Katalog

M EKTUPLARDAN Osman Senemoğlu F. ScottFitzgerald'dan kızına* La Paix, Roger's Forge Tovvson, Maryland 8 Ağustos 1933 Sevgili Pie, ödevlerini yerine getirmen bence çok önemli. Fransızca neler okuduğunu ayrıntılarıyla bana anlatır mısın? Mutlu olduğuna sevindim, ama mutluluğa pek inanmam ben. Mutsuzluğa da inanmam. Böyle şeylere insan ancak sahnede, perdede ya da kitap sayfalarında rastlar, gerçek hayatea yoktur bunlar. Hayatta inandığım tek şey, erdemli insanın mükâfat göreceği (yeteneğine göre), ödevini yapmayanın da iki kat cezalandırılacağı. Kampın kitaplığında Shakespeare'in soneleri varsa Mrs. Tyson'dan izin al da içinde "Lilies that fester smell far worse than weeds" dizesinin bulunduğu şiiri oku. BugUn bir şey düşünemiyorum. Hayat, Saturday Evening Post dergisine bir öykü yetiştirmekten ibaretmiş gibi görünüyor gözüme. Hoş bir düşünce olarak hep sen varsın aklımda (...) Kamp ücretinin icabına bakarım. Yanm akıllım, burada bitireyim. Nelere önem vermeli: Cesur olmaya önem ver. Temizliğe önem ver. Işini iyi yapmaya önem ver. Biniciliğe önem ver. Nelere önem vermemeli: Herkesin ne düşündüğüne önem verme. Bebeklere önem verme. Geçmişe önem verme. Geleceğe önem verme. Büyüyüp büyümediğine önem verme. Başkalarının seni geçmesine önem verme. Başarı kazanmaya önem verme. Kendi suçun olmayan başarısızlıklara önem verme. Eğlenmeye önem verme. Neler düşünmeli Gerçek amacım nedir? Çağdaşlarım arasında aşağıdaki konularda yerim nedir? a) Bilgide. b) İnsanları anlayabilip onlarla geçinebiliyor muyum? c) Bedenimi yararlı bir alet haline getirmeye çalışıyor muyum yoksa onu ihmal mi ediyorum? En derin sevgilerimle. / F. Scotl Fitzgerald Scott Fitzgerald, eşı Zelda ve kızı Scotty Scott Fitzgerald * Türkçesi: Neclâ Aytür. "Sizler yitik bir kuşaksınız" sözünü Gertrude Stein'ın söylediği sanılıyor. 1. Dünya Savaşı 'nın tüm sıkıntılarını yaşamış, çeşitli cephelerde savaşmış, J920'li yılların ünlii Amerikalı yazarlarmı belirtmek için kullanılan bu "yitik kuşak" deyimi, Dos Passos, Fitzgerald, Hemingvvay, vb. yazarlan kapsıyordu. Hemingway'in 1926'da The sun raises also (Güneş de Doğar) adlı romanmda "Siz yitik bir kuşaksmız" sözünü kullanmasıyla edebiyat tarihine geçti. Yitik kuşak yazarlarından Francls Scott Fitzgerald (18961940), romanlannda toplumdan kopuşu dile getirir, Amerikan kültürünün eleştirisini yapar, ama aynı zamanda gurkemli bir yaşamın özlemini çeker. Bu ikilem, belki de Scott Fitzgerald'ın ailesinden kaynaklamr: A merikan ölçulerine göre soylu bir baba tarafıyla lrlanda kökenli bir ana tarafı, varsıllıkla yoksulluğu, geleceğe umutla kaba saba davranış biçimini, yaradılışmın ternel öğeleri yapmıştır. Princeton Ünıversitesi'ndeki parlak öğrencilik dönemi bir aşk öyküsü nedeniyle bozulan Fitzgerald, bu yıllarda başladığı edebiyat etkinliklerine de ara verir. Alabama'da askerken (1918) tanıştığı Zelda Sayre'e olan düşkünlüğü yaşamına yeniden yön vermesine yol açar: New York'ta reklaın metinleri yazarlığı yaparak para kazamp Zelda'yla evlenmeyi tasarlar. Ama Zelda'nın nişanı bozmasıyla avuntuyu içkide aramaya başlar Fitzgerald. Ancak bu arada, Princeton'da öğrencilik yıllarında başladığı ve gençliğin yeni ahlak anlayışını yansıttığı için önem taşıyan This Side of Paradise (Cennetin Bu Yakası, 1920) adlı romanını bitirir. Bu romanla büyUk bir ün kazanır ve Zelda 'yla evlenir. Bu ün, yazarlarına iyi para ödeyen The Saturday Evening Post'ta öykülerini yayımlama olanağı verir. Artık para sıkıntısı çekmezler. Tum tasarılarını gerçekleştirme sevinciyle birlikte, yaşamlarının hiçbır amacı kalmamasmdan da kaygılanır Fitzgeraldlar. Duşledikleri çılgın yaşamın uzantısı bundan böyle Fransa'dadır. 1924'te guney Fransa'ya yerleşirler. Ne var ki 1930'lu yıllar, Zelda'nın ruhsal bunalım geçirmesi ve bir daha hiç iyileşememesi, Scott Fitzgerald'ın ıçmeye başlaması nedeniyle kötü başlar. Bu arada en başarılı romanlarım (The Great Gatsby/Muhteşem Gatsby, 1925/Tender is the night/Geceler GUzeldir, 1934) yazmış olan Fitzgerald, ülkesine geri döner ve Hollywood için senaryolar yazar ve yaşamının son yıllarında, Unlü dedikodu yazarı Sheilah Graham 'la fırtınalı bir aşk yaşar. Kızına yazdığı bu mektup, Fitzgerald'a göre bir insanın yetişimi için önem taşıyan ilke ve davranış biçimlerini yansıtması açısından ilginç bir belge. Gelecek hafta da benzer bir mektubu, Ziya Gökalp 'in kızına yazdığı mektubu yayımlayacağız. 22