscar Wildc Yahya'yı geleneksel anlatımlara oldukça sadık bir şekilde anlatır Yahya sadece "Tannsını görür ve onunla konuşur."Onusever. Sürekli felaketkehanetlerinde bulunur. Konuşmaları ürkütücüdür. Boşluklara scslenir ve ölümü say ıklar. Aşkının çaresizliği içındc kendisinden yardım isteyen Salome'ye gösterdiği tek yol, çöle gitmesi vekendiniTann'yaadamasıdır. Salome aşkıninsanısıcaklığını Yahya iseölümün soguk nefesini duyurur. Oscar VViIdc, oyunun başlannda bir pagan olan Kral Herodes'in Roma'yabağlılığını, zengin Yahudilerin onu desteklemesini, yoksul Nasıralılar'ın Yahya'dan ve tsa'dan yanatutumalmalarınıkısacaanlaUpöyküsünün tarihsel ve toplutnsal çerçevesini çizer. Bu tablo içınde gerçek egemcnler Kral Herodes ve Kralıçe Herodias'la birlikte belirginleşir. Oyunda Salome'yi Roma egemen sınıflannın simgcsi gibi gösteren en ufak bir işaret yoktur. Wilde, daha sonra olaylan Salome ile Yahya arasında yoğunlaştırarak gerilimı aşk ile ölüm ya da insan ile Tann arasındaki çelişmede toplar. Iştc bu ortamda Salomc'nin Yahya'ya ulaşamamasının nasıl birkavuşma tutkusuna yol açtığı daha iyi anlaşılabilir. "Dudağını öpcceğim Yahya" sözlerininarkasındadcrin hayal kınklığı ve acı daha iyı duyulabilir. Bu tepkiler kcsinlikle ne çocukça bir şımarıklıktan, nc şehvetin çılgınlığından, nc dc canavarca duygulardankaynaklanır. CUMHURİYET DERGİ Önemli olan aşktır Yahya, Salome'nin aşkına kavuşması ıçin tek yol bırakır; bir kchanet olarak önceden bildirdiği ölümü... Salome'nin Yahya'nın başı için dansctnıcsi bir kavuşma törenidir sanki.bırbakımada insanınaşkaengcl olan Tann'ya meydanokumasıdır. Oscar Wilde, Salome'yi Yahya'nın kcsikbaşı ile konuştururken bu çatışmayı şöyle anlatıyor. "SalomeAh, dudağını öptürmedin, değil mi Yahya. Pckala ben de şimdi öpcceğim Yahya. Söyledım. Söylemedim mi? Söyledim. Ah, şimdi öpcceğim... Amancden bana bakmıyorsun Yahya? O korkunç öfke ve aşağılama dolu gözlerin şimdi kapalı. Neden kapalı? Kaldır göz kapaklarını Yahya. Neden bakmıyorsun bana? Benden korkuyor musun Yahya? Onun içın mi bakmıyorsun bana?.. Ve dilin, zehir saçan, kırmızı bir yılana benzeyen dilin artık kıpırdamıyor. Garipdcğil mi?.. Benı hiç istemedin Yahya. Beni reddettin. Kötüsözlersöyledin bana. Bir orospu, bir ahlaksız gibi davrandın. Bana, Salome'ye. Herodias'ın kızına. Cclilc prensesine. Ama bak Yahya ben hâlâ yaşıyorum, ama sen, sen öldün ve başın bana ait. Istcdiğimıyaparımona. Köpeklere,havadaki kuşlaraatabılırimonu. Ah Yahya.., Ah Yah Oscar Wilde (18541900) Salome'yi 189 l'de Paris 'te Fransızea yazdu Sevgilisi Lord Alfred Douglas eseri İngilizceye çevirdL Kutsal kitaplardaki kişiler canlandtrılamaz gerekçesiyle Londra 'da sahnelenmesine izin verilmedi. Salome 1896 'da Paris 'te ilk kez seyirci önüne çıktu Ama tVilde o sırada e$cinsellik suçiamasıyla cezaevinde id'u ya... Sevdiğim tek erkektin. Bütün öteki erkeklerden nefrct cdiyorum. Ama sen güzeldin... Ve sana baktığımda garip bir müzik duydum. Ah, ncdcn bakmıyorsun bana Yahya? Yüzünü cllerinin ve lanetlerinin ardına gizledin. Gözlerinin üzerine Tannsını gören birinin örtüsünü örttün. Evet, Tannnı gördün Yahya. Ama beni, bcni hiç görmedin. Görsen severdin beni. Ben, ben serri gördüm Yahya. Ve sevdim scni. Ah nasıl sevdim. Yine de seviyorum Yahya. Yalnızseni seviyorum... Güzelliğinesusadım;bedenineaçım;veneşarapnemeyveleryatıştırabiliristeğimi. Şimdi ne yapacağım Yahya. Ne scller, ne derin sularsöndürcbilirtutkumu. BenbirPrensestim ve sen beni aşağıladın. Ben birbakireydim ve sen bunu aldın benden. Ben erdemliydim ve sen damarlanmı ateşlc doldurdun. Ah! Ah, neden bakmıyorsun bana Yahya? Baksan beni severdin. Çok iyi biliyorum severdin beni. Aşkın gi/ejniinin ölümüngizeminden büyük olduğunu çok iyi biliyorum. Yalnızca aşktır önemli olan..." Bu son cümleler, aşk ve scvme özgürlüğünü Tann'dan almak isteyen insanın sağırgök katlannayönelttiği acı dolu birçığlıktır. Sadece Tann değildiraşkaengel olan. Oscar VViIdeoyunununsonundadiğerengelide gösterir. Kral Herodes, sanki onu dansctmeye zorlayan, şehvetten gözleri dönerek onı^n dansını seyredenkendisideğilmişgibi Salome'yi Yahya'nın ölümündensorumlututar. Sahnedençıkarken Yahya'nın kesikbaşı ile