Katalog

•s AĞLIK Erdal Atabek Hastalıkların da modası var mı? "Moda hastalık" kavramı da bir olabilirlik taşıyor... Geçen yüzyıla baktığımızda, sanat çevrelerinin "moda hastalığı" olarak "tüberküloz"u görüyoruz. Ya günümüzde?.. e demektir "haslalık modası" ya da "moda hastalık?" Uöyle bir olgu var mı? Bu soruyu irdelemek için " m o d a " kavramı u/erınde durmak gerekiyor. Moda deyınce, aklımıza, once bir "yenilik" gelır, sonra da bu yeniliğın "toplumca benımsenmesı". Moda, "Toplumca benimscncn yenilik" olduğuna göre, buna uymanın "toplııma kalılmak", uymamamn ise "lopluma karşı çıkmak" gibı anlamlan da olmalıdır. Boylece " m o d a " gıderek "toplumsal deger yart»ılurı"nın bir gosteıgesı olur, bu oluşla bırlıktc loplumsal presiij kazanır. Modanın dışında kalmak, "demode olmak" eskimişlık, kcndını bırakmışlıktır. Kııııı zaınan da suru psikolojısının dışında kalabılcn bir kısılık, bir oıgun davıanış olarak yorumlanır. Bir anlamda ınsanm kışılığme, değer verdığı çevlenın altkulturııne, loplumıı değerlendirışine bağlı bıı davıanış ViTAMİN ORGAN İŞLEV N yaşanan bir gerçek. Şu "ruhsal bunalımlar"dan başlayalım. Eğer sizde de "Arabın aklı" yoksa, şu ya da bu turden bir bunalımı yaşamani7 kaçınılmaz olacaktır "Arabın aklı" da söyle bir öykü: Zamanın Maarif Nazırı o zaman da karmakarışık olan eğitim işlerinden uyuyamaz olmuş. Oysa konağında hizmet eden zenci ağa, hcr gece uykusunu güzelce uyuyor. Bir gun sormuş, "Sen yataga girince rahal uyuyor musıın?" Aldığı yanıt, "Evel efendim, pek guzel ııyuyorıım" olmuş. "Yani hiçbir şeyi dıısıınmp/, hiçbir şeyi dert etme/, rahat rahat uyur musun?" Yanıt şoyle olmuş: "Aman efendim çok şukıır, ne derdimiz var? V atağa girdim ıni ıııışıl mışıl uyurum." O zaman Maarif Nazırı ellerıni göğe açmış: "Yarabbi, şu Arabın aklını bir gecelik ver de ben de rahat uyuyayım." Bi7İm uykularımi7in kaçması ıçin ne çok neden var. lstersenız "mılli eğıtımı" duşunun, isterseniz 15 yaşındaki M.Ç.'nin başına gelenlere bakın, olmadı cumhurbaşkanı kım olacak dıye merak edin, yok daha kapsamlı ışlere ılgı duyuyorsanız, devlet kuruluşlarının satışına göz atın... Hepsi de uyku kaçırmaya, bunalıma, depresyona, maniye bırebır. tstersenız gelın, bız pek o kadar büyük modalaıa gırmeyelım de kıiçuklerıyle idare edelım Migren bize yeter de artar Hele o insanı elden ayaktan kesen başağrısını bılenler ne demek ıstedığımı anlarlar. Migrenimiz yoksa, şöyle ense kokumuzden başlayıp yukarıya yükselen ağrılara ne dıyelım? Belki de yaşımi7a falan bakmadan "kireçlenme" boynumıi7a yapışmıştır. Yok, bunca dcrt gelıp de ıç organlarımi7a musallat olursa "kolit" kapımı/ı çalacaktır. Birkaç gtın ishal, arkasından bııkaç gun kabız olmak, bizi dertli etmeye yeter. Bunların hıçbıri yoksa, bız gene "kansız" olduğumuzu, "vitaminsi/" kaldığımızı düşünüp birkaç hap almalıyız. Kımbılır, belkı de bunca mutsuzluk nedenıne karşı birkaç hap da artık çok görülmez! Nerede ve nasıl? eşıtlı onemlı etkılerını görduğumuz Bı vıtamını hangı besın maddelerınde bulunur ve nelerı yıyerek bu vıtamının eksıklığını onleyebılırız'' En onemlı kaynaklar, bıtkı tohumları, boylece baklagıller (fasulye, nohut, bakla, mercımek), (ındık, fıstık, cevız, yeşıl sebzeler, meyveler, et, yumurta, sut gıbı besınlerdır Beyaz ekmek yerıne kepeklı ekmek yemek, Bı vıtamının daha yuksek mıktarlarda alınmasını sağlar Gunluk gereksınme, gunde toplam 1 mg Bı vıtamını dolayındadır Gereksınmeyı artiıran nedenler varsa bu mıktarın da arttınlması onerılmektedır FAO ve WHO gıbı uluslararası kuruluşlar, gunluk dıyetın 1000 kalorısı ıçın 0 4 mg Bı vıtamınının yeterlı olduğunu bıldırmışlerdır Bu mıktar, vıtamını almak ıçın karışık bir beslenmenın normal besın mıktarlarında sağlanması yeterlıdır Gunluk karışık beslenmede yenılen ekmek (kepeklı olursa dahı ıyı), baklagıllerden bırı (fasulye, mercımek, nohut, bakla), taze sebze, sut ya da et, gunluk yenılen mıktarlarda yeterlı Bı alımını sağlayacaktır Bu nedenle de beslenme uzmanları karışık besınlerle beslenme uzerınde ısrarla durmaktadırlar Dıyet nedenıyle ya da alışkanlıkla, kuşkusuz ekonomık yetersızlıkle de olabılecek "tek yönlu beslenme" vıtamın eksıklığıne yol açabılır Sebzelerın hazırlanması, pışırılmesı de suda erıyen Bı vıtamını açısından çok onemlıdır Yeniden anımsatalım, pışırılırken, suya geçen B> vıtamını bu suyun atılmasıyla kaybolur Bu bakımdan suyla pışırılen sebzelerın kaynama suyu atılmamalı, yemeğe katılmahdır B1 Bu açıdan "moda hastalık" kavıamı da olabilirlik taşıyor. Hele de geçcn yüzyıla baktığımızda, sanat çevrelerinin "moda hastalığı" olarak "tuberkuluı"u goıdıığumıi7 /aman. "Tuberkıı\oi", ınee ınsanların, sanatçı duyarhhğının bıı goslcrgcsı değıl nııydı? Şaıılerin, ya?arların o zaınun cdıp denırdı, mıuisyenlerin yaratıcı duyarlığının bedensel bir simgesi sa yılma/ mıydı "tuberkuloz"? Neredeyse, şoyle kanlı canlı, ıyı yıyıp ıyı ıçen, koca govdelı ııısanlaı ın şıır yazdığına, hcrkesi hayale kaptıran yapıtları yarattığına ınsanın inanası gelme/di Şair deyince, mu7İsyen deyince, gözleıı hulydlı, ıncecık, yemekle ilgisini kesmış bııı akla gelııdı Içkıye gelince... O zaman ıs dcğısırdı. Sanatçılaı ıçeıdı. Hem de lyi ıçer dı. Iyı ve yuklu. lçıp ıçıp de kendini dağıttığında bıle hoş gorulurdu. Ne de olsa sanatçıydı. Yaratıcılığın bedellerı de vardı, onlar (kıışkusıı/ çevıeleri de) bu bedeli oder, yaptıklaıı hosgoıulurdü. Batı dunyası sanatçılamıın, özellikle insanı delı eden lurde muzikle uğraşan müzısyenlerın ıçkıden uyuşturucuya kayan "moda'Ma rı da Batı'da artık alışılan bir toplunısal olgu. Bizde benımsenmedı ya da ben bılmıyorum. Gunumu7de sanatçı ve entelektuel çevreııın "moda hastalıkları" ruhlar alanına kaymıs gorunuyoı Her çeşıtten "bunalım", "depresyon", '>i*ofreni" turunden dunyayla kavgalı, yasaını kendi içinde yeniden kuran, kendısını yeniden yeniden aramaya dönuk ruhsal gezgıncılık, " g u n ü m u z u n modası" olmuş gıbı. Eh, dıınyayı ve insanı yeniden kcşfetmeye kalkışınanın yuku de pek hafif clmamalı. Bu yuke bııııca baskıyı, duyarlı insanı çılcden çıkaıan buma kepazeliği, insanı doğru durüst duşunmekten bıle ahkoyan bıınca engelı bindırırsck, duyan, duşunen ınsanların "bunalım"da olmasına değıl, eğer varsa normal kalabılmesıne şaşmamız gerekiyor. Hep sanatçılardan so7 ettık; ama " m o d a " toplunısal bir olay Genış kıtlelerı ılgılendıııyoı Ne var kı, geniş kıtlelcrın yaygın hastalıklaıı " m o d a " sayılmaz. Bu yaşanan bir gerçek oluyoı. L.sanlar istese de ıstemese de SAGLIK PROKTOLOGIE SAGLIK HEMOROİDFİSTÜL VARİSLERİN INFRAROT, İĞNE İLE TEDAVİSİ Op.Dr HAYATİ F.KOCAL Bankalarla anlaşma vardır SAGLIK TURKIYE KANSERLE SAVAŞ VAKFI SAGLIK SAGLIK ÇANAIANS IST : 151 41 55 ANK; 231 26 99 HIPER TANSIYON MERKEZİ HİPERTANSİYONLU HASTALARIN TÜN SORUNLARINDA YANLARINDADIR. HalasVargazı Cdd Osmanbpy Apt No 194/1 0 I Osmanbey/lsl TPI 1486393 147 8? 97 Tablot'tan birparça TOPAGACI Tıbbi Tahlil Laboratuarı BÎOKIMYA BAKTCRIY0L0J1 MScDr Nezıhe KARPUZOĞLU Kım Müh Sevım OGAN Şakayık Sk Suşehrı Apl No 18 D 1 Teşvıkıye Istanbul lel 141 )9 76 Vakfımız onkoloji merkezi derin ışın tcdavisi, cilt kanserleri tedavisi kanserin ilaçla tedavisi (Kemoterapi) için hizmetinize hazırdır. LEVENT. NISPETIYE BIRLIK SOKAK SONU TEL: 178 83 41 5 HAT Rumelı Cad Ogan Apt. No: 16 K. 2 Nışantaşı Tel: 141 35 8 9 132 01 20 S 100 S ı i Ztytlnyığı v» Prlna Sabunu. ı Yıflı Stçlif içln idcaldlr Clltf* tnıttlh vartr UKOM LTD 14S 03 00 İST 3Z