Katalog

na yerlı yersız, her adım başı turuiKU vop ku tulan konduruldu öyle kı, laınba ve turuncu vöp kutuları ağat, ve çıçcklerın yerıne gevıp, parkların alamctı larıkaları halıne geldı Bebeklı bır mımar, bu durum karşısında şa şakınlığını şöyle ıfade edıyor: "Bir turlu anla>umadım, laınba ve çop tenckcleri park içın mı var, yoksa park mı onlar için?.." Üstelık bııtun bu harcamalar sonunda, bır mekânı aydııılatmanın "bılgı" gerektırdığmm hcsaba katılmaınası, yapılan uygulamayı başaıısı/ kıldı Orneğın Bebek I'arkı'nda bembeyd7 patlarnış ışıkların, dırekt olarak ınsan ların gö7iıne gelmesı, gözlerı yoruyor ve tam (ersı bu etkı yaratarak ışıkların çokluğu pdrkı seçmeyı zorlaştırıyor Yenı yapılan parkların gölgelık yerlerının ol maması, yakınında vay kahve ı<,ecek mekdn ların buİunmanidsı, ağd<,M/ ve gürültüye di,ık olması, kımı yerlerde ıse sosyallığı teşvık edcn bır mekân anlayışma sahıp olmaınası, kulla mm alanlaıını sınırlamakta Parkların yağmuı, ruzgâr, güneş gıbı doğdl etkenlere lazldsıyld açık olması, bu alanlardan yararlanmayı, meteorolojının yakın takıbıne bağlı kılmakta Butun bunların ydnı sıra, ılk göze çarpan özcllıklerden bırı de yenı yapılan vocuk parkları Şımdıye kadar, "ıkı salıncak, bır tahterevallı" inlayışıyla ve yaş grubıı pek fazla dıişumılıne Jen ınşa edılmış parklar yanında, bu anldyışı kıran ve kü\uk yaş gruplarına hıtap eden park lar yapıldı örncğın Bebck ve Ayvansaray'dakı çocuk parkları, kuçuk çocuklarını parka gotürerı annelerın, korkulu rüyalar görmesını engelleyecek şekılde planlanmış. Bu yü7den, bu parkların, clığerlerının tersıne çok kullanıldı ğı gozlemlenmekte Avan projelerı, Beledıye Park ve Bdheeler Müdürlüğü, Anadolu ve Istanbul şeflıklennce hazırlanan parkların, tasarımına bakıldığında, projelendırmenın son derecc hızlı ve özensı/ yapıldığı görülmekte Yolların bırbırlerıyle olan durumu yeşıl alanların bıçımlendırılme sı, oturına alanlarının duzenlenmesı, T cetve lının, daıre şablonunun, 45 dereoelık gönyenın ılk akla getırdığı çağrışımlarla yapılmış. öyle Bir parkın 24 saati Dolmalar, börekler hazırlanmif, demlik de ateft konmuf.Yemlecek, içUecek, konuşulup eglenilecek Sonrasmda ıse arkada bir çop yığtnı bırakılarak evlere dağılınacak O Maçka Parkt'nda her şeyı aynı anda görmek mumkun Dınlenenler, eğlenenler, tu}lu tufekle atef yapanlar. CEM HAMULOĞLU • kı, kımı yerde 1 metrelık yeşıl alanla ayrılmış, yandakı yola ulaşabılmek ıvin, boylu boyun ca bütun yeşıl alanı dolanmak yanı, 100200 melre yurümek gerekıyor tnsanların ne yeşılı ıığnemek ne de 100 metre yurıımek gıbı bır nı yetı olmadığınddn, ara bır <,<3zum buluvcrmışler 0/erıne bır kalas koyarak geçmek Kuruçeşme'de, henu? ınşası suren parka gıttığını/de ıse, parkın bır yerınde denız manza rasıyla ınsanlar arasına, denızın hemen kıyı sına aparlman şeklınde bır havuzun ınşa edıl mış olduğunu goreteksınız Bıraz ılerde ıse, yı ne daıre şeklınde koeaman başka bır havu/ ııışa edılmekte Parkın ıv duzenının çevresınden tamaınen bağımsı? olarak duşunulmesı, a<.a ba ayııı paıtı, Konya'ya ınşa elselerdı nasıl oluı du, sorusunu akld getırıyor Konya'ya ınşa edılen parkla Halıç veya Boğa/ kıyısına ınşa edılen park aıasında bu faık aramak, bclkı de yerel yönetımlerın en Onemlı Ö7ellıklerınden bırı olan, yerel cevreye, yerel bır ozellık kazandırma duşüneesınden doğu yor tstanbul'un her yerındekı yeşıl alanların "aynı anlamı" ıletmesı bır tornadan (,ıkmışcasına bırbırıne benzemesı, değışık Istanbul mahallelerının yerel ö7Cİlıklerını öldürüyor Buyük Şehır Beledıye Başkanlığı'nın "Neden parklar bir ornck" sorununa verdığı yanıt ıse, açık alan planlamalarının bellı ılkeler doğrultusunda, alanın bulıınduğu yerın konumuna gure yapıldığı Bu ılkeler ıse şunlar "Tarıhı (,evrelerde klasık lormlar ve sıınetrı, gunümuz kosullarına uygun çevrelerde ıse, doğal çızgı ler " Bu uygulama boyle devam ederse, Istan bul'da yenı bır >eşıl alan pareası gördüğümuzde, aklımı/dan ılk gec.cn duşünce, "Ben bura\ı bir >erden haiırlı\onım" olacak açka'dan başlayıp Dolmabahçe'ye kadar uzanan, yukarıda Maçka Otelı, aşağıda Inonu Stadyumu ıle komşu 150 dönumluk Maçka Parkı na, yalnızca ınsanların geçebıleceğı kadar aralanmış demır parmakhklı ön kapısından gırdığınızde, sızı, tartısı ve sa kızlarıyla gozluklu bır ıhtıyar karşılayacaktır Kapının dışında mevzılenmış ıkı köftecı, soğanlarını kıyıp etlerını yoğurarak sabahın ılerlemış saatlerınde oğle hazırlığı yaparlarken, parkın'Çıngene falcıları da teklıfsız tavırlarıyla sökun ederler Aşağıda tuvaletlerın orada tezgâhlarını kurmuş, bardaklarını yıkayan 'çaycılar", çaydanlığa ılk çayı koymuştur M B sırcı", kâğıt helvacı, sımıtçı ve ellerınde nışan tahtaları, tufeklerıyle "nışancılar" parkın meydanına dağılırlar •• ğleden sonra parkın muşterılerı de çoğalır Muhakkak ağaçların altında, toprağın ustundekı sararmış otlara ve karıncalara aldırmadan, pıknık tuplerı, çaydanlıkları, hafıf yemeklerı ıle oturan bol çocuklu, beyaz başörtulu, şışman kadınlar, örgulerını örmeye başlarken âşıklar da parkın ucra koşelerıne doğru yollanırlar Bır zamanlar ıçınde su, hatta kırmızı balık bıle bulunan ıkı mınık havuzuyla, ellı metre kadar döşelı raylarda gıden mınyatur trenıyle, buyuklerın yalnız başımıza gttmemıze ızın vermedıklerı, fena şeylerın yapıldığı, kötu adamların olduğu, o zamanlar 25 kuruşa gırılen ' paralı park" bugun bedava açka Parkı'nın bakımından sorumlu 10 kışılık ekıbın şefı, ınsanların dağınıklığı ve pıslığınden serserılerın park ıçınde ateş yakarak yangın çıkarmalarından yakınır, baş edemedıklerını belırtırken, parkın yapıldığı gun den bu yana hıç duzenlenmedığını de sozlerıne eklıyor Parkın bakımsızlığı, ıçınde bır çıçek bıle olmamasından, bır zamanlardan kalmış kutukten tabure ve masaların çevresındekı mısır koçanları, zeytın ve şeftalı çekırdeklerı, teneke meşrubat kutularından, yerdekı sıgara ızmarıtı ve kıbrıt çoplerınden meçhul bır zamanda ıçkı ıçıldığını gosteren "Tekel" yazılı sarı renklı metal şışe kapakları ıle bol kâğıt ve naylon torbadan bellı oluyor arkın ust tarafında, Maçka otobus durağının arkasındakı merdıvenlerden aşağıya ınıp tozlu patıkayı takıp ettığınızde, hemen yandakı lunaparkın gurultusuyle bırlıkte bırkaç gun önce Istanbul'u terk eden sırkın çoplerıyle karşılaşıyorsunuz Kendı halıne bırakılmış bır orman görunumundekı buralar, daha çok yalnız kalmayı seçen çıftler ıle bır ıkı başıboşun mekânı Hafıf bır meyılı tırmanıp ılerledığınız zaman gelen köfte ve soğan kokuları, parkın meydanına yaklaştığınızı haber veriyor Şortu ve atletıyle, doğal bır kros pıstı halındekı parkta çalışan genç bır sporcu, yanınızdan hızla geçer ken plastık toplarının peşınden koşturan çocuklar yolunuzu kesıyor Bodur çam ağaçlarının arasına kurdukları salıncak ve pıknık tupte demledıklerı çay ıle hıçbır yardıma gereksınımı olmayan kalabalık aılelerı, arkası tuylu ığne atan tufeklerle nışancılıklarını gosteren gençlerı, altını ıslatan çocukları paylayan annelerı, ıçınde su kalmamış havuzun ya nıbaşındakı çardakta otura htıyarları, suskun yalmzları, satıcıları, )cukları, M ıraz sonra, annelerının elınden koparak koşuşturan kızlı erkeklı çoçocuklar, parkın yegâne oyuncakları olan ıkı salıncak, bır kaydırak, ıkı tahterevallı ve rengârenk boyalı kafeslerın ustune atlayarak ılk oyunlarına başlarlar Ama mavı renklı, demırden yapılmış gemı maketı hâlâ butun azametıyle boş durmaktadır Daha sonra, otekı oyuncaklarda yer kalmadığı ıçın "mavı gemı" de nasıbını alacak ve ınce zekâlı bır oğlan çocuğunun uzerıne tırmanıp "Kara gorunduu ' dıye çığhklar atmasıyla ışlevıne kavuşacaktır Zaman ılerledıkçe, musluklu cam bıdonlara doldurdukları buzlu suyu 50 lıraya satan kafası tıraşlı çocuklar, "sutlü mı P Yanında çayını getirmeyenlere hivnel etmek uzere alesta bekleyen çaycı da hazır Ma\'ka Parkında. âşıkları ve çoluk çocuk dört bır yana dağılan Çıngene falcılarıyla dolu parkı gu zelleştıren, çam, akasya, çınar, söğut, ıh lamur ve ıncır ağaçları ve kaçınılmaz gu vercınler, buranın sureklı sakınlerı ydınlatmanın çok yetersız olduğu Maçka Parkı'nda gece 8'den sonra dolaşmak oldukça tehlıkelı ' Karanlık ışlerın' dönmesı nedenıyle hıçbır gorevlının gecelerı kalmak ıstemedığı park, yenı yapılacak bır duzenleme ıçın sıra beklıyor G A 18