Katalog

EV E K O N O M İ S İ Meral Tamer Vadesiz mevduatınız varsa Bankaların vadesiz mevduata yıllık yüzde 30 olan tavan faizi uygulama zorunluluklan yok. Vadesiz hesaplara tavan faiz ödeyeceğini ilan etmemiş olan bankanın yüzde 10 faiz ödemesi yasal Süt şişelerini iyice yıkayıp edin Süt Endüstrlsl Kurumu SEK'in ürettiği sütlerle ilgili zaman zaman şikâyetler geliyor. Bu köşede bu konudan bir kez söz ettik, hemen ardından SEK'İ savunan mektuplar aidık. Şikâyetçi okurlarımıza da savunanlara da hak veriyoruz. Çünkü özellikle şişe sütünde tüketicinin pek seçeneği yok. Kaldı ki Gülüm Süt'ün piyasada olduğu günlerde SEK'in şişelerini toplatıp kırdırmaktan tutun da kamyonlarını abluka altında almaya kadar bir kamu kuruluşu olan SEK'İ çeşitli yöntemlerle rekabet koşulları dışına itme çabaları olduğunu biliyoruz. Bu kadar girizgâhtan sonra şimdi sadede gelelim. Hafta başında bizl telefonla acayan bir okurumuz, bakkaldan aldığı SEK şişe sütünün böceklendığini, sütün içinde çok sayıda böcek bulunduğunu bildirdi. Üç çocuğu olduğunu ve hayat pahalılığı nedeniyle dayanıklı kutu sütlerini kullanmaya bütçesinin elvermediğini vurgulayan okurumuz, bu durumun nasıl düzeltilebileceğini soruyordu. SEK sütlerinin böceklenmeslnden şikâyet eden başka okurlarımız da olmuştu daha önce. Ama SEK'i karalamanın da tüketiciye bir yararı olmayacaktı. Okurumuza bunu anlattık ve elindeki sütle birlikte bakkala başvurarak sütü değiştirmesini, ancak bu arada bakkaldan SEK bayiinin telefonunu alarak bayiye ulaşmasını ve oradan da o yöreye gelen SEK sütlerinin hangi fabrikada üretildiğini öğrenmesini ve fabrika müdürüne durumu iletmesini önerdik. Okurumuz bu yolu izledikten sonra bizi aradı. Gerçekten de fabrika müdürüne ulaşmış ve durumu iletmişti. Fabrika müdürü tüketicinin duyarlılığma teşekkür etmiş, şişe sütlerindeki böceklenmesınin ise şişelerin iyi temizlenmemesinden kaynaklandığını ifade etmişti. Müdürün anlattığına göre SEK'te geri alınan boş şişeler tazyikli suyla defalarca yıkanarak temizleniyorlardı. Ancak tüketiciler evlerde boş şişe sütlerini yıkamadan uzun süre bekletirlerse ve dibinde çok az miktarda da ulsa süt artığı kalmış şişeyi bakkala iade ederlerse, tazyikli suya rağmen bu tür şişeler tümüyle temizlenememekte ve taze süt doldurulduğunda böceklenme ile karşılaşılmaktaydı. Okurumuzun katkılarıyla edindiğimiz bu bilgiden yola çıkarak SEK şişe sütü kullanan tüketicilerimize, boş şişeleri iyice yıkamalarını salık veriyoruz. B ir okurumuz geçenlerde heyecanlı bir sesle telefonda bizi arayarak Yapı ve Kredi Bankası'na yüzde 45 brüt faiz üzerinden 3 ay vadeli mevduat yatırdığını, ancak hesapta olmayan bazı nedenlerle parayı 50 gün sonra çekmek durumunda kaldığını, ne var ki kendisine yıllık yüzde 30 üzerinden faiz ödenmesini beklerken ancak yüzde 10 Üzerinden faiz ödendiğini ve uygulamanın hatalı olduğunu anlatıyordu. Biz ise kendisine uygulamanın hatalı olmadığını, vadesiz mevduatta tasarruf sahibine tavan faiz ödeyeceğini ilan etmemiş olan bankalann yüzde 10 faiz ödemekte serbest olduklarını anlatmaya çalıştık. Okurumuz gazetelerin bu konuda halkı uyarmadıklanndan yakındı ve konuyu gündeme getirmemizi istedi. Buradan yola çıkarak biz en büyük 4 bankanın vadesiz faiz uygulamasını öğrendik ve "belki lazım olur" düşüncesiyle buraya aktarıyoruz. Yukanda da beürttiğimiz gibi vadesiz mevduatın faizi şu anda yüzde 30 olarak ilan edilmiş olmasına rağmen bu oran "tavan rekamı". Ve eğer banka bu tavan oranı uygulayacağıru ilan etmemişse, eskiden olduğu gibi pekâla yüzde 10'luk oranı uygulamakta serbest. Ve nitekim Yapı ve Kredi Banka» bu "tavanı" ilan etmiş değil. O yüzden okurumuz yüzde 30 faiz alacağını zannederken yüzde 10 almış. labii okurumuz bunun farkında olsaydı, belki esinden dostundan 40 gün için borç bulup 90 günlük sürenin dolmasını bekler ve parasına yüzde 45 Üzerinden faiz alabilirdi. Dolayısıyla bir bankada vadesiz hesap açtıracaksanız ya da 3 ay, 6 ay gibi vadelerde hesap açtırdığınız halde parayı daha önce çekme ihtimaliniz varsa, lüften bankaya parayı yatırırken vadesiz mevduat faizlerindeki uygulamanın ne olduğunu açıkça sorun ve öğrenin. Bizim öğrenebildiğimiz kadarıyla Yapı ve Kredi Bankası, bazı özel müşterilerineeğer parayı yatırırken yüzde 30 faiz vaat etmişse, bunu ödüyor. Yapı ve Kredi Bankası yetkilileri "Biz şube miidürlerine yetki verdik. lşlem yiikii az olan müşteriye vadesiz mevduatta tavan faizi uvgulayabillrler" diyorlar. "Ulem yükU az mttsteri ne demek?" diye düşUneniniz olabilir. Yatırdığı vadesiz mevduata karşılık günde 35 çek kullanmayan, ayda 45 havale yollamayan müşteri işlem yükü az müşteri sayılıyor. Dolayısıyla eğer cebinizde 400500 bin liranız varsa ve bunu Yapı Kredi Bankası'na ya da Yapı Kredi gibi vadesiz mevduatta tavan faiz ilan etmemiş olan bir başka bankaya yatırmak istiyorsanız, şube müdürüyle görüşüp tavan faizi isteyebilirsiniz. Ancak bu tavan faizin size uygulanacağını garantiye almak için sanınz, hesap cüzdanına bir not düşürtmenizde yarar var. Şubedeki yetkiliyle daha önce anlaşmamışsanız, size ödenecek faiz yüzde 10. Ve bu uygulama, herhangi bir yasaya ya da kararnameye aykın değil. Ziraat Bankası, tş Bankası ve Akbank ise vadesiz mevduata yüzde 30 olan tavan faizi ödeyeceklerini taahhüt etmişler, ilân etmişler. Dolayısıyla her müşteriye yüzde 30 faiz ödüyorlar. Burada Akbank'la diğer 2 banka arasında uygulamada küçük bir fark var. Akbank paranızın ilk 25 binlik kısmına yüzde 10 faiz ödüyor, geri kalan bölümüne yüzde 30 olan tavanı uyguluyor. Buna karşılık lş Bankası ve Ziraat paranın tümüne yüzde 30 faizi uyguluyorlar. Bir de okurumuzun bize başvurduğu örnekte olduğu gibi 3 aylık, 6 aylık vadeli mevduat yatırıp da bunu daha önce çekmek zorunda kalanların durumu var. Yüzde 30 faizi ilan etmiş olan her 3 bankada da para vadesinden önce cekildiği takdirde yüzde 30 faiz uygulanıyor. Eğer paranızı vadesiz mevduat faizlerinin yüzde 36 olduğu günlerde yatırmışsanız, vadesiz mevduat faizlerinin yüzde 30'a düşürüldüğü güne kadarki dönem için yüzde 36, ondan sonraki dönem için yüzde 30 faiz alıyorsunuz. Bu arada bir konuyu da hatırlatmak istiyoruz. Eğer bankaya para yatıracaksanız, cuma gününü tercih etmeyin. Çünkü tüm bankalar, ister vadeli ister vadesiz mevduatta olsun, faiz işletmeye parayı yatırdığınız günden sonraki ilk iş gününde başlıyorlar. Dolayısıyla siz parayı cuma günü yatırmışsanız, faiz almaya başlayacağınız ilk gün pazartesi oluyor. O nedenle eğer cebinizde para duruyorsa ve fırsatınız olmadığı için bankaya gidemiyorsanız, bu işe bir öncelik verin ve cuma gününe kalmadan paranızı bankaya yatırın. D Tüketicinin sesî • FERSAN MOBtLYA DEKORASYON tstanbul'dan yazan Ertuğrul Sözmen adlı okurumuz Feraan Mobilya'dan şikâyetçi: "Söz konusu magazadan bir köşe Ukımı aldım. Bedeli 600 bin liraydı. 300 bin lirasını pesin ödedim, digeri için bir ay vadeli çek verdim. Mobilyayı eve gönderdlklerinde defolu olduğunu gördük. Degiştirmelerini ya da geri almalannı istedik. Onlar ise 'Isterseniz tamir edelim' dediler. Biz bunu kabul etmedik. Hiç kullanmadığımız bir mobilyanın magazadaki bir baskasıyla değisürilmesl gerekir diye düşündük. Dolayısıyla 300 bin liralık çeki de ödemedlm. Ne yapüklannı bilmiyorum. Tüketlci olarak haklanmı sonuna kadar kullanacagımı kendilerine bir ihtarnameyle bildirdlm. Firmayı Ticaret Odası'na da şikayet ettim. Aynca defalarca fatura isteraeme ragmen yollamadıklan için Göztepe Vergi Dairesi'ne de basvurdum." • KAROİNAL YATAK ÖRTÜLERİ Adının açıklanmamasını isteyen bir okurumuz Harbiye'deki Çukurova mağazasından geçen sonbaharda oğlunun odasında kullanmak üzere bir yatak örtüsü almış. örtü kısa bir süre kullanıldıktan sonra ve hiç yıkanmadan dikişlerinden atmış. Bunun Uzerine Çukurova mağazasına başvuran okurumuza Uretici firma olan Kardinal'ın adresi verilmiş. Kardinal firmasına giden okurumuz malı iade etmiş ve 10 bin lira da fark vererek aynı yatak örtüsünUn yenisini almış. Ikinci yatak örtüsünün de dikişleri atmış. Ancak bir farkla... Bu sefer bir kez yıkandıktan sonra... Okurumuz, "Keşke 10 bin lira daha verip ikinci kez almasaydım, o parayı da çöpe atmış oldura" diyor. • ANKARADAKt ADELA AYAKKABI MAGAZASI Uşak'm Banaz ilçesi Hallaççılar Köyü'nden yazan Yalçın Altındağ adlı okurumuz şöyle diyor: "Bir süre önce Ankara'da ADELA ayakkabı mağazasından bir çift bot almıştım, kısa bir süre kullandıktan sonra tabanda bir yanlma oldu. Belki yanğın tamiri konusunda bir fikir verirler umuduyla ve terslenmeyi de göze alarak ADELA mağazasına tekrar gittim. Mağaza yöneticisi, yanlmanın Uretlm hatasından kaynaklandığını belirtip özür diledl ve "biz bunu fabrikadan yenisiyle değiştirelim. Bir hafta sonra gelip alın" dedi. Gerçekten de bir hafta sonra yeni ve sağlam botlar ayağımdaydı. Bu satıcılık anlayışının yaygınlasması dileğlyle..." 17