Katalog

AKUT RADYASYON ETKİSÎ Kemik iliği nedir? Kemik İliği, kemiklerin içindekl kan hücrelerini yapan "hücresel ilik"tir. Çocukluğun ilk yıllarında bütün kemiklerin iliklerı "hücresel ilik" olduğu halde, sonraki yıllarda ve erişkinlerde "yağlı ilik" oranı artar ve "hücresel ilik" omurlarda, kaburga kemiklerinde, göğüs kemiğinde, uzun kemiklerin uçlarında olmak üzere azalır. Kemik iliği, kan hücrelerinin yapıldığı yerdir ve bu özelliğiyle bir organ sayılır. o I i Gururdan utanca: Bu etki, radyasyon dozuna, bu dozun alınmış hızına, bedendeki radyasyon alanına bağlı olarak değişmektedir. Doz ne kadar fazlaysa, alınış ne kadar hızlıysa, beden ne kadar geniş ölçude radyasyon aldıysa durum o kadar kötüdür. "Akut radyasyon etkisi", insanın beyninde, sindirim sisteminde, kan yapıcı sisteminde, mikroplara karşı direnç sisteminde görülür. Atom bombası 6 Ağustos 1945 günü saat O8.15Ve ilk atom bombası Hiroşima'ya atılmıştı. Bir tek bombayla 92 bin kişinin öldüğü, o zamana kadar görulmemişti. O gün görüldü. Arka1 dan Nagasaki'ye atılan bir atom bombası daha, 6070 bin kişiyi hemen öldürdü ve böylece ATOM DEHŞETl ÇAĞI başladı. Sonradan doktorları dehşete düşürccek olan, birçok bedensel ve ruhsal hastalığın ba^langıcı olan "Atom Bombası Dehşeti", "RADYAŞYON HASTALIKLARI" dediğimiz bir di/.i hastalığı da insanlığa getirecektir. Oysa, "çekirdek reaksiyonu" denilen ve nüklccr fizikçilerin meslek tatlarının doru. ğunu yaşadıkları olay, herhalde o günlerde "insanlığın gururu" sayılmıştır. Böyle bir enerji kaynağının insanlara getireceği bitmcz tükenmez görünen güçle nelerin yapılabileceği düşüncesi, bu olayı gerçekleştirenlere kuşkusuz gurur verecekti. Ama, bu güciln insanları yok ctmeye yöneltilişi karsısında, ilk günlerin sevinci, gururu kısa zanıanda kaygıya, giderek utanca dönüşmüştur. Artık 6 ağustoslarda insanlığın gururu değil, insanlığın utancı paylaşılmaktadır. "Atom bombası dehşeti", bugünün nükleer silahlarının gücü karşısında çok daha uyarıcı, çok daha açıklayıcıdır. Dünyada depolanmış nüklcer silah gücü, 1946'Iarın atom bombasının binlerce katı öldürücü etkisiyle insanlığın başında sallanmaktadır. 1946'ların ATOM BOMBASI DEHŞETİ, yerini NÜKLEER SAVAŞ DEHŞETl'ne bırakmıştır. Bir nükleer savaşta hesaplanan ölü sayısi, yaralı sayısı yüzbinlerin çok üstüne çıkmaktadır. BİLİM VE SANAT dergisinin haziran 1986 sayısında kendisiyle bir söyleşi yapılan Haluk Gerger: "Kiev'e nükleer bomba atılsaydı ölü sayısı bir milyonu aşardı" diyor. însanlığı "atom bombasmın utancından" insanlığın gururuna götürecek yol, barıştan geçmektedir. Bütün , dünya insanlarının özlemi olan evrensel, kalıcı barış, insan sağlığmın da temelidir. Haluk Gerger, nükleer santralların olası tehlikeleriyle nükleer silâhların tehlikelerini karşılaştırmak icin sorulan bir soruyu şöyle yanıtlıyor: "Nükleer santrallarla nükleer silahları bu açıdan karşılaştırmak mümkün değildir. Nükleer sanırallann riskleri ne olursa olsun yaratabilecekleri tehlike nükleer silahlaıın tehlikeleri karsısında "devede kulak" bilc kabul edilemez. Her şeyden önce, nükleer bir santralda ortaya çıkan kaza ya da patlama "nükleer patlama" değildir. Nitekim Bir nükleer savaş olasılığı, milyonlarca Çernobil santralındaki kazada da söz koolüyle, milyonlarca yaralıyla, geride kalannusu olan nükleer değil, bir kimyasal patlaları bekleyen hastalıklarla insanlığın başımadır. Şayet bazı santral türlerinde belirli na çöken bir kâbustur. "Nükleer bir savafisyon zincirleme reaksiyonu söz konusu olbin galibi olmayacaktır" sözünün doğrulıısa bile, "nükleer" olarak nitelendirebileeeğu gun geçtikçe anlaşılmaktadır. "Böyle biı ğimiz bu patlamanın gücü I ton TNT'nin savaşı çıkarnıaya kinıse cesaret edemez" gücune dahi erişeme?. Oysa, bir nükleer sivarsayımına dayanan nüklccr silahlanma lahın patlama gücü yüzbinlerce, milyonlarca yarışı, "yapılan silah bir gün kullanılır" dcton TNT ile ölçülmektedir. Çernobil kaxayimine hak verdirecek bir hızla sürmektedir. sında ölenlerin sayısı şu ana kadar (ikisi pat Dünyanın her yanında milyonlarca insan lama yüzünden olmak üzcre) on uçtııı. önemi her gün büyüyen bu tehlikeye karşı 3540 kadar da ağır yaralıdan söz edilmekçıkmakta, nükleer silahlanmaya karşı bu tcdir. Oysa Kiev'de bir nükleer bomba pattün ülkelcri birleşmeye çağırnıaktadır. lasaydı ölü sayısı bir milyondan fa/.la olurdu. Sonradan çoğu ölecck yaralıların sayı • însanlığı 'atom bombasının utancından" sı da bu civarda bulunurdu" insanlığın gururuna götürecek yol, BAR1Ştan geçmektedir. Bütün dünya insanlarının özlemi olan EVRENSE1., KAI.ICI BARIŞ, Nükleer patlamalardan sonraki 'radyoakinsan sağılığının da temelidir. tifserpinli' sonradan doğacak hastalıklara 6 Ağustos 1986 günü, Hiroşima'ya atılan neden olmaktadır. Hiroşima ve Nagasaki ilk atom bombasının 41. yılında DÜNYA felaketlerinden sonra hayatta kalanlarda BARIŞ YILI'nın, insanın sağlıklı yaşamr. uzun yıllar yapılan gözlemler, araştırmalar, hakkı içirı nc denli önemli bir kavraını sim incelemeler sonradan ortaya çıkan hastalıklar konusunda pek çok gerçeği gözler önü gelediğini bilmemiz gerekiyor. ne sermiştir. NÜKLEER SAVAŞ DEHŞETl'yle buna lan insanlığa kurtuluş yolunu BARIŞ aça Nükleer bir patlamada hemen ölmeyenyeler kurtulmuş sayılmamaktadır. Her or caktır. gan, her doku radyasyonun etkisiyle hastaBARIŞ, İNSANLARIN ÖZLEMt. îanmaktadır. DOKTORLARIN KUTSAL GÖREVtDlR. Kan yapıcı «İHUIIKIC: Kan hücreleri olan akyuvarlar, alyuvarlar, trombositlcr kemik iliğinde yapılır. Radyasyon, kemik iliğini görev yapama'z duruma getirir. Böylece kan hücreleri giderek azalırlar. Bcdenin hücresel direncini sağlayan akyuvarların sayısı azalır. Bu durum, hastalıklara karşı ciddi bir direnç azalması yaratır. Alyuvarların azalması "kansızlık" olgusuna yol açar. dokulara oksijen taşınması azalır. Trombosit sayısında azalma, çeşitli dokularda kanamalara yol açar. Kan yapıcı sistem olan kemik iliğinin görevini yapmaması, kalıcı ve çok önemli bir hastalıktır. Bu durumun sürmesinde yaşanı sal görevlerin sürdürülmesi güçleşir. Cilt hHKlalıkları: Saçlann dökulmesi, cilt atrofisi ve yaralar, ciltte sertleşme, deri kanseri. Böbrek hastalıkları: Böbrek işlevleri bozulur, idrarla protein çıkar, giderek böbrek yctmezliği gelişir. ^ KIIH hattlulıkları: Kaslarda birikcn radyasyon atrofi, kireçlenme ile birlikte ağrılı kas hastalıklarına yol açar. Akcigerlerde: Radyasyon yangısı ve son ra akciğer sertleşmesi görülür. Kalpte: Perikardit (kalp zarı yangısı), miyokardit (kalp yangısı) görülür. Kanı*crler: Çeşitli organlarda kanserlere yol açar. Kan kanseri (lösemi), tiroit kan seri, deri kanserleri, kemik kanserleri görü lür. Radyasyona uğradıktan sonra, kanser olasılığının artması son derece ciddi biı olaydır ve radyasyonun geç etkilerinin ne denli tehlikeli olabileceğinin kanıtıdır. Genctik etkiler: Radyasyonun geç etki lerinden önemli birisi de, gcnler üzerinde dir. Genmütasyonlarına yol açarak çeşitli sakatlıklara, bozukluklara yol açar ve bu sa katlıkların kuşaktan kuşağa gcçmeleri bi çiminde kalıcı olması sonucu yaratır. GEÇ RADYASYON ETKİSİ Kemik iliği nakli nedir? Kemik iliğinin, çeşitli nedenlerle, örneğin konumuzda olduğu gibi radyasyon hastalığıyla görevini yapamaz duruma gelişinde, kendine özgü tekniklerle yeni bir kemik iliğinin nakledilmesidir. Eğer, nakil başarılı olursa, yeni kemik iliği çalışır, yeniden kan hücrelerinin yapımı başlar. Ancak, doku uyuşmazlığı nedeniyle kemik iliği naklinin başarı şansı kesin değildir, Tek yumurta ikizlerinde yapılan nakil başarılı olmaktadır. Ancak bu durum çok az oranda bulunduğundan, kemik iliği naklinin başarı oranını arttıracak çalışmalar sürdürülmektedir. Kan hücreleri nelerdir? Kemik iliğinde yapılan kan hücreleri eritrositler (alyuvarlar), lökositler (akyuvarlar), trombositlerdir. Eritrositler.. Sözcük anlamı da "kırmızı hücre' olan eritrositler (aiyuvarlar), hücre içinde bulunan hemoglobınle, kanın oksijen taşıyıcı hücresidir. Bedendeki tüm hücresel işlevier oksijenle yanmaya dayandığından, eritrositler çok önemli hücrelerdir. Bazı Içlemlerin oksijensiz de yapıldığı bilinmektedir. Ancak, hücrelere, doku hücrelerine pksijen taşınması işi azalırsa, ANEMIKANSIZLlK hastalığının belirtileri başgösterir. Eritrosit sayısında azalma, ya da eritrosit içindeki hemoglobin miktannda azalma ANEMİ hastalığının nedenleridir. Normal olarak erkeklerde 1 mm 3 kanda 4.66.2 milyon, kadınlarda 1 mm 3 kanda 4.25.4 milyon bulunur. NÜKLEER SAVAŞ DEHŞETİ Anemikansızlık belirtileri Hastalığın şiddetine, süresine bağlı olmak üzere; halsizlik, başdönmesi, başağrısı, kulak çınlaması, gözde benek uçuşmaları, çabuk yorulma, sinirlilik, sindirim sistemi yakınmaları, cinsel istek azalması, kadınlarda âdet görmede azalmadır. Lökositler.. Akyuvarlar, çeşitli tipleriyle, bedenin, mikroplarla savaşan, mikropların hastalık yapma etkilerinl yok eden, beden bağışıklığını sağlayan hücreleridir. Rastalık nedeniyle lökositlerin yapılamaması, beden direncinin azalmasına yol açar. Bu durumda da mikroplara karşı direnme mekanizması aksadığından hastalıklar ortaya çıkar. Normal olarak 1 mm 3 kanda 4.50011.000 sayıları arasındadır. Trombositler.. Kanın pıhtılaşmasına yardımcı hücrelerdir. Normal olarak 1 mm. 3 kanda 150.000350.000 arasındadır. Belirli bir sayının altına düşmesi, kanamalara yol açar. V