Katalog

CUMHURİYETDERGİ hazırlamak, gazetecilere bilgi vermek onun işi. Kolay konuşuyor. Konuştu mu dinletiyor. Hâlâ da öyle. Babası, oğlunun adam gibi bir öğrenim yapmasım, okuyup bu Kuzey trlanda batağından çıkıp yaşamını kurmasını istiyor. Oysa Gerry'nin kafası bir kanş havada. Orta öğrenimini yanda kesip 17 yaşında okuldan aynlıyor. Ve ilk işi, bir birahanade tezgahtarlık. tngiliz basını, Gerry Adams'la alay etmek istediği zaman hep bunu diline dolar. "Hayatta yaptığı tek iş, bira satmaktı,"diyerek. Gerry'nin ilk çalıştığı birahane, da'mn bağımsızlığı için yapılan büzınlıktaki Katolikler ikinci sınıf vaKatoliklerin yoğun yaşadığı ünlü EDİPEMİLÖYMEN yük genel grev sırasında vurulup tandaş. Işsizlik, fırsat eşitsizliği, Shankill Caddesi'ndeydi. Bu cadölmüş. Gerry'nin ailesinden gelihorlanma, itilip kakılma, Katolikler de, Katoliklcrle Protestanlann kanrlanda Cumhuriyetçi Ordusu şık yaşadıkları semtleri doğubatı yormilliyetçilik. için kader o yıllarda. Sinn Fein, bu IRA lngiltere'de yasadışı. ekseninde keser, En militan mahalGerry, daha 17 yaşındayken Sinn durumu sürekli protesto ediyor. Ama IRA'nın siyasi partisi lelerden geçip kent merkezi ne kaFein'e üye yazılmış. Yıl 1964. KuAma daha ortada şiddet eylemi Sinn Fein, lngiltere'de yasal. vuşur. Cadde, birbirine tarihi ve diIRA'nın liderinin kim olduğunu iszey trlanda'da o sırada özerk yöneyok. Gerry, bu dönemde partinin ni nedenlerle diş bileyen bu iki tihbarat örgütleri bilir. Halk tanıtim var. Ama ne özerklik! Sadece bir tür basın ve halkla ilişkiler temmezhebin arasında görünmez bir maz. Sinn Fein'in lideri ve yardımçoğunluktaki Protestanlar için. Asilcisi gibi çalışmış. Basın bildırisi duvardır. Görmeyen inanacısını ise tanır. Çünkü ortalık maz: Belfast'da iki mezhebin yerdedirler. Sinn Fein'in lideri mahalleleri yer yer görünen Gerry Adams hatta 198392 duvarlarla da birbirinden ayndöneminde milletvekili de selır. Hem de Berlin Duvan'na çilmişti. Ama mazbatasını altaş çıkartacak türden, çitler ve mayarak Avam Kamarası'na üzerinde dikenli tellerle beslegitmemişti. Bu, Irlanda'mn nen. bağımsızlık sürecinde (1850'lerden 1920'lere) lrlanGerry, işte böylesine elektdalı milliyetçilerin alışılmış rik yüklü bir semtteki birahabir protesto eylemiydi. nesinden, kent merkezindekıne terfl etti. Birahane, "Ne olaIRA ne kadar yasadışıysa ve cak bu Kuzey Irlanda'mn hane kadar nefret uyandırıyorsa, li?" diye her gece kafa çeken Sinn Fcin de demokratik düzeaydınlann, milıtanlann, dertlinin "katlanılmak zorunda olulerin uğrak yeriydi. Tezgahta nan" hem yasal hem somut bir pişti Gerry. Kaldınm mühengerçcği. Çünkü hiçbir zaman disi olmadı, ama pub mühenIRA'nın nerede başlayıp neredisi oldu. Gerry'nin üzerinde de Sinn Fein'e dönüştüğü, Amerikan etkisinin olduğu Sinn Fein'in nerede dönem bu. IRA'laştığı hiçbir zaman tam olarak bilinmedi. Bu da Sinn 1965'ler, Amerika'yı allak Fein'e karşı güven duyulmabullak eden Medeni Haklar masına yol açtı. Ama, Kuzey gösterilerinin siyah beyaz teIrlanda'mn yönetim merkezi levızyon ekranlanna yansıdığı Belfast'da 70 bin kişi Sinn Feyıllardı aynı zamanda. Dünin'e sürekli oy veriyor secimyanın en varlıklı ülkesi Calilerde. Gerry Adams'ı da milfornia'nın orta yerinde Los letvekili seçtiren, bu blok oy. Angeles gibi varhklının varKuzey Irlanda'da son seçimde lıklısı, Hollyvvood'un başken(1992) Sinn Fein, oyların yüztinde siyahlarla beyazlar birbide 10'unu aldı yine. Ama rine giriyor, ortalık yangın yeGerry Adams kaybetti. rine dönüyordu. Martin Luther King, Medeni Haklar için Işte Gerry Adams, savaşla yürüyor, başkentte VVashingbarıs, şiddetle demokrasi araton Dikilitaşı ile Lincoln'ün sında kıldan ince, kılıçtan kesAnıtMezan arasındaki hakin bu zor sınırda... lstihbarat vuzlu park tepeleme protestoservisleri, Gerry Adams'ı, cu doluyordu. Irlanda, Kuzeyi IRA'nın stratejisini belırlcyen ile Güneyi ile Amerika'ya en kişi olarak görüyor. Ama ellegüçlü mayayı çalmış bir memrınde yasal kanıt yok. leketti. Amerika'da olanlar, Irlanda milliyetçisi yoksul Kuzey Irlanda'da kan kaynatıbirailenin lOçocuğundan ilki. yordu. "Yeğenlerimiz orada e47 yaşında. Babası da Kuzey ziliyor, biz burada" diyen KuIrlanda için IRA saflannda zey lrlandalı Katolikler kıpırmücadele ctmiş bir inşaat işçıdanmaya başlamıştı. Gerry de si. IRA'nın uykuya yattığı aralannda. "Yeğenlerimiz üs1940'larda hapse dc düşmüş. telik haklannı alıyorlar, biz aBüyükbabası, 1916'da Irlan Adams 'tyeterince militan bulmayanlar var. Sinn Fein 'a üye olduğunda 17'sindeydL Kuzey Irlanda'nınanahtaradamı: GERRY ADAMS Bağımsızlığına çokgüç kavuşan trlanda 'nın kuzeyi, güneyle birleşecekmi? Bu birleşme kısa sürede mi olacak, geç mi olacak? Savaşla barışın anahtannı Gerry Adams elinde tutuyor. I lamıyoruz," diyerek. Birahane dar geldi. IRA'ya girdi. Kuzey trlanda'da patırtının başladığı yıl 1968. Belfast'ta 24 ağustos günü Kuzey Irlanda Medeni Haklar örgütü ilk gösteri yürüyüşünü yaptı. 3 ekim günü ikinci gösteri yasaklandı. S ekim günü gösteri yapıldı ama Belfast'ta değil. Katoliklerin Derry, protestanlann Londonderry dedikleri ikinci büyük kentte. Polisle çatışma çıktı. 100 kişi yaralandı. 1530 kasımda gösteriler ve olaylar birbirini izledi. Kuzey Irlanda Özerk Yönetimi Başbakanı Terence O'Neill, reform vaat etti. Ve 1 Ocak 1969'dan itibaren işler yavaş yavaş çığnndan çıkmaya başladı. Her ne kadar olaylarda ölen olmuyordu, ama soğukkanlı ve çatışmadan kaçınan bir toplumda, sürekli olarak bunalım ve çatışma, sinirleri geriyordu. Sonuç: 15 Ağustos 1969'da tngiliz birlikleri, Protestan ve Katolik toplumlannın arasına banşgücü olarak girdi. "Oeçlcl IRA" Bu arada Gerry, IRA saflannda. Ama IRA, Kuzey trlanda konusunda ikiye bölünmüş durumda. Bir kısmı, hükümetle görüşüp halleşerek soruna çözüm aramak niyetlisi. Bir kısmı ise şiddet eylemleriyle hükümeti yıldırmak niyetlisi. Bu ikinci grup, bugün IRA dediğimiz örgütü 1970'te kurdular. Gerçek adı "Geçici IRA"dır. Çünkü, Kuzey trlanda, geçici bir süre için Irlanda'dan ayndır. Ilerde birleşecek. Onun için, bu yönde çaba gösterenler de "geçici" bir süre için şiddet eylemi yapacaklar. Buna karar verdikleri yıl 1970'ten, 1994'e kadar sürdü cylemleri. Ve daha da sürecek mi? Tam belli değil. Ateş kestiler ama sürcsiz mi? Bu da tam belli değil, Gerry, 1972 yılında hükümetin "süresiz gözaltı" kararnamesi uyannca içeri alındı. 3 ay kaldı, çıktı. Çünkü, IRA ile hükümet arasında gizli görüşmeler yapılacaktı. Gerry, 23 yaşında, bu görüşmelere katılacak kadar yetkin bir isim ol Altıyılsesini Thatcher hükümeti (197990) IRA ile mücadclenin birparçası olarak, bütün IRA ve Sinn Fein üyeterinin seslerinin radyo ve televizyonda kullanılması 1988'deyasaklanmıştı. Bu kişilerle mülakat yapılabıliyor, ama kendi seslerinden yayınlanamıyordu. Irlanda Cumhuriyeti'nde bu yasak daha daeskiydi. I974'te başlamıştı. Ancak Irlanda, bu yasaktan bu yılınbaşında vazgeçti. Ingiltere de geçen haftalarda. Böylece