Katalog

16 2 1 AGUSTOS •1651 Istanbul halkı ve esnafı Yeniçeri ağalanna isyan etti. Bütün çarşılar kapandı. •1898 Nurullah Ataç Istanbul'da doğdu. •1915 Ikinc! Anafartalar Zaferi. •1915 Italya, Türkiye'ye savaş açtı. •1964 Londra'da üstsüz elbise giydikleri için üç kadın tutuklandı. •1964Togliattiöldü. •1968 Sovyet tanklan Çek sınırını aşarak Prag'a girdi. • 1982 Ecevıt cezaevinde. •1983 Markos'un muhalifi Beningo Aquıno öldürüldü. •1958 Bursa'da kapalı çarşı yandı. 5000 işyeri kül oldu. •1967BurhanBelge Bonn'da öldü. • 1972 Nobel alan Soljenistsin "insan hakları çağrısı" yaptı. CUMHURİYET DERGİ 25 AĞUSTOS •1227MoğolKağanı Cengız Han öldü. •1481 Beyazıt'a yenilen Cem Sultan, gittiği Kahıre'de törenle karşılandı. •1900 Nietzsche öldü. •1906 Rus Başbakanı Stalypın'e bombaiı saldırı yapıldı, kızı ve 30 kişı öldü. •1918 Amerikalı besteci Leonard Bernstein doğdu •1944 Parıs kurtuldu. De Gaulle kente geldi. •1982 Abdülbaki Gölpınarlı öldü. •1984 Amerikalı yazar Truman Capote öldü. Ümit Yaşar Oğuzcan 22 AĞUSTOS •1862 Fransız besteci Debussy Paris'te doğdu. •1910 Japonya işgal ettiği Kore'yi topraklarına kattı. •1911 Mona Lisa Louvre Müzesi'nden çalındı. •1919 Ukrayna'da Yahudi karşıtı gösteri sonucu 5000 Yahudi öldürüldü. •1926Ümit Yaşar Oğuzcan, Tarsus'ta doğdu. •1927 Sacco ve Vanzetti elektrikli sandalye ile idam edildi. •1950 Papa fetva vererek "varoluşçu felsefe"yi suçladı. •1971 Bolivya'da darbe. •1972 Orhan Seyti Orhon öldü. •1985 Turgut Uyar öldü. •1986 CelalBayar öldü. 26 AĞUSTOS •İZMİR FUARI •1880 Fransız şair Guillaume Appolinaire doğdu. •1885 Fransız şair Jules Romains öldü. •1920 ABD'de kadınlar ilk kez oy kullandı. • 1922 Büyük taarruz başladı. SİLAHLI KUVVETLER GÜNÜ. •1924 Iş Bankası kuruldu. •1926 Atatürk'e Izmır Suıkastı davası Ankara sanıklarından Mehmet Cavıt, Dr. Kâzım, Ardahan Milletvekilı Hılmı Bey, Ittıhatçı Naıl Bey ıdam edildi. •1936 Ingiltere Mısır'a Süveyş Kanalı dışında bağımsızlık verdı. •1936 İlk seslı televızyon gosterımıni BBC yaptı. • 1937 KozluKömür Işletmesi hizmete açıldı. •1957 Transistörlü radyo pıyasaya sürüldu. •1974 Kıbrıs'ta Rumların kurşuna dizdiği gazetecı Adem Yavuz öldü. •1983 Sanayici Eli Burla Istanbul'da öldü. 23 AĞUSTOS •634 Hz. Ebubekir öldü. •1914 Japonya Almanya'ya savaş ilan etti. •1921 Sakarya Savaşı başladı. •1933 Gandhi açlık grevinde 45 kilonun altına düşünce salıverıldi. •1939 Almanya, Sovyet Saldırmazlık Paktı imzalandı. •1944Sonhalife Abdülmecid Paris'te öldü. •1955 Ingiltere'ye Kıbrıs konusunda ilk nota verildl. •1962 General de Gaulle'e suikast yapıldı. •1975 Faruk Gürler öldü. •1979 Ömer Lütfi Barkan Istanbul'da öldü. • 1989 AfifYesari öldü. Orhan Seyfi Orhon 27 AGUSTOS •598 Hz. Alı doğdu. •1902 Afyon'da 2000 ev ve işyeri yandı. •1924 30.000 üyelive hafta sonu tatıl hakkını elde etmeyi başaran Amele Tealı Cemıyeti kuruldu. •1947 Cezayır, Fransa'dan tam bağımsızlık istedi. •1950 BBC, ilk denizaşırı TV yayınını Fransa'ya yaptı. •1956 Adıyaman'ı sel bastı. •1958 Stereo doğdu. •1961 Amerıkan Barış Gönüllüleri Türkiye Bürosu kuruldu. •1973 Türkiyelrak boru hattı projesı tamamlandı.^ Hazıriayan: YAŞAR ÖZTÜRK 24 AGUSTOS •1516 Mercıdabık Savaşı, Osmanlı Afrika'ya yöneldi. •1899 Arjantinli yazar Jorge Luıs Borges doğdu. •1908 Istanbul'daki büyük yangında 1000'i aşkın ev yandı. •1925 Atatürk şapkası ile Kastamonu'ya giderek kılıkkıyafet devrimini başlattı. •1936 Güneş Dil Teorisi 3. Dil Kurultayı'nda ortaya atıldı. •1954 ABDBaşkanı Eisenhower, Komünist Parti'yi yasakladı. Adem Yavuz rakmadık. Intikamlarını kat be kat fazlasıylaaldık." Bcnim içimde intikam duygusu degil; büyük bir hüzün, büyük bir utanç vardı. Komutanın konuşması, içkinin ctkisini yoketmiş, bcni ycniden, birkaç saat önccki kuşkulara. yanıtını bulamadığım sorulardünyasına döndürmüştü. Yine o uzun, siyah saçlı, gözlerine bakamadığım cescdi, bacaklarını örttüğüm sarışın kızı düşünmeye başlamıştım. Üç yıl önce bu kente gelmescydim, o kızı tanımasaydım, o caddenin ışıklarını görmescydim, barış ve sevda dolu saatlcri yaşamasaydım, yine böyle utanç ve hüzün olur muydu içimde, diye, sorular soruyordum kendime. Bilemiyordum. Korkunçbiralkışvc "Yaşa, varol" sesleriyle daldığım düşten uyandım. Komutan: " Bir kez daha söylüyorum" diyc bağırdı. "Bu kcnti siz aldınız. Bu kent bizc yani sizlere teslim oldu. Geleneklerimize göre, savaşı kazananlann ganimet hakkıdır. Işte kent. Gidin ganimetlerinizi alın". Inanılmaz bir uğultu yükseldi bulunduğum ycrden. Herkes birbirinc sarılıp öpmeye, sevinç çığlıkları atmaya başladı. Komutan cipine binip gitti. Bir anda emir komuta zinciri yokoldu. Koca alay, bütün üyeleriyle kente doğru koşturmaya başladı. Büyülenmiş gıbi ben de katıldım aralanna. Gelirken çok uzun sandığım yolu, göz açıp kapayana dcgin katettik. Caddenin başında soluk soluğa durdum. Daha doğrusu saşkınlıktan donakaldım; kısa bir süre önce cesetlerle dolu olan, kan, barut ve ölüm kokan sanki bu cadde değildi. C'esetler kaldırılmış, kimi evlerin ışıklarıyakılmışvecaddeyidolduran ciplerin, kamyonlann, kamyonetlerin, hatta özel arabaların farları, bu savaş alanını tümdcn aydınlatmıştı. Cadde tanınmaz bir hale gelmişti. O cesetler, kanlar, kol gezen ölüm, açık gözler, o sanşın kız ve o yaşlı adam sanki, bir düşün anımsanabilen ayrıntılarıydı. Beni şaşırtan yalnızcabu ışıklar değildi. Caddedc korkunç bir uğultu, korkunç bir koşuşma, korkunç bir motorgürültüsü vardı. Evlere girilip çıkılıyor, bir şeyler taşınıyor, inanılmaz bağırtılara inanılmaz kahkahalarkanşıyordu. Kimileribir tclevizyonu, kimileri bir radyoyu, birkaç kişi bir buzdoabını, bazıları halılan kilimleri, bazıları müzik setlerini taşıy ıp getiriyor, araçlara bırakıyor ve inanılmaz bir hızla yeniden evlere dalıyorlardı. Onlann kaybolduğu kapıdan çu val ları sırtlanmış insanlarçıkıyor; ıkına sıkına, çuvallan getirip kamyonlara yüklüyor ve yeniden evlere giripyokoluyorlardı. Caddenin başında durmuş, o şaşkınlıkla olanları izliyordum. Bunlar yenen ordunun insanlanydılar. Yani bizim, benim insanlarımdı bu insanlar. Yapılan iş, ortaklaşa bir soygundu. "Yapmayın, yapmayın, yapmayın" diye bağırdım. Ağlıyordum. Birisi ardımdan itckledı. Ellerindeki çuvallarla, hararlarla soyguna gelcn bir grubun içine düştüm. Çıldırmışlardı sanki. Daha çok ganimet elde ctmck için olağanüstü bir çaba harcıyorlardı. İçine düştüğüm grupla bir apartmanın önüne değin sürüklendim. Kapının önüne gelırgclmez, bir anda, tümü de çil yayrusu gibı dagılıp yok oluverdiler. Öylece kalakaldım. Bir sigara yaktım. Apartman kapısına yaslanıp bu iğrenç filmi izlemcye koyuldum. Bu hırs, bu hırsızlık savaştan daha kötüydü. Kcndilerini savunamayan evlere ve eşyalara açılan bu savaş, asıl savaştan daha kalleşçebirşeydi. Bir an caddeyi dev arılar ve kanncalar işgal etmiş sandım. lniliyor,çıkılıyor, koşuluyor, bağnşılıyor, gülüşülüyor, küfür ediliyor, getiriliyor,götürülüyor,kınlıyor,atılıyor, yırtılıyor, parçalanıyor, eziliyor, çiğneniyor, yakılıyor, yükleniyor, gidiliyor, geliniyor, düş kuruluyor, ıslık çalınıyor ve bütün bu insanlar bir mutluluğu yaşıyor, emeksiz mal sahibi olmanın tadını çıkarıyorlardı. "Sonunda böyle ganimet elde edeceklerini bilse bu insanlar, kendi ülkelerini bile yeniden fethedebilirler" diye gcçti içimden. Tiksindim.