Katalog

»4EYLUL1995 SAYI 496 KENT 23 •ünnet duaları okunuyor, ardından la türbe zıyaretlen başjıyor Her ına babanın elınde, mutlaka bır fooğraf makınesı... Bu gündcn bır ını, bu saatlerden bır sanıye mutlaozaptedıliyor. Herkesın yüzü asık. Büyüklerın yorgunluktan, küçüklerınkı de korkudan. Cami ve mezarlık zıyaretınden sonra, sıra oyuncakçılara gelıyor. Aslında, bu dükkânlara oyuncakçı demek, yanlış .17. yüzyıl ortalarında yüzden, 19. yüzyıl basjarındanise 2530 olan oyuncakçı lardan bugün gerıye pek de bır şey kalmamış. Eskı adı "Oyuncakçılar Çarşısı" olan bu mekânda, sadece oyuncak satan bır tek dükkân bulabılıyorsunuz Dığerlerıyse, oyuncakçılığıçoktanbırakmış, küçük bırerkıtapçı olmuşlar. Budükkânlarda, dını kıtaplar, eşarplar, seccadeler, Arapça yazılarla süslenmış duvar saatlen, çerçevel ı resı mler satı 1 ıyor. Bunlardan bır ıkısı sadece sünnet aylannda, dığer Eyüp oyuncaklarına dükkânlannda yer veriyorlar. Tabu, Eyüp oyuncaklarının bcllı baş.hlanndan, kaynana zınltısı, boyalı tahta kılıç, hacıyatmaz, aynalı beşık, kamış tüfek, teneke zıllen olan küçük tef, davul, darbuka, döndürülerek uçurulan tenekeden çekırge, çamurdan boyalı testı,sürahıve bardak, düdüklü tcstı, 1 lacıvat ve Karagöz tasvırlerını aramanız boijuna. Çünkü onlardan gerıye sadece, u/erınde "Eyüp" ya/an boyalı testı, tef ve davul kalmış.. Kısaca, OyuncakçılarÇarsjsı'nınoyuncakçıdükkânlaııartıkyok. Çaışmın bu tek oyuncakçısında satı^laı "gayet lyı" "Çocuklar, eskı oyuncaklara ılgı göstermcseler de.annebabalarıLyup zıyaretınden bır hatıra kalması ıçın. mutlaka bır testı, davul yadatefalıyorlar"dıyor oyuncakçı "Çocukların cskı oyuncakları beğcnmemesı, gayet doğal. Onların gözü hep, ş.u rengârenk plastık oyuncaklarda." Günüınüzde, eskı Eyüp oyuncaklarına, daha çokorta yas.li ınsanlarrağbetcdıyor. Onlardan sonra, Eyüp oyuncağına alıcı bulunur mu, bu da ayrı bır konu. Oyuncakçılar da gezdırıldikten sonra bütün sünnet çocukları, anne vebabalarıylabırlıkte,evlennınyolunu tutuyorlar. Eyüp Sultan'dakı çocukların tümü de sünnet çocukları dcğıl. Cıcılı bıcılı gıyınmcmış, ama aynı yas,larda baska çocuklar da ge/ınıyor ortalıkta.Çünkubuıasıaynızamanda bır kus, cennetı. O çocuklar da bu cennetıntacırlen. Tıcaret ıs.mı yapanlaı her bırı sekızonyas,larındaolançocuklaı.Sabahın erken saatlenndc, bahçeye Oyuncakçılar Çarşısu Nerede tenekeden çekirge, kaynana zmltısu.. dolmaya başhyor ve bu dakıkalardan ıtıbaren beledıye zabıtalarıyla köşe kapmaca oynuyorlar. Hepsı, kalabalık aılelerın çocukları. Doğu veGüneydoğu'dan, "taşı toprağı altın lstanbul"a ekmek kavgasına gelmışlcr. "Bız dokuz kardeşiz" dıyor Salıha"Benbaştan üç numaraynn. lstanbul'a Sıırt'ten geldık." rı, yakalayacağım da ondan." Çetın ıse, Erzurumlu. Onlarda dokuz kardeş. Erzurum'dan kalkıp gelmışler bu koca sehre. Ve bu çocukların ıçınde bır küçük var ki, o, bambaşka. Bütünçocuklarbırşeyleranlatırken,ohıçbırşey söylemıyor. Hep mahzun. Çok az görülebılen, hep yerebakan, ama bır de baktı mı, ınsanın yüreğıne ışleyen bır çıft kahverengı göz. Güneşten yanmış; bır yüz Saçlar kıvırcık Çocukların "kıvırcık salata" dedıklerınden. Uzuııca bır etek gıymı>. Ü/erınde eskı bır gonılck. Ayaklarındaysa, bır çıft yırtık terlık Ya!}i On Adıda Ayten Unutnıadan, göbck adı da Nes.e Çok farklı dcğıl dığerlerınden Daha doğrusu. farklı gıbı görünmuyoı. Ayten, kendısınden söz etnıeyi Dua eden sünnet çocuğu. Bütiın isteği daha az acı çekmek... hıçsevmiyor. Hepsusuyor,hepdınlıyor. Herkes ışinden, annebabasından bahsederken, o daıma suskun. Ama dığer çocuklar rahat bırakmıyorlaronu. Hepbırağızdan,"Annesı, babası öldü onun" dıye bağırı veriyorlar. lşte o zaman, başını kaldırıp bakıyor, bir suç ışlemişçesıne... Nes,e, Almanya'ya büyük umutlarla çalıs,maya gıden, tatıl ıçın lstanbul'a dönerken, trafik kazasında ölen bır aılenın çocuğuymu!}. Onu vekardeşını.teyzesı büyütmü^. Neşc, yaz tatıllerınde her gün, okul zamanı ıse hartasonlarıçaliijtığını, cami bahçesındc ku;> yemı sattığını söylüyor. Ve bır günün sonunda EyüpSultan'aak^amçökuyor Önce kus.lar çekılıyor. ardından ınsanlar. Zıyaretçılcr gidıyor. Eyüp Sultanyınebirbaşınakalıyor...^| TARIHTE EYUP SULTAN Sur dışında kaldığından, Bızans dönemınde önemlı bır yerleşme yen olmayan Eyup Sultan, Fatıh Sultan Mehmet'ın Istanbul'u almasıyla önem kazanır. O donemde, Hz Muhammed'ın sancaktarı Ebu Eyyub elEnsan'nın mezarının, bu bolgede kaybolduğuna ınanılır 1453'te, Osmanlılar'ın kentı almasından sonra, Akşemseddın'ın arayıp bulduğu mezarın, Eyyub'a aıt olduğu varsayımı, halk tarafından kabul gorur. Fatıh, 14581459'da bu mezarın bulunduğu yere bır türbe, daha sonra da bır camı yaptırır. Zaman ıçınde, harap hale gelen camıyı, 3. Selım, mınareler dışında yıktırır ve yerıne bugunku camıyı ınşa ettırır (1798,1800) Muslumanlar ıçın vazgeçılmez olan Eyup Sultan, Osmanlı padışahlarının tahta çıkarken zıyaret ettıklerı ve kılıç kuşandıkları bır yer olur. Bu gelenek, 5 Mehmed'e (Reşad) kadar surer Fransız yazar Pıerre Lotı, kılıç kuşanma torenlerınden bırını şoyle anlatıyor "7 Eylul gunu, sultanın bırı kılıç kuşandı Buyuk bır törenle Abdulhamıt'ın, halıfelığın butun gosterışlerını uzerınde toplamaya ısteklı olduğu soylenıyor Turkıye'nın bu tahta çıkışla yenı bır renk kazanması, başarı ve adını yukseltmesı ve Islam âlemıne yenı bır devır açması mumkundur Mukaddes tanınan Eyup'te, Abdulhamıt, Sultan Osman'ın kılıcını kuşanmaya gıttı. ( .) Hurrıyete susamış Türk Kadınları grubu, Eyup sırtlarına çıkmıştı Hepsı ayrı ayrı ıpeklerle sarılı, beyaz yaşmaklı ve sıyah çarşaflı bu kadın vucutları, sıyah servıler ve beyaz başlıklı mezar taşları arasına karışıyordu Öu tablo, o kadar rengârenk bır karışımdı kı, bır gerçekten zıyade, Doğulu ınsanlar merakının yarattığı acayıp bır kalabalıktı." 4 Minik tacirler... Erkeklesmışbırkız, Salıha. Duru!,uyla, baküjiyla, konıi!,masıyla, tambırerkek "Bana lıcrkes, 'Erkek Fatma'dıyor" derken, bundan gurur duyduğu. ses tonundaıı anlas.ılıyor. Ama, bır derdı var Salıha'nın Babası, onu okula göndermıyoı Salıha'nın okumasına ızın verıKe, ah okula bır gıdebılse komıserolacak Ncdcn nıı? C'evap kesın: "Hırsı/la Yent satıcısı çocuklar... Okııyacuklur, buyuyevekler i'c kendilerince 'uduın' oUu aklaı: lıııa j/;»</( paı a kuzıınıntılı.