Katalog

AZARIN PENCERESÎNDEN Selçuk Erez •B Geçmiş zaman terzilerinin peşinde S an saçh hanım, belkı on kere tecrübe etmış olduğu bır şapkayı, şıtndı yenıden başına gcçırıyordu Patrona, "tşiniz çok g u ç ! " dedım "Ivet madam. Kadınlar bır şapka ıntihap etmek için belkı yuz şapka tecrube ederler" dedı Sonra güldu, "Fakat madam, SM de bılırsınu şapka bır kadın ıçın her şeydir... Fena ıntihap edilmış bır şapka, guzel bır kadını katledebilir. tyi intihap edilmiş bır şapka ise en çirkin bir kadını dunya guzelı yapar." "Bu sene nasıl sapkalar moda?" "Şapr velor çok modadır. Sonra kadife şapkalar, her zamankı gıbı fotrler..." "Ya garniturler?" "Tuyler, tuylerden mamul ufak kuşlar tokalann, iğnelerin yerine gelmiştir." Suat Derviş, 1934 yılının lkıncı Teşrın ayında Buyuk Gazete ıçın yaptığı röportaj da, şapkacı madamla böyle konuşuyordu Aynı yılın Akbaba dergılerınden bırınde de Orhan'ın bır karıkaturunde ıkı melek, bulut ların Ustünde söyleşırler "Yeryuzune inmek istiyorum." "Vazgeç. Terzilerin eline geçersek yuksek sınıfı suslemek için kanatlarımızı yolar, derimizi yiı/erler." Ataturk henüz sağdır, cumhurıyetın getır dıgı heyecan ve ruzgâr surmektedır Kentlı ler her kunudd devrımler göre göre, yenılı ğın her turlusune eskı kuşaklard göre dahd açılmışldrdır Kırsal bölgelerde yaşayanlar ıse olup bıtenlerı tepkısı/ ızlemektedırler Cıd/Llclcr, "Uordunıu Buyuk Ulus Kurultayı'nda saylav seçımının yenılenmesı kestırilırken Turk Kadını'nın da bundan boyle saylav scçılebılmesı ıçın ycnı bır tore çıkarıldıgıııı" bıldıııı Artık pdrldinentoya bıle gırebıletek olaıı Turk kddınının bu hızlı değışıme tepkısı, çağ ılaşltisııidyı yo ı uııılaıikisı nasıl Onlara scslcnen reklamlar, hedeflenen kıtlenın algı ve yargı düzeyı konusunda yeterlı bılgı verır "Eyi bir izdivaç neye baglıdır? Bu sene mesut bir izdivaç yapmak isliyor musunuz? . Milyonerler de dahıl olmak uzere yuzlerce erkek arasında bır anket yaptım ve onda dokuzunun bir kadında her şeyden evvel duzgun, kadife gıbı yumuşak bır cill ve parlak bir ten aradıklanna şahıt oldum," dıyen bır ılanda, Tokalon pudrasının bütün bunları sağlayacağı açıklanmaktadır Profesör Şahınyan'dan dans derslerı alan, artık saylav bıle seçılebılen ve mılyoner koca bulabılmek ıçın Tokalon pudrası kullanarı kadınlara çağdaş gıysının ne olduğunu, neler olması gerektığını kım söyler, kımler gösterırdı*> O zamanlar Türkıye'nın moda merkezı ls tanbul'du "tslanbul'da Beyoğlu'ydu," hatta bıraz abartıp zorlayarak, "Beyoglu'nda da Mısır Apartmanı'ydı," dıycbılırız Mısır Apartmanı'nın modacıları Maksut dışındd cn önemlı terzıler Mısır Apartmanı'ndaydılar Maksui'un özellığı, modellerden çok ken dı ımgesıne sığınıp orıjınal çmmler yapma sıydı tşlemelı, allı pullu elbıselerını her yıl Tokatlıyan Otelı'ndekı "ekı»pozısyonlar"dd gösterırdı O zamanlar, ' moda dcfılelerı" değıl "ekspozısyonldr" vardı Ytrlı ve yabancı mankenler, rnüzıksız dold^ırlardı masaların arasında Galatasaray'dakı Terzi Kalerıı.ssı'nın nıatı kenlerıyse haftada ıkı gun Beyoğlu'nda, Tdk sım'e kadar yurur, bır tur açıkhava ekipo zısyonu yaparlardı Kırklı yılların başı Dönemın Maarıt Vekılı Hasan Âlı Yucel (sol başta) Ankara dakı Kız Enstıtusu nde hazırlanmış bır gelınlığı manken ustunde Enstıtu nun salonunda ızlıyor sekkaldırım'da Galatasarav'a ya kın Profesor ^>a dıı ' O yıllarda kı ıılusdl bırıkımı ını/, bu yorurnuıı olJukça yu/eysel, hatıl vc ıi(,uuı ol niüsmı kdçımluidz kılaı Haııımlar, Yıık Madam San'den, hınyan'daıı vePaııoN>:ııı daıı ddiıs duslırı alııldr Cumhurıyetın ılk yılları Selahattın Gız ın ob|ektılınden bır Beyoğlu vıtrını & Nazarvan, Maksut'un pabuççusuydu Emılıa ve Madam Bella da onun şdpkdcılarıydı Mısır Apartmanı'nın terzılerınden legara, sadece lstanbul'a değıl düzenledığı yıllık eks ponsyonlarıyla Ankaralılara da hıtap eden bıı temydı Eskı muşterıletınden bırı onu, "Calibanım kadar klasık degıldı; Maksut kadar da 'zurnık' degildi!" dıye tanımlamıştır Cemal Burun, Mısır Apartmanı'nın ünlü lerındendı Boyunun kısdlığı provd ydpdrken ıskcmlcye çıkmasını gerektırırdı Cemal Bey, bır ressamla, Nerıman Ifanım'la evlıydı Bır stire sonra eşınden ayrıldığını ve bır sa bah fırından sicak ekmek alma>a gıderken mınıbüs ı,arpması sonucu olduğunu bılıyo ruz Cenazesınde ağlayan kadınların çoklu ğunu, eskı eşının bıle ıkı göz ıkı çeşme ağla dığını Teşvıkıye Camısı'ne yakın oturanlar hâlâ hatırlarlar Dr Albay Klhem Bey'ın kızı Calibe Hanım da Mısır Apdrtmanı'nın terzılerındendı Galatasaray'da şımdı Pamukbank'ın olduğu yerde, Galeri do Pera vardı Calibe Hanım orada reyon şefıydı Sonra zamanla kendı atelyesını oluşturmuştu Calibe Hanım'ın klasık dıkımde "bır numara" olduğu kabul edılırdı Yılda dört kez Parıse gıder, en son gelışmelerı ızlerdı Ilk eşı ünlü oykücümüz Ömer Seyfettin'dı Aynlmaları ıle ılgılı ılgınç bır öyku an latılır Harp sırasında Calibe Hanım doğum yapmiitıı, aiKak sütü bebeğe yetmemektedır Kocasına, "Gil Kızılay'a yazıl da sut bul!" der Bu önerı, Gonenli ve onuruna aşırı düs kun bır Çerke/ olan Omer Seyfettın'ın zıddına gıder ve boşanırlar tstanbul'un lerzılerı Ankara'da mevsımlık ekspozısyonla duzenlerlerdı Genellıkle An kara Palas'ta duzenlenen bu ekspozısyonlar da 1yı satış yapılırdı Pekı ya kürkler9 Ankara'da ılk vızon man to, Galip Geylani'nın eşı ıvtelahal Hanım'ııı sırtında 1938 yılında görulmuştur 9 bın lı raya alınmış olan bu kurkü görcn Ankaralı hanımlar dayanamayıp ctrdfına üiüşmıisltr kurkü okjdmışlardır Zamanla Ankara'da da önemlı terzıler \e tıştı Genco (rkal'ın annesı Nedret Huııını ateKesını Ankdi ı d ı un k t/andıkian sunı ı l s t a n b u l ' a naklcttı\dı Sonıa 1940 lı \ıll.ıı da teızı Sabıha Hunıın >ohrttc ka\ u>ıu * t a lurk Bulvarı'ndakı dUl\<.sındc /anıanın ılciı geLnleıını gornıck m u m k u n d u Sabılıa H \ nım, M d a n l Vekılı 'Hasan Alı N uıel'c \ ı kınlığı bılınen gu/el bır hanımdı Ankaralı hanımlar, ya? aylaıında Ibtan bul'dgclırler, dönüşlerınde, Beyoğlu nda dık tırdıklerı gıysılerı kuşanıp mevsını başıııda, Cumhuriyet Balosu'nda bırbırlerınegöstuii lerdı Bugun, kırk yıl oncesının terzılen konıı sunda dedıkodusu bol, sanatsal ayrıntısı a? bu bılgılerı, bu modd öncülerının eskı rnıış terılerınden edınebılmekteyız Pekı, dıktıklerı neye benzerdı' Bu gı>sıkı konusunda yeterlı bılgı aktaracak eskı resım ler pek az Albümler dağılmış hangı gıysı nın kımın taratından dıkıldığını hatııla>an lardan kımı hayatta değıl, kımı de unutnıus Bırkaç yıl öiKe, New Vork'ta Melropolıtan Muzesi'nde Yves Saınt Laurent'ın vıllaı dır dıktıklennı gösteren nefıs bır sergı ı/lı. mıstım Böyle bır sergı gereklı mıdır' Taıe kdpanlarına kadar her tılrlu nesnenın topla nıp sınıfiandırıldığı bu çagda bu sorunun ».t vabı, "Evet"tır Elde kalanlar bır araya gLtırılıp bı/dc dı. böyle bır sergının ılk adımı dtılamaz nıı' Mı sela 1981 nıartında velat eden Maksut'un aı lesınde, bu terzımızın son Ankara ekspo/e sınden arta kalmış çok sayıda elbıse vaıdıı Bu bır çekırdek oluşturamaz mı? Bızce du şunmeve değeı U 31