Katalog

S A Ğ L I K Erdal Atabek Menopoz: Yaşamın sonu mu? Kadın için menopoz ne cinsel hayatın sonudur, ne de yaşamın sonu. Tersine, bazı araştırmalar, kadın için gebe kalma olasılığmm ortadan kalkmasıyla daha rahat, daha doyumlu bir cinsel dönemin başladığını ortaya koymuştur. ir süredir yüzümc, boynuma bir sıcaklık basıyor. Avuçlarım terliyor. Sinirliyim, ama bildiğiniz gibi değil, olur olmaz herşeyc sinirleniyorum. Uykularım bozuldu. Çarpıntılarım oluyor. Hiçbir şeyden zevk alnıaz oldum. Kendime de, evdekilere de hayatı zehir ediyorum. lnanın ki böyle olmasını istemiyorum, ama elimde değil, ne yapacağımı bilemiyorum." Orta yaşlı, gergin, huzursuz oturan kadının yakınmalan bunlardı. BUtUn bu olup bitenleri anlayamıyor, çevresini de tedirgin ettiğini düşünüp üzülüyor, ne yapacağını bilemiyordu. Kadınların korkulu ruyası olan "yaşlanmak" bu muydu, böyle mi başlıyordu? Duygular böyle karmakarışık mı olurdu? lnsan kendini yalnız, çaresiz, umutsuz mu duyardı? Toplumumuzda kadınların kısaca "kesilmek" dediği, "adelten keslliyorum galiba" dediği MENOPOZ, kadın için güç bir dönem midir? Bu sorunun yanıtı değişiktir. Bazı kadınlar için "çok güç" olan menopoz dönemi, bazı kadınlar için "hafif rahatsızlıklar" dönemidir. Çok az kadın ise bu dönemi pek farkına varmadan geçirir. Araştırmalar, cinsel hayatı uyumlu, doyumlu geçen, özlem birikimleri fazla olmayan kadınların "menopoz dönemi"ni daha rahat, daha sakin geçirdiklerini, buna karşın cinsel hayatları uyumsuz, doyumsuz, yoksunluklarla geçen, özlemleri içinde kalmış kadınların çok sıkıntılı geçirdiklerini göstermektedir. MENOPOZ'un nedeni, overlerin (yumurtalıklann) salgıladığı ostrojen hormon salgılanmasının giderek azalması ve durmasıdır. Bu, kadın için cinsel üreme döneminin sonudur, doğurganlığın sonudur. Kadın için "menopoz" ne cinsel hayatın sonudur, ne de yaşamanın sonu. Tersine, bazı araştırmalar, İcadın için gebe kalma olasıhğının ortadan kalkmasıyla daha rahat, daha doyumlu bir cinsel dönemin başladığını ortaya koymuştur. Cosby Ailesi neden yaymdan Kalktı? , Bilmem izliyor muydunuz? ' Televizyonda bir dizi yayınlanıyordu: Cosby Şov. Tümüylı zenci sanatçılann oynadığı bu sevimli dizi dünyada olduğu kadar ülkemizde de en sevilen diziler arasında yer almıştı. Cosby, evin sevimli babasıydı. Mesleği doktorluktu ama hiç de öyle durmuf oturmuş bir hali yoktu. Tersine, çocuklarıyla çocuk oluyor, karısıyla şakalaşıyor, hatta karısının kızgınlığından korkuyordu bile. Çocukların en küçüğü bile evin yönetiminde söz sahibiydi. Her konuda büyüklü küçüklü herkesin görüşü alınıyordu. Kendi hayatına başka bir yön vermek isteyen çocuğa pekala hak veriliyor, destekleniyordu. Cosby dizisi, gülüş cümbüş sürüyor, bu arada önemli ev içi sorunlar da pek akıllıca çözümleniyordu. Sonra, bu dizi birdenbire yaymdan kalktı. Bir de baktık ki yenı yayın ' döneminde Cosby ailesi yok. Neden kalktı falan dendi, unutuldu gitti. Geçen gün söz arasında bu dizi anımsandı. Neden kalktı derken aklıma bir şey geliverdi, doğru yanlış bilmem, size de aktarayım dedim. fifi B Konunun tıpsal yanı, artık salgılanmayan "ostrojen'M belirli ölçUler içinde vermek, verirken de hormunun istenmeyen etkilerini denetlemektir. Bunun yanında kadının ruhsal tedirginliğini giderecek, sinir sisteminin bozulmalannı duzenleyecek ilaçlar yarduncı olacaktır. Konunun tıpsal yanı, kuşkusuz, ruhsal destegi de kapsar. Hekiminin ona yarduncı olması, durumu bütün yönleriyle açıklaması, cinsel hayatın ve yaşamanın sonu olmadığını anlatabilmesi büyük önem taşımaktadır. Ama kadının bu dönemde eşi tarafından anlayışla, sevgiyle, ilgiyle desteklenmesinin yerini çok az şey tutabilir. Kadının önem verdiği eşinin bu dönemde ona sevecenlikle yaklaşması, onun gene istenir, beğenilir bir kadın olduğunu duyurması kadına eşi bulunmaz bir destek olacaktır. Menopoz dönemindeki kadının çocuklarına, aile yakınlarının desteğine de büyük gereksinmesi vardır. Kadına hasta gibi değil de, sevilen bir insan gibi, sevilen bir aııne gibi yaklaşılması bu dönemin atlatılmasında çok yardımcı olacaktır. Elbette, bir kadının çocukluğundan beri yetiştirilme biçimi, genç kızJık dönemindeki yaklaşımlar, hayata, cinselliğe geniş bir insan ufkuyla bakabilmeyi sağlayacak insanlık kültürilnü özümleme olgusu, kadının her döneminde olduğu gibi, menopoz döneminde de etkili olacaktır. Hayatın kendisiyle başladığını, kendisiyle bittiğini sanmayan, böyle olmadığını bilen, neden böyle olmadığını bilen bir kadın, kendi yaşadığı olaya da böyle bakabilecek, kendisine yardımcı olabileceİair. Ne varki, menopozun yaşandığı 40 yaşlarından sonra, kadının biçimlenmiş cinsel kimliğini değiştirme olasılığı çok azdır. Konunun önemli bir yanının da, bu döneminde kadına yapılacak yardımın hekim, kadının eşi ve çevresi, kadının kendisi arasında oluşacak bir ortak dektekle sağlanabileceğinin bilinmesidir. D Ama, butun bunlara karşın, kadın neden "menopoz dönemiru" cinsel hayatın sonu, yaşamanın tükenmesi gibi algılar? Bu sorunun içinde belki de, kadının cinsel hayatını, çocuk doğurarak insan türünün çoğalmasına hizmet edecek biçimde düzenleyen doğal dengeler, belki de kadını çocuk doğurmakla özdeşleştiren sosyal kültür vardır. Olasıdır ki, toplumumuzda her ikisi birden rol oynamaktadır. MENOPOZ olayını sadece tıpsal bir konu sanmak yanlıştır. Temel nedeni hormonal olmakla birlikte hayatın yaşanmışlığı, beklentileri, birikimleri, çevrenin davranışları, yaşamaya kültürel bakış açısı gibi değişik boyutları olması "menopoz" olayına geleneksel yaklaşımı değiştirmelidir. İlkyazda bronşit hastalığı demektir. Genellikle, ağız yoluyla alınan, solunum sisteminin üst bÖlgelerinden alt bölgelerine doğru inen mikropların yaptığı bir hastalıktır. En rahatsız edici belirtisi, öksürüktür. önce bir gıcık duygusuyla kendini gösterir, arkadan öksürük gelir. Öksürük bazen üst üste nöbetler gibi gelir, kişiyi yorar, bezdirir. BRONŞ ASTMASI, ilkyazda nöbetleri daha sık gelen alerjik bir bronş Kimi zaman üşütme sırasında dogan hastalığıdır. Burada hastalığın nedeni öksürük geçmez, sürer gider. Bu allergen etki yapan polenler, ev tozları, durumun toplumumuzda adı "hastalığın ya da kişi için özel herhangi bir ciğerlere inmesi"dir. Tıp dilinde "bronşit" maddedir. Burada, öksürükten çok nefes dediğimiz bu hastalık nedir? darlığı nöbetleri görülür. Bir de basit öksürükler vardır ki, bunları bronşit BRONŞİT, soluk borusu agacının alt saymak yanlıştır. Boğazın rahatsızlığına dalları olan (tersine çevrilmiş bir ağaç gibi düşünmek gerekir) bronşların yangılı yol açan nedenler .böyle bir öksürüğe kllkyaza girdik. Zorlu kış günlerinden, sürpriz kar yağışlarından sonra, yurdumuzun bazı bölgeleri ilkyaza başladı. Bazı bölgelerimizin kışı sürüyorsa da, artık yaza adım attık demektlr. Her mevsimin kendine özgü hastalıkları var kuşkusuz. llkyaz, havaların değişimine bağlı üşütmeler, öksürükler, nezleler, kırgınlıklar mevsimi. neden olabilir. Bu durumda sıgara içilmesi, ya da sigara içilen yerlerde bulunmak öksürüğün artmasına, bronşitin uzamasına yol açar. Ne yapmalıyız? Bronşite karşı önlemlerin başında ısı değişikliklerine karşı bedeni korumak gelir. Terliyken rüzgâra açık olarak, hava değişimlerine aldırmamak bronşite açık kapı bırakmak demektir. Sigara içiliyorsa içilen yerlerde durulmamalıdır. Sıcak içecekler özellikle ıhlamur yararlıdır. Uzayan öksürüklerde mutlaka hekime başvurulmalıdır. D Efendim, Cosby ailesi yaymdan bakın neden kalkmıştır? Bir gün, TRT'de sözü geçen bir büyüğümüz bu diziyi izlemişse dudağını büküp şöyle bir düşünmüştür: "Yahu, blz I gençllğe çekl düzen verellm dlyoruz. Şöyle dur dedlğln zaman duran, kalk dedlğln zaman kalkan, söz dlnler, laf antar gençlar olsun Istiyoruz, bir de şu dlziye bak. Baba desen baba glbl değil, sanM sambabası, çocukların dediği dedlk, çaldığı düdük, herkes keyfl ne Isterse yapıyor, ev desen dlngonun ahırı, asıl zararlı yayınlaı bunlar. Eğlence adı altında mllletlr huyunu, suyunu değlştlrecekler. Bu dlziyl kaldırmalı. Orf ve adetlerimlze aykırıdır. Kaldınn sunu." Böyle bir şey olmuş mudur bilmem, ama olabilirliği vardır, belki olmuşluğu bile vardır. öyle ya, hot zot olmayınca, "sen karışma aklın ermez" demeyince, oğlanın her lafı, kızın her hareketi batmayınca, evin içinde hır gür olmayınca, babanın her dediği olmayınca, anne sık sık ağlamayınca nerde kaldı bizim "alle saadetlmlz?" D 22