Katalog

Yönetmen Huston,Joyce'u yorumluyor 'Dublinliler' beyazperdede Bugünlerde yönetmen Huston'un en buyük sorunu, James Joyce'un öykülerlndeki "gerçek lrlandalılar"ı bulabilmek... 'Benim Afrikam' (Out ofAfrica) filmi yeni bir çığır açtı Yönetmen John Huston'un James Joyce'un öykülerinden uyartadıflı "ölüler" fllminde, yönetmenin kızı Angelica Huston başrolde... Afrika tutkusu ... Meryl Streep'in filmde giydiği kolonial şapka, açıı arttırmada 200 dolara, Robert Redford'unki ise 3C dolara satıldı. enya'nın başkenti Nairobi'nin bir sinemasında 31 Oc; 1986 günü "Benim Afrikam" filminin galası yapılmı tı. Sldney Pollack'ın yönettiği Meryi Streep, Kubert Rt ford, Klaus Maria Brandauer gibi dev oyunculan bn ura; getiren filmin ne büyük yankılar uyandıracağı o gundeıı be olmuştu. Barones Karen Blixen'in, Danimarka'dan kalkıp g lerek yerleştiği Kenya'daki yaşamını ve avcı Denis Finch Hi' ton'a olan aşkını anlatan filmin gala gecesinde, sunucu, "Bı Kenya'nın en mükemmel reklamıdır" diye haykırıyordu. Doğruydu. Nairobi'nin giysi dükkânlarında bugün 3Tlu yı ların Afrika giysileri alıcılar tarafından kapışılıyor. Bunlar çc ğunlukla ("Barry Lyndon" ve "Ateş Arabaları"nın da kosturr cüsü olan) Milena Canonero tarafından "Benim Afrikam filmi için çizilmiş giysiler tarzında. Meryl Streep'in filmde giydiği haki şapka açık arttırmad 200 dolara, Robert Redford'un ki ise 300 dolara satıldı. Unya edebiyatının tanınmış yazarlarında James Joyce'u Türk okurlar, dilimizc çevrilen "Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi" ve "Giacomo J o y c e " adlı kitaplarından tanıyorlar. Yazann "Dublinliler" adlı öyküleri ise yakında Türk okurunun karşısına çıkacak. James Joyce 14 öyküden oluşan "Dublinliler"i 1905 yılında yazmış ve yayımcısına teslim etmişti. Yayımcı, öyhoşuna gitmiştir. Gabriküleri ahlak dışı bularak basmamış ve Joyce'a iade etmişti. el, otelde onunla sevişmeJoyce, kitaba 1907 yılında bir 15. öykü eklemiş ve bunun yi düşlemektedir. Ne var adını da "ölüler" koymuştu. Işte bu son öykünün adı ün ki, otele döndüklerinde lü Amerikalı yönetmen John Huston'a ilham kaynağı ol Gretta hüzünlü bir tavır muş ve Huston, Joyce'un "Dublinliler" adlı kitabından la, o evde dinledikleri bir yola çıkarak çektiği son filmine "ölüler" adını koydu. şarkının ona eski bir sevöykü, aydın bir erkekle, kansının Epifanya yortusu ge gilisini anımsattığını anlacesinde teyzelerinin evine yemeğe gitmeleriyle başlar. Mut tır. Sevgilisi, 17yaşındaylu bir geceden sonra, oradan çıkıp karlar altında yürüyerek ken fırtınalıgecede donarak ölmüştür. Gabriel, kedcrlc otellerine dönerler. Gretta, o gece kocası Gabriel'in çok uyuya kalan karısını seyretmekten başka bir şey yapamaz o gece. Dışarda ise sürekli kar yağmaktadır. John Huston geçen yıl geçirdiği önemli bir akciğer ranatsızlığı yüzünden yoğun tedavi gördü. Çahşmasının artık mUmkun olmadığı sanılırken, burnuna giren iki ince tüp ve sırtına bağlı bir oksijen tüpüyle ayağa kalktı ve çalışmaya başladı. Ne var ki çok soğuk olan Dublin'e gitmesi doktorlan tarafından yasaklandı. Dublin'e gidemeyeceğini anlayan Huston öyküde sözü edilen evi Los Angeles stüdyolarında yeniden kurdurdu. Çekimlere ara verildiğinde Huston, hemşiresinin itirazına rağmen, Meksika'daki evine gidiyor. Işi olmayan birinin bir ay boyunca Beverly Hills'de yaşamasını, Huston'un aklı almıyor çünkü. Otele dönerken gecilmesi gereken karlı park sahnesi dışında tüm film stüdyoda gerçekleştiriliyor. Bu dış çekim ise, gerçekten İrlanda'da yapılacak. Ama yönetmen oraya, iklim koşullarının elverişsizliği yüzünden gidemeyecek. Huston'un görevini ya oğlu Dany ya da "Benim Afrikam" da art direktörlük görevini üstlenen ve bu nedenle Oscar alan Huston'un eski yardımcısı Stephen Grimens yapacak. Evet büyük bir aksilik olmazsa Huston'un "Ölüler" adlı Joyce, Dublln kenti, içki ve erotizm: Flavio Costantini'nin grallk çalışması. filmini önümüzdeki yıllarda izleyebileceğiz. [~] D K Yılda dört milyon kişi ziyaret ediyor Metropolitarfa yeni kan Amerika'nın ünlü müzesi Metropolitan, bugünlerde 20. yüzyıl sanatçılarına kapılarını açıyor. Ziyaretçiler 22 galeride yüzyılımızın sanatçılannın eserlerini izleyecekler. y l ' ı n t ' a bir Srup ressam ve yontucu tarafından açılan Metropolitan Museum.bu günlerde yeni salonlarını XX. yüzyıl sanatcıları için hazırhyor. Müzenin yöneticisi Philippe Montebcllo, sadece New York'dan değil, Amerikanın her yerinden pek çok tepki alacağını söylüyor ve buna hazır olduğunu belirtiyor. Amerikan basını sert bir eda ile Montebello'ya, New York nıüzelerinde zaten pek çok sayıda bulunan Cezanne' a.Braque'a ve Plcasso'yayenilerini eklemenin ne yararı olacağını soruyor ve neden 5 bin yılın sanatını sergilemekle yetinmeyip, sadece Manhattan'da bile yüzlercesi bulunan çağdaş galerilere öykünüldüğünün hesabını istiyor. Doğal olarak bu açılış ile Metropolitan Müzesi, Museum of Modern Art (Moma), Guggenheim ve Whitney müzeleri ile de rekabete giriyor. Metropolitan Museum'un yöneticisi Philippe Montebello, 5 caddeye bakan ofisinde, 14. yüzyıldan kalma bir yazı ma Amerika'da eski lngiliz sömürgelerine karşı bir akın ba ladı. Bu yıl Kenya'daki tüm turistik işletmeler bir yıl için r < zerve edilmiş durumda. Eski şık bir Norfolk Oteli'nde otı rup, keyifli bir çay içmek, bu sene çok önceden yer ayırtanlı ra nasip olacak. Safari grupları ise şimdiden yeni heyecan an yanlarca kapatılmış. Afrika'ya gidemeyenler ise, New Yorl un yeni dükkânlarından birine girig^c m Lord Stanley git giyinip çıkıyorlar. f Kitaplar da bı parsadan yararlanıyor lar. Karen Blixen'iı Isak Dinesen adıyla yaz dığı "Afrika'nın Dışında' sını okuyanlar, bu kez Bli xen'in ve Hutton'un biyogra filerini ele alıyorlar. (E. Trze binski'nin "Sessizlil Konuşacak" adlı biyografis gibi). En son olarak da sıra Barones Blucen'in anne, bab, ve arkadasfanna, Danimar ka'ya yazdığı mektuplara ge Iiyor: "Afrika'daı Mektuplar19141931." He mingvvay'in "Klimanjaro'nuı Karları" kitabı bile bu aradi yeniden anımsandı. • Denis Hutton'un biyogra fisini yazan Trzebinski,"Bu günkü turistler güvencedı olmak ve her şeyi bir mini' biisiin penceresinden seyretBir moda afişi: mek istiyorlar. Böyle olunca Safari giysileri revaçta.. da her şeye yabancı ka lıyorlar" diyor. "Bu topraklan tanımak için, akasyalar allında bir çadırda uyumak, gece vahşi hayvanların uluması ile uyanıp korkmak, dogayla hesaplaşmak ve sabah kalktıgında, Blixen gibi, 'tşte buradayım, her zaman olmak istedigim yerde' demelidir. tşte o zaman Afrika hastalıgına iyileşmemek üzere tutulur insan." D Montebello, dlğer müzelerin "mkabet" tmnnı kınıyor. sasının ardında şöyle yanıtlıyor bu soruları: "Bizim çağdaş sanatla ilgilenmemiz neden bu kadar büyük yankı uyandırıyor, anlamıyorum. Biz; eleştiren Moına veya Whitney yöneticileri unuttular belki, ama 1870'te müzemiz bir grup sanalçı tarafından kurulurken amaçlanan hedeflerden biri de çağdaş ressamların parçalannı toplamaklı. 1925 yılına dek biz New York'un tek mu/esiydik, IVIoına o yıl açılmıştı. \Vhitney çok sonradan geldi, Guggenheim ise 20 yıllık bir olay şunun şurasında. Ben onlara neden bizim alanımıza el altıklarını sordum mu hiç?" Yeni açılan galerinin yöneticiliğini ve resim seçiciliğini Willian Lieberman yapıyor. Seçilenler arasında 1ouisa Chase Gregory Ameniff, Mark Innerest ve lngiliz SlevenCampbeH'it de bulunduğu şimdiden biliniyor. Ayrıca bilinenler arasında içlerinde Nicholas Africano ve Joe Zucher'in bulunduğu 40 kadar resmin satın alınmış olduğu da vaı. Metropolitan Museum'da açılan yeni galeride yer alacak diğer bazı parçalar şunlar: Alfred Sieglitz'in eşi tarafından bağışlanan bütün koleksiyonu ve 90 adet Paul Klee. Lieberman seçtikleri eserler için şunlan söylüyor: "Çok resim gördüm, azını satın aldım." Montebello ise, 40 yaşın altındaki bir sanatçıdan resim almanın her zaman spekülasyor sayıldığım belirtiyor. "Paris'ten Gaugin ve Van Gogh alaii Kuslar da spekülasyon yaptılar. Ama bugün Hermitage'da bulunan resimleri seçenler çok yerinde kararlar vcrmişler". Yılda 4 milyon kişinin ziyaret ettiği müzede, sergilcnen eserler sık sık değiştirilecek ve izleyici bıktırılmamaya çalışılacak.