Katalog

FETHİYE'NIN 'ÖZEL CEVRE F Ölüdeniz dirii Ö Zohra Çakır ludeniz yoluna koyulurken düşl güzehne yaslanmamak mümkü ola? Hele hele, ilk kez görecek ölüdeniz'i. O dünya güzeli "kart tal görüntüsü"nün içine dUşmek dUşün yıl boyu yorgunluğunu bir on günlüğüne rada bırakma kararı, hayallere götürüyor il sanı ister istemez. Hem hangi tatil yolculı ğunda olmaz ki bu?.. Burası Ölüdeniz. Dünyanın en piknikçileri rasgele bulaşık da yu burası Ölüdeniz. Ama dünyanın en kadar c O JBir benzem daha buliuınıayan koy F ethiye'ye karayoluyla 14 kilometre uzaklıktaki ölüdeniz, tepederi bakıldığmda, dar bir boğazla Ege'ye açılan bir havuz görünümündedir. Boğazın iki yanındaki sarp yamaçlar çam ağaçlarıyla kaplıdır. Açık denizden doksan derecelik bir dönemeçle ak bir kumsala varılır. Ardından göl görUnümündeki koya ulaşılır. Adt nereden geliyor? tnce kumu ve tüm alanı çevreleyen sık orman örtüsüyle eşsiz bir doğal guzelliğe sahip ölüdeniz, adını, kimine göre son derece durgun olan suyundan, kimine göre de balıkçı bir babaoğula ilişkin söylenceden alır: Balıkçılıkla geçinen bir babaoğul, günün birınde sarp kayalar karşısında fırtınaya tutulur. Oğul, kayalarm arasında dar bir boğaz bulunduğunu, oradan geçerek bir koya ulaşabileceklerini söyler ve giderek kayalara yaklaşmaya başlarlar. Ancak baba, kayalara çarpıp parçalanmaktan korkar ve oğluna burada koy olamayacağım söyler. Derken babaoğul arasında tartışma çıkar. Baba, tam bir kayaya çarpacaklannı sandığı anda, bir kürek vuruşuyla oğlunu denize yuvarlar. Ancak dümene geçtiğinde, oğlunun sözünü ettiği dar boğazı görür. Buradan geçerek koya ulaşır. Yıkılmıştır. Oğlunun acısıyla canına kıyar. Söylenceye göre ölüdeniz 'in çevresinde insan yüzünü andıran bir kaya vardır. Bu kaya, babası tarafından öldürülen oğulun taşlaşmış başıdır. O günden bu yana fırtınalı havalarda, "Buraya gelin," diyerek zor durumdaki gemicilere yol gösterir. Istanbul'dan 17 saat süren yolculuk son' rası, önce Fethiye'ye sonra ölüdeniz'e ulaştığınızda, "kampingler salıanaıı"nın kucağına düşüveriyorsunuz birdcn. Ünlü "üstsüzlerinin" sahilde doyumsuz güzelliklerin sırtında sere serpe uzanıp güneşlendiği Ölüdeniz, sahiden bir "kampingler cenneti". Yapılaşma, kamping kurmak, bungalovv yapmak yasakmış, ama ne gam!... Kum gibi bungalow dizi dizi kampinglerin cankurtaran simidi gibi. Motelpansiyon gibi birimler sembolik duzeyde. Bungalowlann fiyatı, 1030 bin lira arasında değişiyor. MAHKEMELİK KAMPİNGLER ölüdenizliler, bu seneyi kurtarmanın sevincini yaşıyorlar ya, gelecek senenin ne getireceğinin kaygısını da duyuyorlar bu arada. Çünkü buradaki bütün kampinglerin kesinlikle kaldırılacağı kararı var. Zaten yasaklara rağmen çahştıklarını itiraf ediyorlar. Bu yüzden de istisnasız bütün kamping sahiplerı mahkemelik. Şimdıye kadar 27 kişinin "içerde" yatıp çıktığı söyleniyor. "Bungalow yapıyoruz ki, yıkması bozması kolay olsun" diyor kamping sahibi Hamdi Okkıran. 1972'den önce, yani imar yasağından önce yapılan yapılan motel olarak işlettiklerini, o tarihten önce sebze, meyve yetiştırdikleri tarlaları şimdilerde kamping olarak çalıştırmaktan başka çareleri olmadığını da savunuyor bir yandan. Yaklaşık dört bin yatak kapasiteli olan ölüdeniz'de yataklann ylizde 50'den fazlası bir yıl öncesinden Ingiliz seyahat acentesi "Sunmed" tarafından tutulmuş, parası da peşin yatırılmış. Bu anlamda, "Sunmed"e minnet borçları olduğunu belirtiyorlar ölüdeni/liler. Bir çivi çakmanın bile yasak olduğu Ölüdeniz, "Sunmed" sayesinde bu yasağı dclmiş söylencnlerc bakılırsa. "Sunmed sagolsun" diyor kamping yöneticileri. Bu yıl kampingler olmayacakmış; ama Sunmed bir yıl öncesinden paraları peşin yatırıp anlaşma yaptığını söyleyince ve buraların yıkılması halinde uluslararası platformda "antipropaganda" tehdidini bastırınca, akan sular durmuş. Ve uygulama gelecek yıla bırakılmış. Ama "Sunmed" gelecek yazı yine şimdiden tutmuş bile... Bazı kamping sahipleri gelecek sezon için büyük projelerin peşine düşmüş bir yandan dsKSözün kısası, Ölitdcni/'de bir karmaşa, H p M ^ ı Kmu yarınından ü mitsiz, kimWncak öbür günden emin, projeler üretiyor. Turizmo açildi? DİLEYEN DİLEDİĞİ FİYATA ölüdeniz'de karmaşa bu kadarla kalmıyor tabii. Bir de fiyat karmaşası var ki, anlayabilen beri gelsin! Denetim menetim hak getire. Çünkü köy desen, köy değil; kasaba desen, kasaba değil. Fethiye'nin bir mahallesi olarak anılıyor burası. Yani yakınlarda bir yerde, şikâyet mercii yok. "Jandarma" var devlet adına sadece. Jandarma kampinglerde sıkı bir kimlık taraması yapıyor. Bir kamping yöneticisi, ölüdeniz'ın cezaevi firarileri için bulunmaz bir liman olduğunu, geçen yıl birkaç firarinin bu kimlik taraması sonucu kampingde yakalandığını hatırlatıyor. ölüdeniz'ın ünlü "Kumburnu"ııdaki büfede bir dönerli sandviçin 2.500 liralık fiyatına duyulan şaşkınlığa verilen cevap şu: "Kabahat devlette. Biz bu büfeyi Orman lşletmesi'nden 275 milyon liraya kiraladık. Bu parayı başka tiirlii nasıl çıkarıp da kara geçeceglz ki?" Yüzey alanı 406 bin metrekareye ulaşan ve hacmi yaklaşık 5 milyon metreküp olan ölüdeniz, sert rüzgârlara kapalı olması nedeniyle yıllarca pek çok yerli ve yabancı tekne için doğal bir barınak görevini üstlendi. 1973 yılında buraya ilk otel yatırımı gerçekleştirildi. Ardından 1976 yılında karayolunun da yapımıyla ölüdeniz, hızlı bir turist akınına uğramaya başladı. 1983 yılında ise Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu'nun kararı ile SİT alanı ilan edildi. 198S'te Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesı Çevre Mühendisliği Bölümu tarafından yapılan bir araştırmayla Akdeniz'de, kendine özgü yapısıyla bir benzeri bulunmayan Ölüdeniz 'in hızla kirlenmeye başladığı saptandı. Bunun üzerine koya tekne girişi yasaklandı. Bölgede daha önce gerçekleştirilmiş otelin dışında başka bir yatırıma izin verilmedi. Halen ölüdeniz'de 150 kişilik bir otel ve 7 kamp yeri ile Orman Bölge Mudürlüğü'nün piknik alanı bulunuyor. Her gün Fethiye'den 50 dolmuşun aralıksız olarak turist taşıdığı ötüdeniz'i, her yıl ziyaret eden turist sayısı ' konusunda kesin veri yok. Ancak sadece dolmuşlarla taşınan turistlerin sayısının günde 10 bine ulaftığı belirtiliyor. D Hakan Kara 12