Katalog

M EKTUPLARDAN Osman Senemoğlu GioachinoA ntonio Rossini (17921868) hiçbir bestecinin sağlığında elde edemediği büyüklükte bir üne yaşarken ulaşabilmiş bir sanatçıdır. Müziğe bir yenilik getiren bestecilerin hemen hemen tümünün çağdaşlarınca alaya ct/ınıp beceriksizlikle suçlandığı, ağır eleştirilere uğradığı dönemlerde bu tür öncülük görevi üstlenmiş büyük sanatçıların en mutluları yaşlılık yıllarında üne kavuşabilmişlerdir. Oysa Rossini, daha ilk yapıtlannda, dinleyicileri tarafmdan anlaşılma ve sevilme mutluluğunu elde etmiştir. Tüm yaşamı boyunca da gençlik yapıtlarıyla kavuştuğu bu ünün tadını çıkarmasım bilmiştir. Gioachino 'nun, Pesaro kentindeki kasapları denellemekle görevli babası trompet ve korno da çalardı; annesiyse doğuştan yetenekli, çok güzel sesli ve tiyatro tutkunu bir kadındı. Anne Rossini, kocası siyasal nedenlerle tutuklanıp işini yitirince aileyi şarkıalıkla geçindirmeye karar verdi ve oğluyla birlikte, o dönemde ttalyan sanatçıların kolaylıkla iş bulabildikleri Bologna kentine gitti. Bir süre sonra özgürlüğüne kavuşan kocası baba Rossini de onlara katıldı. Sanatçının annesi operalarda, yöntemsiz ve bilinçsiz bir biçimde şarkı söyleyip günden güne sesini zayıflatırken babası da kornosuyla orkestrada yer alırdı... Bu ortamda büyüyen Gioachino da küçük yaşta, klavsenle müzik çalışmalarma başladı. 1807 yılında Bologna Müzik Okulu'na girdi, ama okulda, düzeyine ve yeteneklerine uygun bir eğitim bulamadı. Bu dönemde Haydn ve Mozart üstüne yaptığı kişisel çalışmalardan daha çok yarar sağladı. Bir yıl sonra da okulu bıraktı. Venedikli bir tiyatro yöneticisinin ısmarladığı tek perdelik komik opera (Cambiale di Matrimonio) 1810 sonbahannda oynandı ve umulmadık bir beğeni kazandı. Bu yapıtıyla bestecilik yasamma adımını atan Rossini art arda her yıl yeni bir opera yazdı. O yıllarda operayı salt bir eğlence olarak gören îtalyanlar için sanat kaygıları, üslupta birlik, dramatik özellikler, vb. hiç önemli değildi. Bu nedenle Rossini'nin savruk anlatımı başar&ını hiç etkilemedi, ancak sanatçı bu ilk dönem operalarından yalnızca güzel bölümleri sonraki yapıtlannda kullandı, üst tarafını neredeyse yok saydı. Tancredi'yle (1813) giriştiği ilk ciddi opera deneyiminde büyük basarı kazanan sanatçı, komik opera türünün başyapıtı sayılan Sevil Berberiyte (1816) ustalığını tartışmasız bir biçimde kanıtladı... Bir süre Paris'te Theatre Italien'in (ttalyan Tiyatrosu) yöneticiliğini yapan Rossini yeniden ülkesine döndü, ama 1855 'te hem Fransız dostlarının üstelemesi hem de sağlık sorunları nedeniyle yeniden Paris'e gitti. Gördüğü yakın ilgi ve dostluğun da etkisiyle kısa sürede iyileşti ve ölünceye dek bu kentte kaldı. Gioachino Rossini'den Filippo Santocanale'ye' 4n Floransa, 3 Şubat 1855 % Değerli dostum<2>, size bizzat benim yazmamı istiyorsunuz, işte isteğinizi yerine getiriyorum; beni uykusuz bırakan, yemeden içmeden kesen, görme ve işitmemde bozukluklar yaratan on üç aydır geçirdiğim sinir krizinden dolayı acılar içinde ve birisinin yardımı olmadan giyinip soyunaiiıayacak derecede bitkin düşmüş bulunmaktayım. Doktorlar bana teselli sözcükleri söylemenin dışında bir yardımda bulunamazlar; ey iyiliksever, melek dostum, bu kadar yoksulluk içinde, karım ve kendi adıma, size, yaptığınız iyilikleri sonsuza dek unutmayacağımızı söylemekten başka ne yapabilirim ki? Sizin, değerli Napoleone'nin*3', eşinizin mutluluğu için dua etmediğimiz gün yok, hepinizi kucaklamak isterim ama!... (...) Umarım mektubum en kısa zamanda elinize geçer, Fransız Posta Trenine vereceğim, söylediklerine göre çok hızlıymış. Uzun zamandır elime kalem almadığım için nasıl yazdığımı bilemiyorum, acınacak hale gelen bu insana karşı hoşgörülü olun; ne yapacaksınız! Bana olan sevginizi sürdürün, tek tesellim bu... # Rossini (1) Türkçesi: Şemsa Gezgin. (2) G Rossini bu mektubu Palermo'da oturan sadık dostu Filippo Santocanale'ye yazmıştır. (3) Filippo Santocanale'nin oğlu. 19