Katalog

S İ l\l E M A C A N B A Z O Ğ L U C U M H U R ACELE SENARYO ARANIYOR T ürkiye'dcki sinema scktörüylc ilgili dcğcrlcndirmc yapıldığında işe Hollvvood'dan başlamak gcrckiyor. Çünkü herkesin bildiği gibi sinema pıyasamı/ın yüzde 90'ı Amcrikan yapımlarmdan, geriye kalanı da birkaç Türk ve Avrupa filminden oluşııyor. Onıın için Türk sinemasındaki yenılikler kadar Hollywood'daki değişiklikleri dc giinü gününe izlcycrck sonuçlara ulaşabilıyorsunuz. Hollyvvood, u/un yıllar süren çabasından sonra Avrupa sinemasını adeta paramparça ctmiş durumda. Bizim ise adımız geçmiyor zaten. Son darbeyi vurduktan sonra şimdi de beğendiği Avmeshur tempoyu iyi bilen yetenekli yönetmenlen kamera arkasına geçirterek yeniden çekiyorlar. Akla şu soru geliyor, ncden konuyu özgün haldeyken almıyorlar, ya da nedcn yapılmış güzel bir fılm varken boşıı boşuna en az 2530 milyon dolar harcıyorlar? Sorunun yanıtı baştu değil sonda. Her şey ekonomik. ürneğin Martin Guerre'ın Dönüşü'nü clc alalım. Bu l'ılnı ABD'ye satılsaydı özgün dilinde altyaziyla gösterilecekti, Amerikan seyircisi altyazıdan nefret ettiği için yalnız New York sinemalannda biraz şansı olacaktı. En iyimscr tahminle Los Angeles'a sıçrayabilirdi, o kadar. Video piyasasına (kapasitesi bir milyar dolar) girmesi olanaksı/dı, TV'de de yer bulamazdı. \1iramax adlı Amerikan film dağıtım şirketı Gabriclc Salvatores'in yabancı fılm Oscarlı Akdcniz'i için 100 bin dolar ödemişti. Film 16 haftada 14 sinemada bir milyon dolar kazandı. Aynı dönemde Batman Dönüyor, 71 salonda 71 milyon dolar toplamıştı. lb,te bu nedenle Amerikalılar fılm yerine konusunu tercih ediyorlar. Bu durunı Avrupalı yapımcmın da isine geliyor. Amenka pa/arına giremese de konudan para geliyor. Biiyük Amerikan şirketlerini 'remake' yani tekrar diye adlandırılan bu sistemc yönelten diğer neden de pazarlarmdaki büyiik rekabet. Senaryo sorunu çok büyük Holywood'da. Bunun göstergesi de iyi bir senaryonun beş milyon dolara kadar yükselen fiyatları. Hollyvvood, seyircısini çok iyi lanıyor, yanıldığı pek az. Avrupa sinemasını lıiç küçümsemiyor ve kontrol altında tutuyor. Korkmuyor ama değer verıyor. Avrupa ticari açıdan iyi bir şey yaparsa hemen satın alıyor. Avrupa'da iyi iş. yapmış bır fllmin ABD'de ve dünyanın çeşitli bölgelerinde en az on kat daha l'a/la para getireceğini onlar çok iyi biliyor. Tabii su kuynatan hayal makınası Hollyvvood'un bu senaryo bunalımını aşmak için diğer önlemleri de var. Son dönemde biyografiler çok gözde. Kristof Kolomb, Malcolm X ve Charlie Chaplin'dcn sonra Billie Holliday'in ya^amı beyazpeıdeye geliyor. Diğerleri de sırada. Quincy Jones, Louis Arms Martln Ouarre'ın Dönlifü, Hollyvvood tarafından Sommsrsby adıyla y«nld«n çakildl (Ustto). trong'unkini hazırlıyor, Miles Davis'in biyografisi için Spike Lee, Eddie Murphy ve Danny Glover yarış halindeler.. Bir de eski fılmleri yeniden yapmaya yönelmiş durumda Amerikalılar. Ornek mi ? Sam Peckinpah'ın 1972 yapımı Getaway'in yeni versiyonunda Steve McQuecn ile AIi McGraw'in yerine Alec Baldnin vc Kim Basinger oynuyor. Bir diğeri ünlii TV dı/ısi Kaçak'ın sinema filmi The Fugitivc. Ancak bu eğilimi tamamcn iyi senaryo arayışına bağlamak da doğrıı değil. Holyvvood majorlanna göre insanlar kri/ dönemlcrinde sinemaya sadece eğlenmek için gidiyor ve sürpriz yaşamamak için bildiği konulan seçmeye özen gösteriyor. ^ rupa filmlcrinin yalnız senaryolarını kullaıııyor, lllmı ısc bir köseye kaldırıyor. Şinıdiki moda bıı. Son i/lediğımi/ İllmlcrdcn Soınmersby, Fransı/ lllmı Martin Gucrre'ın Dönüşü'nün yeniden yapımıydı, ondan öncc Scent of a Woinan Profumo Di Donna'nın Hollyvvood versiyonuydu ve sıı anda bizde gösterimde olan Suikastgı da Nikita'nın Amerikanvari kopyası. Sistcnı şöyle işliyor: Amerikalılar düijiik paralarla bır Avrupa fîlıninin senaryo haklarını satın alıyorlar.Konuya sadık kalarak , Hollyvvood'un stilini ortaya koyarak, star sistemine göre yapımı sürükleyccck oyuncular bularak ve o RekorFrankenstein'da Işte korkunun gücü 1931de Mary Shelley'ın romanından James VVhale'ın sinemaya aktardığı Frankensteln ın (Başroller. Colin Clive ve Boris Karloff) özgün afişı 198 bin dolara alıcı buldu. Eski rekor, 1931 yapımı Dracula'nın (yönetmen Tod Brovvning) bir lobisine aitti. Temol Içgüdünun ünlii cinayet sahnesinde kullanılan buz kıracağı ise 3750 dolara satıldı ^ C U M H U R I Y E T O E R O İ 1 4 K A S IM 1 9 9 3 S A Y I 3 9 9 18