Katalog

Gökdelen, trafiği, içinden 1 . 150 bin kişinin nasıldahadabinadan çı KISA... KISA... KISA kılmaz hale getiriyor. Bir çıkan bir trafik sorunu yaratacağı bir düşünülsün. Amerika gibi 2,5 kişiye bir otomobil düşen bir ülkcde bir gökdelenin park yeri sorunu büyük boyutlara ulaşıyor. Gökdelen hava trafiğini aksatıyor, • uçak kazalanna yol açıyor. 1945 temmuzunda bir bomba uçağı ünlü Empire State binasına çarpnıış, birçok kimsenin ölmesine, yaralanmasına yol açmıştı. Kaza 300 küsur metre yükseklikte olmuştu. Bina o zaman için 400 metre kadar ytiksekte idi. Çok yüksek binalar teleyizyon görün. tülerinin çift görünmesine yol açıyor. TV dalgaları binaya çarpınca iki demete ayrılıyor: Nehir ortasındaki bir adanın, suları ikiye ayırması gibi. tki kanaldan gelen dalgalar çifte görüntü yapıyor. Şikago'daki Sears binası 62 bin evi bu duruma sokmuştu. 75 milyon lira harcanarak dururo düzeltildi. Yüksek binalar, çevrelerini fırttna ya. tağına döndürüyor. Sert rüzgârda üst kata çarpan hava akıniı binayı nehir yatağı gibi kullanarak aşağı akıyor, küçük binaların damlarını uçuruyor, yoldan geçenleri hızla yere çarpıyor. Bina yöneticileri, bu zararların sorumluluğundan kurtulmak için tadde tarafına kapalı yaya kaldırımları yaptırmak zorunda kalıyor. Bir gökdelenin günde an az 50 bin ki. lo çöp ürettiğini, kanalizasyon sisteminin küçük bir nehir gibi çalıştığını da düşünmck gerekiyor. Böyle bir bina, ağırlığı ile öbür binaların elektrik, su, kanalizasyon, telefon tesislerinin çökmesine yol açıyor. Boston'daki 60 katlı bir binanın ağırlığı kaldırımların kimisini çökertmiş, kimisini yük Acıdan da acı .0 2 3 Atomergic Chemetals adlı Amerikan şirketinin baş kimyacısı Hary Hollander, kininden 3.000 kez daha acı bir madde yapmayı başarmış. Maddenin. 100 milyonda 1 oranındakı bir kanşımla acılığını gene de hi8settireceği he6aplanmış. Şirketin müdürü, maddenin acılık derecesi hakkında şu açıklamayı yapmış: "Kimyacılarımızdan biri akşam laboratuvardan eve döndüğünde, karısının kendislni kucaklayacağı tutmuş. Fakat, kadın, biraz sonra, öğüre öğüre bir hal olmuş. Çünkü, kocasının üzerindeki bir zerre, kadıncağızın dudağma yapışmış." [ ] •p I 4 5 Kan kaybını azaltan ilaç Dünyanın en ciddi tıp dergisi "Yeni Ingiltere Tıp Dergisi" (The New England Journal of Medlcine), ününü, tıp uzmanlarının araştırma sonuçlannı açıklamasından alır. Ününün ikinci bir nedeni, hatıra gönüle bakmamasıdır. Bu yüzden, dergide yer alan yazılar, aynı konuda araştırma yaprnak isteyen başka uzmanlara ışık tutar. Işte bu dergide geçenlerde çıkan bir yazıda, "Desmopressin acetate" denen ilacın kalp ameliyatlarında kan kaybını yarıya Indirdiği belirtilmiştir. Boston'daki Beth Israel hastanesi uzmanı Dr. Salzman başkanlığındaki bir eklp, çeşitli kalp ameliyatları geçirmiş 70 hastadan 35'ine söz konusu ilaçtan vermiş. Kanı pıhtılaşmayanlarca (hemophiliacs) kullanılan ilaç kan kaybını yarıya (bir kılo) indirmiş, ilaç verilmeyenlerde kaybın iki kilo olduğu görülmüştür Dr. Salzman bu konuda şunları söylemiş: Kan kaybının azaltılması, kan verme gereksinmosinı asgariye indirerek kandan geçen hastalıklann önünü alacak; ameliyat masraflarını en aza iridirecek; binblr güçlükle toplanan kanların israfını önleyecek n AVw York 'un gökdelenlerinde camlan silmek, zor meslek. Dikey kentler ve sorunları Ortalama 150 bin kişiyi barındıran dey gökdelenlerin yer ve yakıt tasarrufu gibi olumlu yönlerinin yanı sıra, insan yaşamını zorlaştıran yönleri de var. ökdelenleri kasdediyorum 'Dikey kentler' sözü ile. Bunlar gerçekten birer kenl. Her birindc cn az 150200 bin kişi çalişıyor. İş için gidip gelenlerle birükte nüfus bir kat artıyor. Bilecik iliınizin 147, Tunceli'nin 157, Hakkâri'nin 178 bin küsur nüfusu olduğunu düşünmek konuya açıklık getirebilir. Bu arada Amasya'nın 338, Artvin'in 228, Çankın'nın 258, hrzirıcan'ın 300 bin nüfusu olduğu, karşılaştırmayı kolaylaştırrnak için söylenebilir. Kısaca, 23 gökdelen bizim bir veya iki ilimizin nüfusunu barındırabiliyor. Şöyle: New York'ta 1972'de açılan Dünya Ticaret Merkezi 411 metre yükseklikte. lçinde 130 bin kişi çalışıyor. Şikago"daki John Hancock Hayat Sigortası Merkezi binası 100 katlı. 350 metre kadar yükseklikte. 700 küsur dairesi, çalışma yeri var. Yine Şikago'daki Sears Roebuck binası 450 metre yükseklikte. Gökdelenler bizde de görülmeye başlandı. Bunlar, lstanbulumuz için göz tırmala Gökdelenin 400. metresinde, altmııda kent değil, bulutlar var. scltmişti. Birçok evin yıkılmasına da yol açmıştı. En üst katlarda yaşayanlar tam bir yal. nızlık havasına kapılıyor. Pencereleri, hatta kapıları açamıyorlaı. 400 metre yükscklikteki binanın pencereleri açılmaz zaten. Binanın merdiveıılerinden yukarı doğru yükselen hava akımı daire kapılannın açık tutulmasını imkânsızlaştırıyor. Sonra, bulutlar, üst katlara göre aşağılarda kaldıklarından kenti sel götürürken siz güneş ışıklarının çarptığı öbek öbek bulutları görüyorsunuz. 400 katlı bir binada üst katlar, sert . rüzgârda saat sarkacı gibi gidip geliyor: 50 santimlik bir alan içinde. Bu hal çocuklara bilc "salıncak" etkisi yapmıyor! GökdelenIere başka bir itiraz da bu. raların suç yuvası olmaları. Kat sayısı suç sayısı ile orantıh. Bu yüzden katlara giren çıkanları özel detektifler sürekli kontrol ediyor. Kimi binalarda kontrolü bilgisayarlar yapıyor. Kimlik kartınızı, araca koyunca makine sizi hemen tanıyor ve kapıyı açıyor. "Büyük başın büyük derdi olur" der bir atasözümüz. Büyük binaların da dertleri çok büyük oluyor. Fakat bu durum fazla bir rahatsızlık yaratmıyor ki gökdelenler, göz tırmalamalarına rağmen, her yerde gittikçe yükstliyor. D 6 Üç bin yıllık köpek 3.000 yıl Önce yaşamış bîr köpek iskeletine rastlanmış İsviçre nin Neuchatel kenti yakınında. Bugüne kadar başka ülkelerde başka iskeletler de bulunmuştu. Ancak bunların hıçbırisı tam ıskelet halinde değildi. Yeni bulunanı 'tam teşekküllü'. Bu bakımdan çok ilgi topluyor. Hayvanın sadece bir arka ayağı yok. Kemikler üzerinde bıçak izleri var. Bundan, hayvanın derisinin yüzülerek ahndığı sonucuna varılıyor. 3.000 yıl önce isviçre'de köpek eti yeniyormuş. Fakat, bunun sadece derisıni almışlar. Hayvanın eti yenmiş olsa imiş bütün kemiklen bir arada bulunmazmış. Burada ilginç nokta, o zamankı köpekle bugünküler arasında fark olmaması. I ] G 30 yan halini almaya başladı. Göz tırmalayanlar önce Ankara'da başladı, sorıra lstanbul'a koj attı. Paris gökdelenler kenti olmaya başladı. Japonya da furyadan nasibini alıyor. Gökdelen iyi bir şey mi? Lehinde de, aleyhinde de konuşuluyor. Lehteüler şunları ileri sürüyor: Gökdelen, bir iki ilin nüfusunu biraraya toplamakla önce yer tasarrufu sağlıyor. Küçücük bir arsa üzerinde 150 bin kişinin barınrnası, gereksiz bina yapımını önlüyor. Sonra, böyle bir bina tek bir merkezden ısıtıldığı için yakıt tasarrufu sağlıyor. Bugün kimi kentlcrın tck merkczden ısıtılması düşünülmüyor mu? Ankara'daki Saraçoğlu mahallesi, böyle ısıtılıyordu. Bir başka nokta, bu binaların daha ucuza mal olması: Bir tek temel ve çatı 400 küsur katın işini görüyor. Brüksel'in merkezindeki Martini binası 60 katlı. İddia üzerine tam iki ayda bitirilmiş ve temelden yükselmiş. Yani, he? kat yerde yapılmış, sonra askıya alınarak yükseltilmiş. Bina tuğla üstüne tuğla konarak klasik tarzda yapılmamış. Gökdelenleri istemeyenlerin kanıtları da şunlar: 7 8