Katalog

CUMHURİYET DERGİ îngilizlerin lanetlediği yazar: Oscar Wilde Abbey'deki "Şairler Köşesı"nde bir plaketı yoktur. Çünkü o, yüzkızartıcı suçtan mahkum olmuş bir yazardır. Oscar Wilde'ı scvenler Snümüzdekı mayıs ayında 100. y ılını dolduracak bu hatanın düzcltilmesini, Wilde'ın itibannın ıade edilmesini istiyorlar. Ancak lngiltere lçişleri Bakanlığı 'na Wilde' ın itibannın iade edilmesi içın yapılan basvuru, tuhafbir yanıtla geri çevrildi. lçişleri Bakanlığı özel sekreteri James Toon, Wilde için kampanya açanlara şu yanıtı verdi: "lngiltere'nin eşcinselliğe yaklaşımı da, Ceza Yasası da değiştı. Ama Oscar Wilde yargılandığı sırada yasalar öyle gerektinyordu. Bu nedenle de onun o yasalar çerçevesinde masumiyetini ilan etmek doğnı olmaz!" Bugünün lngiltere'sinde artık kim'se eşcinsel suçlamasıyla (tecavüz gibi bir durum yoksa) mahkeme kapılarında sürünmüyor. Eşcinsel kişilerin ordudan atılması bile tepki uyandınyor. Hatta geçen ay lezbiyenlerin evlenmesi bile yasa maddesine dönüştürüldü. Ama 100 yıl önce lngıltere'de bir erkeğin bir başka erkeği sevmesi yasalara göre suçtu. Erkek erkeğe cinsel ilişki kanıtlandığı takdirde ömür boyu hapis cezası öngörülüyordu. Oscar Wilde'ın yargılanması adeta bir cadı avına dönüştü ve mahkeme önündc yaşam biçiminden taviz vermeyen bu adama 2 yıl hapis ve ağır çalışma cezası verildi. VVilde'ın hapisanede tasarladığı ve çıkar çıkmaz kaleme alıp C.C.3 numaralı mahkum olarak imza attığı son eseri "Ballad of the Reading Gaol" tngiliz edebiyatının ölümsüz bir yapıtı olarak sonunda okul kitaplanna girdi. Ama öğrencilerbu uzun baladı, yazannın eşcinsel suçlamasıyla hapse atıldığını bilmeden öğrendiler ve sevdiler. Çünkü zaman içinde Oscar Wilde'ın kişiliği unutulmuş, yapıtlan öne çıkmıştı. gitti. Mina Urgan, lngiliz Edebiyatı Tarihi'nde onun gençlik yıllannı şöyleanlatır: "öteki öğrencilere hıç mi hiç benzemedığini ortaya koyacak davranışlarda bulundu; hemen herkcs gibi spor yapacağına, Çin porsclenleri ya da tavuskuşu koleksiyonları yaptı; herkesinkinden çok çarpıcı kılıklarla dolandı durdu; ancak güzcllikten ha/ almak amacıyla yaşadığını söyleyerek derslerini sözde hiç umursamadı. Ne var ki bu bir pozdu aslında; çünkü seçtiği konu olan eski Latin ve Yunan edcbiyatlannda, Wilde, çok çalışkan, ama gizlice çalışkan bir öğrenciydi. John Ruskin'in derslerini de i/ledi. Hatta şişmanlığa meylı olan in yan bedenini yormaktan, sabahlan erken kalkmaktan nefret ettiği halde, Ruskin'in önerisi üzerine yapılan köy yolunda öteki öğrencilerle bırlikte sabahlan kazma kürek salladı." Saçlannı uzatan, kimselere benzemcyen bu genci scvenler de vardı, alaya alanlar da. Muhafazakâr öğrencilcr NVilde'ın günebakan çiçekleri, tavuskuşları ve karanfıllerle süslenmiş odasını dağıtıp düzenini bozmaktan büyük /.evk duyarlardı. Başına gelen trajik olaylann ardından, Oxford'daki yaşıtları ve hocalan, şöyle diyeceklerdi: "Biz Oscar Wilde'dan sözetmek istemiyoruz." Babası öldükten sonra Wilde, Irlanda'ya geri dönmeyip Londra'da yaşamaya başladı. Çok müsrifti. Olağanüstü rcnkli bir kişiliği vardı. Sosyetenin kapılan ona hemen açıldı. Henuz ünlü değildi ama her nasılsa herkes onu tanıyordu. Yapıtlan nedeniyle değil, değişik kişiliği yüzünden tanınmıştı başlangıçta. Çok güzel konuşan, karizması olan bir kişiydi. Her şeyi, herkesi alaya alırdı. Giyim kuşam merakı, ilk gençlik yıllanmn ardından da doludizgin sürmüştü. Yakasına da Fransa'da eşcinsellerin bir sembol olarak kullandıklan yeşilc boyanmış karanfıl iliştirirdi çoğu kez. Mina Urgan, lngiliz Edebiyatı Tarihi'nde NVilde'ın giyim merakını şu sözlerle aktanr: "Normal pantolon yerine, 18. yüzyılda moda olduğu gibi dize kadar gelen külotlar, ipek çoraplar giyer, çok enli rengârenk kravatlar takar, başına geniş kenarlı şapkalar geçirirdi. Yakasında her zaman, çok pahalı kocaman bir çiçek bulunurdu. Arkadan bakınca viyolensel biçiminde görünen, kimı ışıkta bronz rengi, kimi ışıkta kırmızı bir ceketi vardı. Gülerek anlattığına göre, bu ceketi uyurken düşünde görmüş, uyanır uyanmaz hemen çizmiş, terzisine koşmuştu. Wilde, Çocukluğu Wildeyargılanırken 3 hafiahğına kefaletle serbest bırakıldu ToulouseLautrec, yazann portresini bu dönemde onun kaldığı evl ziyaret ettiği sırada, birgün içindeyaptı. Arkafonda Big Ben ve Thames Nehrigörülüyor. Oscar Wilde, 1850 yılında Dublin'de doğdu. Babası, dönemin ünlü çene cerrahı Sir William Wilde, annesi ise "Speranza" adıyla ateşli şiirler yazan Lady Jane Wilde idi. Siyasi çevrelerle yakın ilişkisi olan Lady NVilde, lrlanda'nın bağımsızlık davasını destekleyenlerdendi. Aykmbirkadındı. lnsanlarınancak günah ışlemek uğruna yaşamalan gerektığını söylerdi. Fransız bir mürebbiye ile büyüyen Oscar, Oxford'un en seçkin kolejlerinden birinde okumak üzere lngiltere'ye