Katalog

T S A 6 L I K Erdal Atabek İdrar yollarında iltihap Kadınlardamı,erkeklerde mi? Kadınlarda rastlanma olasılığı daha yüksek olan idrar yolu enfeksiyonu, yeni evlilerde görülebileceği gibi, genç kızlık döneminde de ortaya çıkabilir. • ok sıkılıyorum doğrusıi. Ge^ j ne ayaklarımı mı üşüttüm blle^ V miyorum. Sık sık idrare çıkmas ya başladım. Her seferinde de yanma oluyor. Bazen de bir şey varmış duygusıı alıyorum, gidiyorum, bir şey yok; birkaç damla ama çok yanıyor. Yıllardır böyle. Bazen geçiyor, bazen de yineliyor." Aşağı idrar yolları enfeksiyonları daha çok kadınların hastalığıdır. Kadınların yüzde yirmisinde hayatlarının bir döneminde idrar yolları enfeksiyonları olduğu anlaşılmıştır. Bu durumun anlaşılır bir nedeni vardır. Kadınlarda alt idrar yolımun (uretra) kısalığı ve vajina ile komşu oluşu, idrar yolu enfeksiyonu olasılığını arttırmaktadır. Yeni evlilerde bu rahatsızlığın (sistit) görülebildiği de bilinir. Genç kızlık döneminde de idrar yolları enfeksiyonu olabileceği akılda tutulmalıdır. Genç kızlann bu rahatsızlıklarını sıkılganlık konusu yaparak söylememeleri, hastahğı süreğen kılan önemli bir nedendir. Kadınlarda gebelik de bu hastalığa yardımcı olur. Şeker hastahğı, idrar yollarında taş, darlık gibi nedenler, idrarı bilerek çok tutma, idrar yolları enfeksiyonu olasılığını arttırır. Erkeklerde idrar yolları enfeksiyonlart kadınlardaki kadar sık değildir. Böyle bir durumda da prostat hipertrofisi, prostat yangısı, mesanede taş, divertikül, tümör gibi bazı hastahklar, yukarı idrar yolları hastalıkları araştırılmalıdır. " Sağaltımın gerçek ölçütü de, belirtilerin geçmesi değildir. Çoğu kere yapılan sağaltım belirtilerin geçmesiyle kesilir, oysa yangı için için sürmektedir. Gerçek sağaltım, idrarın mikroplardaıı arınmasıyla yapılmış demektir. Bu iki özelliği unutmamalıyız. Aksi durumda, yıllarca sonra böbreklerin bozulmasını önleyemeyiz. Kemiklerde kalsiyum azalmasıyla kendini gösteren "osteoporoz" hastahğı da cinsel hormonlarla, beden hareketleriyle ve beslenmeyle yakından ilgilidir. Kadınlarda menopozdan sonra görülen tipi iyi bilinir ve "menopoz sonrası osleoporozu" olarak tanınır. Yaşlı erkeklerde de görülür: "Senil osleoporoz". Uzun süre yatağa bağlanan yaşlılarda da "inaktivite osteoporozu" görülür. Osteoporozun beslenmeyle ilgisi de, hayvansal proteinden yoksun beslenme, C vitamini azlığı, kalsiyum eksikliği, D vitamini eksikliği ile belirlenir. Cinsel hormonların azalması, hareketsizlik, yanlış beslenmenin yol açtığı "osteoporoz" Şeker hastahğı bu hastalığa zemin hazırlar. aynı yollarla sağaltıhr. Yaşhların sırt ve bel ağrılarında bu konuyu idrar yolları yangısının sağaltımı özel bir önem taşıyan bu hastahğın sağal da unutmamak gerekir. Bu ağrıların romatizma sanılması, hele kortımını bilmeliyiz. Erken ve tam sağaltım çok önemlidir. Çün tizon verilmesi, hastahğı ve yakınmaları dakü, erken ve tam bir sağaltım yapılmadığı za ha da arttırır. Belirli dozlarda cinsel hormonların verilmesi man hastahk süreğenleşir, yukarı idrar yollarına çıkar ve böbrek yangısına yol açabilir. sağaltım için gereklidir. Hareket etmenin önemi de büyüktür. Beslenmede süt özel bir yer tutar. Süt hem hayvansal protein hem de kalsiyum kaynağı olarak yararhdır. Bol sebze ve meyve de... Kemikler üzerindeki yükün azaltılması, fazla kilolann verilmesi gereklidir. Oğlumuza ve kızımıza farkh davranmak Oğlumuzun kızlarla arkadaşlığı doğaldır da, kızımızın erkek arkadaşlarını pek hoş karşılamayız... • Çocuklarımızın toplum içindeki davranışlarına anababa olarak yaklaşımımız eşıt mıdir, tarklı mı? Bunu anlamak ıçın oğlumuzun kızlarla arkadaşlığı ile kızımızın erkek arkadaşlarına bakışımızı düşünmek yeterlidir. Oğlumuzun kızlarla arkadaşlığı pek doğaldır değil mi? Oğlumuz hoş çocuktur, beğenılmektedir, kız arkadaşları da onu sık sık aramaktadır Bu durumu sessizce desteklerız, hafıften övünme payı da çıkarırız. Eh gençtir, erkektir; bıraz biraz aklımızı kurcalayan, derslerine engel olmamasıdır, bir de arkadaşlığı ilerletip erken evlenmeye kalkışmamasıdır, o kadar. Ama, kızımızın erkek arkadaşlarına böyle bakabılir mıyiz? Sanmıyorum... Daha kımsenin, "Eh, genç kızdır, hakkıdır" dediğinı duymadım. Kızımızın erkek arkadaşları, "katlamlması gereken sıkıntılı bir durum"dur Kızımızın aklı başındadır. iyi yetişmiştir. Yanlış yapmaz, ama bakalım karşısına çıkan kimdir? Arkadaşlık iyi hoş da, ya kızımızı üzerse? Ya genç kızımız Osteoporoz Aspirini nasıl kullanmalı? Çok yönlü etkileri bulunan aspirinin her ilaç gibi, yerinde, uygun miktarda ve uygun biçimde kullanılması gerekir. Gut # 1993 aspirinin yüzüncü yılı. durumuna, dönemine göre bu dozu Herman Oreser tarafından hekim ayarlayabilir. 1893 yılında sağaltım alanına sokulan Aspirinin bu etkiyı prostaglandln E bu çok yönlü ilaç, "Harlkalar yaratan" sentezini durdurarak yarattığı bir araç mı, uzak kalınması gereken bir anlaşılmıştır. "sakmcair'mı? • Tromboslt kümeleameslnl önleyen Her ilaç gibi aspirin de, yerinde, uygun etki (antiagregan etki): Kan miktarda, uygun biçimde kullanılması hücrelerinden olan trombositlerin gereken bir araç. Bunlara dikkat yapışmast, kümeleşmesi ve bir kan ettikten sonra aspirinden vazgeçmek pıhtısının çekirdeğini oluşturması için bir neden görünmüyor. olayının önlenmesi, damarlardaki Aspirinin çok yönlü etkileri neler? tromboz olaylarının önlenmesi bakımından çok önemlidir. Bu yolla kalp • Ağrı keslci etki (analjezik etki): Beden ağrıları, kırgınlık gibi durumlarda infarktüslerinin, beyin damarları trombozlarının oluşumunu önlemede kullanılan aspirin merkezi yolla ağrıyı aspirinin etkili olduğu kanısı vardır. Bu keser. Bu amaçla 0.5 gramlık amaçla, sabah, akşam yarım tablet tabletlerden bir, iki tane kullanmak aspirin yeterlidir. yeterlidir. • Yangın glderlcl etki (antiflojistik etki): Aspirin kullanırken dikkat edilecek Aspirinin yangı (iltihap) giderici etkisi noktalar: uzun süredir bilinmektedir. Birçok • Tok karnına Içmek: Gastrit ve ülser eklemi tutan romatizmada başarıyla durumlarında mide kanamalarına yol kullanılmıştır. (Poliartrik romatizma). açabilir. Aspirin tok karnına içilmeli, Bugün de, bu alanda çeşitli llaçlar mide rahatsızlıklarına dikkat edilmelidir. arasında kullanılma alanını • Gebeliğin son döneminde, bronş korumaktadır. Bu amaçla astmasında, kronik ürtikerde, karaciğer kullanıldığında, günde ortalama dozu 4 ve böbrek yetmezliklerinde gram dolayındadır. Hastahğın kullanılmamalıdır. D Gut hastahğı damla hastahğı diye de bilinir ve çoğunlukla erkeklerde görülen bir hastalıktır. Hastaların yüzde 95'i erkek, sadece yüzde 5'i kadındır. Gut hastahğı, genel olarak orta yaşlı, şişman, yemeyi içmeyi seven erkeklerde görülür. Hastahğın nedeni, ürik asidin kanda yukselmesi, Urik asit tuzu kristallerinin eklemlere, tendonlara, deri altına oturmasıdır. özellikle ayak başparmağına, ayak bileğine yerleşir, kızarma, şişme ve ağrıya yol açar. Hastahk nöbetlerinde belirtiler ve ağrı çok şiddetlidir. Kanda Urik asit ölçümü yüksek bulunur. (yüzde 7 mg.'nin üstunde). Sağaltımda diyetin özel bir yeri vardır. Şişmanhk ve alkol gut hastahğının hazırlayıcıları arasındadır. Şişmanhk önlenmeli, alkol alınmamalıdır. Gut hastahğı purin metabolizmasının bozukluğu olduğundan purince zengin yiyecekler yenmemelidir. Bunlar balık yumurtası, tarama, küçük bahklar, karaciğer, böbrek, koç yumurtası, uykuluk, et suları gibi yiyeceklerdir. Orta derecede purinli yiyecekler et, tavuk eti, mercimek, bezelye, fasulye, karnabahar, mantar, ıspanak, beyaz etli balıklardır. Purini az besinler süt ve süt ürünleri, yumurta, yağlar, tahıl ürünleri, patates, yukarda sayılan sebzelerin dışındaki sebzeler, meyveler (çilek hariç) olarak sayılabilir. D kapılıverirse?.. Bazı ailede hafif olan bu fark gözeticı tutum, bazı ailelerde büyük bir tarklılığa kadar uzanır. Aslında, toplumumuz erkek çocuğuna hoşgörülü, hatta pek farkına varmadan kışkırtıcı davranmakta, kız çocuğuna ıse hoşgörüsüz ve ürkütücü bir tutum takınmaktadır. Kuşkusuz, bu davranışların nedenleri, toplumumuzdaki kadınerkek ilişkisinin uygar bir temele oturuşunun yeniliği, acemiliği ile önceki kuşakların yetişme biçiminden kaynaklanmaktadır. Düşünürsek, oğlumuzla kızımıza farklı davranmak için haklı nedenlerimiz yoktur. Doğrusu, ikisine de hoşgörülü, arkadaşça, anlayışla davranmaktır. Sorumluluğumuz ikisine karşı da aynıdır. Önemli olan, oğlumuzu da, kızımızı da kişilikli, kendine güvenli, kararlarını kendileri verecek biçimde yetiştirebilmektır. Gençleri desteklemekle yönetmek arasındakı farkı önce bizler öğrensek.LJ 21