Katalog

Türkiye'de neler yaşandı? parlak donemını yaşadı Penagram, Akbaba, Metallum, Dr. Skull gıbı rock topluluklarının yanı sıra Bileşim, Seyir Defteri, Sıfırbir gıbı daha yerel çızgıler taşıyan toplulukların kasellerı de bırer bırer vıtrınlerde belirirken, yerlı pop muzığın bugüne dek haylı dar olan yelpazesının açılmaya başladığının da gostergelerıydıler. Eskilerden Yenl Türkü, "Vıra Vıra" ıle çok hızlı bir satış grafığı yakalarken, Mozalk, "Plastık Aşk", Bulutsuzluk özleml de "Uctu Uçtu"yla Türkçenın rock muzıktekı kullanımına çok başarılı örnekler sundular On altı yıl aradan sonra özlenen donuşunu gerçekleştıren Bülent Ortaçgll, "ikıncı Perde" adlı kasetıyle yılın en kalitelı çalısmalarından bırıne ımzasını atarken, ilhan Irem de tur değıştırme arıfesınde "Uçun Kuşlar Uçun"u yayımlayarak eskı çızgısıne nokta koydu Türkiye'nın en populer topluluğu MFÖ, üç yıl aradan sonra Geldıler"ı hazırladı ve ilk kez "rap" türüne Türkçe örnekler sundu. Yılın ırmı kez "gerıleme dönemf'ne gırmış ızYyıl ilkyılın brtmeyen tartışması arabesk, bu lenımı verırken, pop muzık de son on yılın en "bestseller"ı Askın Nur Yengl ıse yeni bir soluk olmaktan çok "ikıncı Sezen" ızlenımı verdı ilk kasetlerıyle Nllüter, bıraz "Esmer Gunler"ı aratsa da "Sen Muhımsın" ıle başarılı bir satış grafığı çızerken, Kayahan da "Sıyah Işıklar" ıle gundemdekı ısımlerden bırıydı Her yıl olduğu gıbı istanbul Festıvah'nın caz ve rock dünyasının unlu ısımlerını Turkıyelı müzıkseverlerın karşısına çıkarması, 1990'ın en çok sözü edilen olaylarındandı Carlos Santana, B.B.Kİng, George Benson, Tanita Tlkaram, Ofra Haza, Yellovv Jackets, Ray Charles ve James Morrlson gıbı unlü ısımler, İstanbul'a sıcak ve hareketlı geceler yaşattılar. Üzerınde durulması gereken bir önemli gırışım de Yıldız Ünıversıtesı'nın duzenledığı Üniveretteler Müzik Yanşması'nın turlu guçlükleri aşarak artık geleneksel hale gelmesıydı Yerlı pop muzığe potansıyel genç sanatçılar kazandırma yolunda önemli bir ışlev gören organızasyon, yıne çok sayıda genç topluluğa sesını duyurma şansı tanıdı Melissa Etheridge ve Nona Hendryx de göz alıcı albümleriyle adlarından söz ettirdiler. Bu arada 1990'ın en dikkate değer olaylanndan biri de Madonna'nın belirgin bir çizgi değışikliği içine girerek doksanları "I'm Breathless" gibi iddialı bir calışmayla karşılamasıydı. Bu yeni hamlenin arkasının gelip gelmeyeceğini zaman gösterecek gerçi, ama g'örünen o ki Madonna "Like A Prayer"dan bu yana hızlı bir değişim çabasının içine girmiş bulunuyor. Kuşkusuz 1990'ın müzikte yaşanan kayda değer gelişmelerinden biri de heavy metal ve rep'in giderek endüstrinin motoru haline gelmesiydi. özellikle metal, seksenlerin ikinci yarısından itibaren hızını arttıran tırmanışını sürdürürken, genişleyen yelpazesindeki farklı ekoller ve türün sınırlarıru zorlayan öncü topluluklarla doksanlar boyunca etkili olacağ) mesajını verdi. ömrünün birkaç yılı geçmeyeceği ve silinip gideceği sanılan rap ise beklenmedik bir parlama yaşadı bu yıl. "Sokaklann muziği" özellikle Amerıka'da aylardır gündemden ınmezken, palyaçoyla tarikat lideri arası bir görünüme sahip M.C. Hammer, hemen her hafta bir gazetenin birinci sayfasında ya da bir müzik dergisinin kapağındaydı. Rap'i gündemde tutan sansasyonel olaylardan biri de, Miami'li topluluk "Two Live Crew"un önce plaklannın toplatılması, sonra da elemanlarının "halkın ar ve hayâ duygulanm rencide etmek", "küçüklerin üzerinde olumsuz etki yaratmak" gibi suçlarla tutuklanmasıydı. yaz aylarından itibaren gerek Two Live Crew gerekse rap, manşetlerden inmediler. Hou.se ve acid gibi bir yıl öncesinin gözde teenage akımlan silinip giderken, Batılı izleyicinin egzotizm merakını gıdıklayan Lambada, hiç değilse bir süre etkililiğini korudu 1990'da. Saman alevi gibi ortadan yok olurken de aynı nıtelikteki denemelere kapı açtı; şu sıralar Lambada'nın yarattığı furyadan yararlanmak isteyen "soca dance" akımı, bunIardan biri. Bilgisayar teknolojisinin müzikteki uygulamaları yeni seslere ve olanaklara kapı açarken; gerek elektronik enstrümanlan gerekse Üçüncü Dünya ülkelerinin yerel çalgılannı bir arada kullanarak caz ile klasik müzik arası lutu'nun konserlerı, anlamlı örnekler olarak belirirten diğerlerl 'hayırseverlık göstensı1 havasınm dışına çıkamadı MUzik dünyasının unutulmaz ismi Cole Porter'ın bestelerini seslendiren ünlü pop ve rock yıldızlannın "Red, Hol and Blue" adlı gösterisi ise, "AIDS'lilere yardım" misyonunun uzantısında dünya çapında.sansasyon yaratmayı bildi. Temmuz ayında Roma'da gerçekleştirilen büyük tenor buluşması, PavarottiCarrerasDomingo konseri de, elde edilen gelirin önemli bir bölümü yardım kurumlarına bağışlanınca şövalyelik modasını yakalıyordu. Oeride bıraktığımız yılın bu dört önemli konseri de gerçekten zevkle izlenen büyük müzik olaylarıydı belki, ama özellikle ilk üçünü dikkate alınca, sistem muhalifi niteliği taşıyan rock müzisyenlerinin, ellerinde ters çevrilmiş şapkayla yardım toplamayı gelenekleştirecek oranda pasifize olmaları pek de sevimli görünmüyordu. Son iki yıldır müzik dünyasında ağırlıklarını hissettiren kadın şarkıcılann tırmanışlarının sürmesi, bu arada yeni isimlerin de ortaya çıkması, 1990 yılının müzikteki kayda değer olaylanndan biriydi. Seksenlerin ilk yarısı boyunca silik kalıp cinsel cazibe unsuru ya da "sus bebeği" görüntüsünün ötesine geçemeyen kadın şarkıcılar, artık rock, blues ve cazda ikincil rolleri üstlenmeyi kabul etmeyip başlı başına bir "itici güç" oluşturuyorlar. Teknik yetkinliğin yanı sıra karizmaya da sahip kadın şarkıcılann sayıca artması, birkaç yıldır mılziğe yeni ve güclü soluklar taşıyor. Bu yıl eskilerden Suzanne Vega, Sam Brown ve Sinead O'Connor tırmanışlarını sürdürürken, Basia, Alannah Myles, bir çizgiyi geliştiren New Age türü ınuzik de 1990'da ağırlığını hissettiren akımlardan biri oldu. Andreas Vollenweider, Kitaro, Enya, Jean Michel Jarre gibi isimlerin yanı sıra "Passion" adlı çalışmasında New Age'e yönelen Peter Gabriel de yıl boyu adından söz ettirenlerin arasındaydı. Bu arada, Yunanlı sanatçı Vanni'yi de unutmamak gerek; kaseti Türkiye'de de yayımlanan "Reflections Of Passion", yılın en başarılı New Age çalışmalarından biriydi. Rock dünyasının eski isimleri için de 1990'ın parlak bir yıl olduğunu söylemek mUmkün. Yes topluluğunun "ideal kadrosu" olarak kabul edilen Anderson / Bruford / Howe / VVakeman dörtlüsü, yıllar sonra yine bir araya gelerek senfonik rock sevenlere müzik ziyafeti sundular. Bob Dylan, "Under The Red Sky" ile âdeta ikinci bahannı yaşamaya başlarken, dört yıldır sesi soluğu çıkmayan Paul Simon da bu kez Brezilyalı müzisyenlerle "Rhythm Of Saints"i hazırlayaraV bir kez daha ınsanlan şaşırttı. Genesis'in iki eski "temel direği"nden Phil Collins, "Bul Seriously", Peter Gabriel de yukarıda söz ettiğimız "Passion" ile yıl boyu gündemde kaldı; her iki sanatçımn yeni albümleri de şu sıralarda Avrupa'da piyasaya çıkmak üzere. Seksenlerin simge topluluklarından biri haline gelen Dire Slraits'in kurucusu Mark Knopfler bir yandan çocukluk arkadaşlarıyla Notting Hillbillies'i kurarken, bir yandan da eski hayranlarına göz kırparak Dire Straıts'in yeni albümünün en kısa zamanda çıkacağını belirtmekten geri durmadı. Eski ustaların geçmiş dönemdeki parçalarını derleyen "greatest hits" türü albümler ve konser kayıtları da 1990 boyunca gözdeydi yine. Bunların içinde en ilginci, Müslüman olup adını değiştirdiğinden bu yana müzikten uzaklaşan Cat Stevens'ın yetmişli yıllardaki çalışmalarının yayımlanması ve bunlara müzikseverlerin büyük ilgi göstermesiydi. Bu arada, rock ve blues dünyası önemli bir kayıp da verdi geçen yaz: Bluesun en önemli gitaristlerinden Stevie Ray Vaughan, turne dönüşü geçirdıği helikopter kazası sonucu öldü; cenazesi müzik dünyasının ünlü isimlerinin katıldığı bir törende, bir ağızdan "Amazing Grace" söylenerek uğurlandı. D 17