Katalog

P E K ' PARASI7 PAZAR EKI Ç A L I Ş L A R Irkçılığın, ırkaynmının ayıp olmadığı, yasak olmadığı Güney Afrika sonundayüzyıllardır yürütülen kavgaya boyun eğdi. Haritadaki görüntüsüyle dahi itici gelen, kömürünübileyakmak istemediğimiz bu ülkenin artık siyahbirbaşkanıvar. Beyazlara karşı asla ırkçı bir tutum ahnmayacağını açıklamak gereğini duyan birbaşkam. Onun hepishanede kırışanyüzünü, beyazlaşan saçlarını hepimiz tanıyoruz. BrezilyalıyazarJorge Amado, Nelson Mandela 'yı anlatırken şöyle diyor: "Koyu tenli, kedigözlü, kıvırcıksaçh bir çocuğunyüzünde tanıyıveririz yüzünü. Babası güzel bulduğu için ona, Ingilizamiralinin adını koymuşnesafdilliklamasoyadı, kadim vegururlu bir Afrika ulusunu çağrıştırıyor; erkek, mandinda, mandela." Mandela 'nın ilkadımn nereden geldiğin i belki de h iç düşünmemiştiniz. tkinci adının "erkek " anlamına geldiğini de Jorge Amado 'dan öğreniyoruz. Tarihe müdahale eden bu siyah adamı daha iyi tanımakistersiniz düşüncesiyle bu hafta onun aynntılı biryaşam öyküsünü hazırladık. Cumhuriyet DERGt 'de bu hafta sizlere ayrıca Mısırh köktendinci Şeyh Muhammed El Gazzali ile yapılmışbirröportaj, Ayasofya tartışmasının geçmişi ve bugünü üzerineyapılmış bir araşürma, Pragkentinden izlenimlerve Tiyatro Festivali 'nden seçtiklerimizin yanı sıra Charlotte Bronte, JeffBridges ve RosiePerez portreleri sun uyoruz. Güzel bir hafta dileğiyle... ipekÇalışlar CUMHURİYET DERGİİMTİYAZ SAHİBİ: BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN: YENİGÜN HABER AJANSI BASINVEYAYINCIUKA.Ş.BGENELYAYIN KOORDİNATÖRÜ: HİKMETÇETİNKAYA BGENEL YAYIN DANIŞMANI: ORHAN ERİNÇ • YAZIİŞLERİ MUDURLERİDİNÇTAYANÇ (SORUMLU), İBRAHİM YILDIZ • YAYIN YÖNETMENİ: İPEK ÇALIŞLAR • GÖRSEL YÖNETMEN. AYMUR ÇOLAK • REKLAMREHAIŞITMAN Önceyurttaş sonra başkan NELSON MANDELA N elson Rolihlala Mandela bugün 75 yaşında. Tam 27 yılını parmaklıkların arkasında geçirdi. Hapiste yattığı yıllar üstüste eklendikçe önderliği tartışılmaz bir noktaya geldi. Kendini ifade etmesi yasaktı. Ama Mandela onu mahkum ettikleri sessizliğin içinde gitgide büyiidü. Ülkeyi yöneten büyük politikacılara hapisteki varlığıyla meydan okudu. llk kez siyah halkın da oy kullandığı bir seçim yaşayan Güney Afrika topluca dansedip şarkı söyleyerek yurttaşlık haklarını kutluyor. Eskiterörist 1990 yılının Şubat ayında özgürlüğüne kavuşan Nelson Mandela 'terörist' sıfatını ona uygun görenler tarafından şimdilerde 'siyah şövalye' olarak adlandırılıyor. Halkını silahlı mücadeleye çağırdıktan yıllar sonra ilk kez oyunu Cumhurbaşkanı olmak için kullanan siyah lider Mandela son günlerin merakla izlenen kişisi. Nelson kökü çok eskilere, 15. yüzyıla kadar uzanan soylu bir kabileye mensup. 18 Temmuz 1918 tarihinde Transkei'da Mbashe ırmağı kıyısında dünyaya geldi. Babasının dört karısı vardı. Annesinin adı Nosckeni idi. Çocukken onu Buti diye çağırırlardı. Babası kabilc dinini annesi ise Hıristiyanlığı benimsemişti. Dört kuşak önceki dedesi Amatembu kabilesinin kralıydı. Kabile içi soyluluk Mandela'da devam edecekti ama babası onun iyi bir eğitim görmesini ve meslek edinmesini yeğliyordu.. 10 yaşında babasını kaybetti. Mandela'yı kabile şefi olan kuzeni Kaiser Matanzima büyütüp okuttu.. Mandela Fort Hare Üniversitesi'nde hukuk eğitimine başladığında kendini Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) direniş geleneği içinde buluverdi. VValter Sisulu, Govan Mbcki vc Oliver Tambo ile birlikte ANC'yi kitleselleştirmeye giriştiler. Irkçılığa karşı siyasi ve kültürel örgütlenmeler de işte bu dönemin ürünüydü. Dünyaca iinlü caz sanatçısı Miriam Makeba bu kültürel çevrenin içinden doğdu. Mandela lkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Johannesburg'a gitti. Afrika ulusal kültürünün adım adım inşa edilmesi sürecine katıldı. 195O'lı yıllarda ömür boyu doştluğunu sürdüreceği avukat arkadaşı Oliver Tambo ile bir avukatlık bürosu açtı. Ardından Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) gençlik örgütlenmesini gerçekleştirdiler. Güney Afrika'da apartheid politikasının keskinleşmesi ile birlikte Nelson Mandela bütün hayatını ırkçılığa karşı kavgaya adadı. lki kez evlendi. llk karısı Eveline Ntoko Mase ile yoğun siyasi faaliyetleri nedeniyle çok az beraber olabildi. Bu birlikteliğinden Mandela'nın üç çocuğu oldu. Irkçı Güney Afrika Yönetimi önce siyah aydınların kültürel hareketini ezdi, ardından da 69 kişinin katledildiği Shaperville katliamını gerçekleştirdi. Mandela'nın kaçaklık yılları böylece başladı. O artık bir sabotajcı olarak aranıyordu. Aslında sabotajcı falan değildi. Sadece beyaz yönetim onun tehlikeli bir adam olduğunu keşfetmişti. Halkmın kurtuluşu için tek çözümün silahlı mücadele olduğunu uluorta söylemekteydi. Wlnnle Mandela Kendisı kadar ünlü ikinci eşi VVinnie Mandela ile de bu dönemde tanıştı. Winnie sonraki yıllardaNelson'la ilkkarşılaşmasını şöyle anlatacaktı (Winnie Mandela: Kaynak Yayınları): "Oliver Tambo ile aynı köydeniz. Daha sonra eşi olan Adelaide ile aynı yurtta kalırdık. Bir akşam birD E R G İ 8 M A Y I S 1 9 9 4 S A Y I 4 2 4 C U M H U R İ Y E T