Katalog

Hedef: Galaksiler. Otuz yıl önce Sovyetler Birliği'nin uzaya fırlattığı "Sputnik" aracının "bipbip" sinyalleri, yeni bir çağın habercisiydi... er ne kadar, "Dünya, ıns.anoğlunun beşığıdır" derlerse desınlcr, ınsanoğlunun bütün ömrünü besıŞınde geçırmeye nıyetlı olmadıği apaçık ortada. Uzaya fırlatılan uydular, yörungclerıne oturan uzay aıavlaıı, u?ay mekıklerı, Ay'a atılan ılk adım.. Evet, ınsanoğlu uzayda belkı henuz emeklıyor; anıa çok da uzak olınayan bir gelecekte uzak gökadalar da (g ılaksıler) ınsanoğlunu beklıyor. 4 ekım 1957'de Sovyetler'ııı uzaya fırlattığı "Sputnik" uzay aracının ilk kez Dünya'ya gönderdıği "bipbip" sınyalleıı, yenı bir dönemın baslangıcını haber venyordu. Aradan geçen 30 yıl içınde. çok seylcr başarıldı; çok düs kırıkhkları ya^andı. Bunlara kısacı bir goz atalım. Uzay serüveninin otuzuncu yılında H tşte AnD'nın uzay araştırınalarını yttneten NASA'nın "Voyager" uzay ara>.ının ıkı denemesı. Hu araçlar on yıl önce fıılatılmıştı. "Voyugcr 2" ancak geçen yıl, Düııva'ya göre GUneş'ten on dokuz kez daha uzakta olan Uranus gezegenının üzennden gelıp geçtı. Ikı yıl sonra, aynı uzay aracı, bize Ncptun gezegenınden ılk fotoğrafları gönderecek v " 1989'da... Bu fotoğrafların Dunya'ya îjnv mzıyla ulaşması ıçın dört saat yeterlı. Sovyetler'ın sondaj aracı "Vrt>a" da ayrı bir örnek Bu deneyde uzayın kolonileştırılmesi öncelık taşıyor. Bunun için de Oncelikle u/ayda biı istasyon kurulması gertkiyor. Dünya 1 nın uydusu Ay, bu iş içın ılgınç bulunmuyor. Çunku Ay'da yapılacak ılerı atılımlar, büyük yatııımlaı gerektıriyor. Aynca ,\y'da, Dunyaya gönderilmeye değer maden de olmadığı saptanmış durumda. Öyleyse ıleri atılımlar içın Dünya'ya daha yakın uzay ıstasyonları gerekli. 1957'de başlayan uzay çağı, aslında ınsanın geleceğı açısından büyük önem taşıyor. Çünkü zihinlerden çıkmayan şöyle bir soru var hep: Dünyamız daha ne kadar var olacak? Astronomlar buna, "Beş milyar yıl" yanıtını verıyor. Yani Güneş bütun yakıtını yakıp tüketene dek. Sonra nihaı bir patlamayla şı^ecek, Dünya'nın yörüngesinden dc genış bir "kızıl dev" halıne gelccck. Işte bu, gezegcnınüzin sonu demek. Elbette biz hâlâ üzerındeysek, bizim de sonumuz... l>te uzay serdvenının altıncki yatan, hep bu korku Bu korkudan sıyrılmak için de uzayın fethı programları yapılıyor. Yıl 1957: 5 Ekim'de Eyiel Kulesi'nin tepesinde "Sputnik partisi". Konuklar Sputnik'in yolunu guzlüyorlar. Güneş sistemlni kolonileştirmek... Hem sdbırsız, henı tırkek, bırkaç yıldır ı^lerin biraz sürüncemede kaldığı izlenımı var üzerimizde. Ama bu biraz da geçen zamanı "ışıkyılı" olarak saymayı öğrenmemızden kaynaklanıyor. örneğin "Voyager"ın araştırmalarına bakalım. NASA bu uyduyu yakla şık on yıl önce uzaya fırlattı. Ama geçen yıl fırlatılan Voyager 2, Dıınya'dao 19 kez uzak olan Uranus gezegenı üzerınde dolaştı Bu sayede 1989'da Neptun gezegenının ılk fotoğ rafları Dünyamıza geimeye başlayacak. Uzay yiğitlerinin yoğurtyiyişi GSCB'de Sovyet Uzay Programı'nın şefı Korolev, uzaydaki yarışı kazanmanın öğelerinl şöyle özetliyordu "Proaramıma, bir görevin Ikl kez ylnelenm«»îr.l önlemekiedlr. Her yenl uzay görevl, çalışma planını bir önc«klnln sonuçlarına dayanarak hazırlamalıdır." Sovyetler'in sureklı başarıları, bu yöntemın etkinliğlnı kanıtlıyor 19611971 yılları arasında Sovyetler kozmonotlarının yerçekımı yokluğu karşısında davranışlarını çok yakından inceledıler Bunu ızleyen on beş yıl ıçinde de "Salyut" adını verdıklerı uzay istasyonlarını her seferınde yenı gellşmeler gerçekleştirerek uzaya gönderdıler Geçen yıl başlattıkları "Mlr" dönemınde, ılk kez çok buyuk çaplı modul uygulamasına başladılar Aslında bu, uzayda kolonıleşmeyı sağlayacak ılk ozay uslennın bir öncusuydu Amenkalılar da 1956'den berı uzaydakı butun zaaflarına rağmen, istasyon kurma peşındeler Mercury Programı, bunun en belırgın örneğı Bu program, 19611963 yılları arasında uygulandı Bunu da 19631972 yılları arasında, Ay'a varma başarısını sağlayan "Apollo Pro]aal" ızledı Apollo'yu da ABD'lılerın "an ucuz uzay glrlalml" olan Uzay Meklgl Pro|eal ızledi. ABD'nın "Skylab" (Uzay Laboratuvarı) adlı projelerı gerçekleştığı zaman, onlar da uzay istasyonu konusunda önemlı bir aşamayı başarmış olacaklar. D İnsanoğlunun beklediği Süper güçlerın de büyük heyecanla bekle diklerı programın devanıı ne olacak 9 Yanıt çok sade Uzayı kolonileştirmek Yanı yenı ıı/ay alanlarının fethedılmcsı. Mantığa kulak verirsek, buna Ay'dan başlamak gerek tnsan uzayda olduğu kadar Dunya'da da aynı şcyı arıyor: hn az masrafla, cn bu>ük lahatlığı sağlamak Bu yönden ge/egenımı/ gıdcrek daha az ılgınç olmaya başladı. Dünya'nın derınlıkleı ıni kazıp, buralarda yaşam ycrlerı ha zırlamaktansa, u/ayda yenı yerleşme yerlerı bulmak, daha akıllıca olmaz mı? l'ekı, ınsanlar nereye gıdecekler9 Flbette ılk akla gelenler, en yakın gezegenler: Venus veya Mars. öncelıkle de Mars, çünkü Dunyaya göre üüne^'ten bir buçuk kere daha uzak. Bu nedenle de yaşam olanağı çok. Mars'ta su. ilk gerı dö»uış Neıl Armstrong. o da yoksa en azından buz olabilır. Kısacası, Mars yaşama olanakları olup olmadığı araştırılmaya değer bir gezegen öyleysc ınsan ıçın oraya gıtmek gerek. gerck değıl, ^art. Bu nedenle on yıl önceden bcrı "Vıking" adlı u/ay araçları Mars gezegenının üzerinde sondaj çalışmaları yapıyorlar Amaç, bulada bıyolojık etkınlıkler olup olmadığını saptanıak Sonuçlar pek olumlu çıkmadığı halde, pek olumsuz da değıl. önemlı olan, Mars'a daha çok yaklaşmak.. Her halde bu da gelecek yuzyılın başında gerçekleşecek. ü İ Uzaydakı ılk kadın. Valentina Tereçkova Derfeyen: Aslı Kayabal