Katalog

'müzıkal' olay olarak dıışıınuyoruz. Biliyorsunuz, IV Murat'tan başlayan, III Selım zamanında vc bilhassa II Murat zamanında padişahlar yemek yerken, ozellikle akşam yemekleri yerken, mehteran resmen klasik ntuzik çalarmış. O bakımdan biz bu işi yaparken 'Versaılles' sarayında dahi kapasiteli bir ınu/.ik yapabilecek olan 'ınce nıehter' duşunuyoru/... Çok saygılı olarak 'Osrnanlıya yakışan' mehteri yapmak isliyoruz. "Böyle cıddı bır olay ı^erısınde" bu gırışı mı, "Turk milletınin musikisinin namusu olarak" kabul ettığını dıle getıren Yıldırım Gurses, kuracağı ekıbın 124 kışıden oluşacağını, ekıbın aynı zamanda dört ayrı branşta musıkı yapacağını, geçmışın musıkısını en otantık bıçımde ıcra ederken "geleceğin musikisinin laboratuvarını da kurmak istediklerini" belırtıyor "Elimizde dokumanlar var, gravurler var, minyalurler var. Mesela on dorduncu, on beşinci yuzyıldan elimize geçen bir suru, o zamana ail elle çizilmiş yuzlerce dokuman var... Suleyınan Lrguner'de notalar var... Alaeddin Yava^ça'da hiç bilinmeyen eserler var" dıyen Yıldırım Gurses, projenın detaylarını dd şöyle aktarıyor "Şunu soylemek isliyorum: Eğer mehter takımında elbıse giyecek olan arkada^larımıza o devirde ipek giyiliyorsa, sırma giyiliyorsa, o sırmayı o ipeğı giydireceğiz... Bana Sayın Kultur Bakanımızın vermiş oldugu (alimal bu... Osmanlı'ya yakışanı vermek... Bunlar baştan aşağı dikilecek, ilaveten belki devrın kreasyonları ile o devri modernize, stilize etme şansımız olacak." Yıldırım Gurses'e Kültur Bakanı'nın emanet ettığı "ipek elbiseli 'ince' mehter" projesını şımdılık bır tarafa bırakıp gelın ıstersenu, "mehter takımı"nın dunune ve bugunüne bır göz atalım Bugün, lstanbul'dakı "Askeri Muze"nın bır yan kuıuluşu olarak faalıyet gösteren "Mehteran Boluğu" Turkıye'de bu konuda yapılan uçuncu gırışımdır Eskı "Yeniçeri Mehleri", II. Mahmut zamanında "Vakaı Hayriyye" denen olayla, yenıçerıler tarıhten sılındığı sırada onlarla bırlıkle yok olmuştu Mehter, 19 yuzyıl savaşları sırasında, askeri ve halkı, moral açıdan destekler umıdı ıle devrın tanınmış kumandanlarından Gazi Ahmet Muhtar Pa:>a tarafından yenıden kuruldu Bu mehter de Osmanlı İmparatorluğu ıle bırlıkte, 'tarıh' olunca, yenı Turkıye'nın kuruluşu sırasında bır daha akla gelmedı Askeri Müze bunyesınde şu sırada faalıyet gösteren 'Mehter' ıse eskı cumhurbaşkanlarından Celal Bayar tarafından kuruimuştur Celal Bayar, Edinburg Festivali dolayısıyla Ingıltere'de resmı zıyarette bulunurken Ingiliz kraliyet bandolan'nın elbıse ve muzıklerınden ılham alarak bızde de Mehter'ın yenıden kurulmasını ıstemıştı Celal Bayar'ın gınşımı ıle kurulan mehterı o zaman, eskı mehterın usta elemanlarından rahmetlı Hasan Tahsin Parsadan, Cemal Cumbuş, Recaı Albay gıbı gerçekten bılgılı, kudretlı ve dırayetlı kışıler meydana getırmıştı Mehter bugün, böyle kışılerden mahrumdur Sayın Yıldırım Gurses'e, "ipek elbiseli 'ınce' mehter"ın nasıl bır muzık çalışması ıçıne gıreceğını sorduğumu/da da aldığımız yanıt aynen şöyle oldu "Tasavvuf muziğini Ahmet Ozhan yonelecek, klasik muziği Alaeddin Yavaşça yonetecek... Yaşayan muziği ve mehteran muziğini, belki modern muziği, ben yoneteceğim; bunun yanında mehter musikisini mu^terek bir çalışma içınde Turgut Aksoy'la (Eskı Mehterbaşı) beraber yapacağız..." D Osmanlı nın mehterı, oryantalıst sanatçıların hep ılgısını çekmıştır Ustte Mellıng'ın bır mehter alayı gravuaı sağ da ıse F Bonannı nın bır çalışması Mellıng ın taşbas kısı orıjınal gravüru bugun bır özel koleksıyonda yer alı yor Italyan sanatçı F Bonannı nın yapıtı ıse 1590 tarıhını taşıyor ve Osmanlı İmparatorluğu nun mehter alaylarına ılışkın bırçok yapıtın sergılendığı Vıyanadakı Mıllı Kutuphane de bulunuyor Bu tur yapıtları Istanbul dakı değışık muze ve kutuphanelerde de görebılmek mumkun Mübarek olsun!.. Kudsi Erguner/PARİS Kultur "Mehter kurma nıyetı, Turkıye'deTakımı"Bakanlığı'nın bır alkışlanacak bır gırışımdır Ancak böyle bır konu neden bır "hafıf muzık' sanatçısına verılır? Yıldırım Gurses, Turkıye'de ısım yapmış değerlı bır muzıkçıdır Hafıf Turk muzığınde şöhret kazanmıştır Unutulmaz çok guzel ıcrası vardır Çocuk şarkıları, mektep marşları besteler Mehter le meşgul olduğunu bugune kadar duymadık Nereden çıktı bu mehter? Yıldırım Bey ayrıca sanat muzığınden Turk muzığının kurucularındandır Orhan Gencebay, Arap'la Turk halk muziğini bırleştırerek nasıl 'arabesk'ı çıkardıysa Yıldırım Bey de Avrupa muziği ıle Turk muziğini bırleştırerek benım deyımımle "örob«sk"ı çıkarmıştır iyı guzel Fakat mehter, Yıldırım Gurses'ın konusu mu? Acaba heves mı edıyor? Kendısıne bır dıyeceğım yok Hakkıdır yapabılır Mubarek olsunl ü