Katalog

o 0> I 1 Oysa, ondan değil. Bunu herkes biliyor. Aile terbiyesi, çocukları sustalı maymuna çevirmek değildir. Aile terbiyesi, çocukların gelişmesıni görmezden gelmek, cinsel cğilimlerini yok saymak, onların meraklarını susturmak değildir. Ktfklıı geleneklerimiz içinde içki de vardır, tütun de vardır, cinsellik de vardır. lnsanlar dinlerin içinde de ne yollar aramış, ne yollar bulmuşlardır. Bütün bunları herkes bilmektedir. Sorunun özü, gerçeklcre cesaretle bakamamaktır. tnsanlardaki kaygıların, korkuların, güvensizliklerin, yalnızlıkların toplunısal boyutlarına bakamamaktır. lnsan mutsuzluğunun toplumsal derinliklerine bakamamaktır. lnsanlar gerçeklere cesaretle bakamayınca, gozlerini, kimsenin karşı çıkmayacağı yalınkat doğrulara çevirirler. Bu yalınkat doğrular da kimseyi etkilemez. Çunku, olayın özü, derinliklerdeki gerçeklerde yaımaktadır. lnsanların hcr gün yaşadığı iki sosyal olgu var: İŞ ve EŞ. Hadi bakalım, bu iki önemli olgudaki gerçeklere bakmayı deneyelim. İşinizde mutlu musunuz? Işınızı siz mı seçtiniz? tşiniz eğitimmize uygun mu? işinizde yararlı bir şey yaptığınıza inanıyor musunuzi Yşmızde aldığınız ücret, hak eltiğinizi düşundüğünüz Ucret mi? İşinizde aldığınız ücretle geçmebitiyor musunuz? lar var" demeden, "Yani, bu yaşımızdan sonra mı?" demeden, "Ayrılsak daha mı iyi olacak?" demeden, bu soruların yanıtlan verilmelidir. önemli olan ayrılmak, ayrılmamak değil, mutlu olup olmadığını bılmcktir. "İyi ama, bu kadar incelersek ortada rahat diye bir şey kalma/ ki" Evet, "Bu kadar incelersek ortada rahat diye bir şey kalmaz". Sorun da bııdur. İşte o zaman, rahat diye İÇKİ ortaya çı kar, SİGARA ortaya çıkar, diğer çeşıtlı araçlar ortaya çıkar. Bilinmesi gereken dc budur. Bu yazıyı içkinin iyi olduğunu, sigaranın dost olduğunu söylemek ıçin yazmadım elbette. Bir hekım olarak, içkının kötülüklerini, sigaranın zararlarını iyi bilirim. Butun bu zararlara karşı, güneşin /ararlı etkılcnne karşı, cinselliğin bunalıma bir araç sayılmasına karşı insanlann uyarılmasına katkılanm oldu, gene de olacaktır. Ama, bir uyarının yalınkatlığına da kar şıyım, yüzeysellığine de karşıyım. Bizim uyarımız, içkiye, sigaraya ve insan sağlığına aykırı diğer şeylere olduğu kadar, hatta onlardan da fazla, insanı bunalımlara sürükleyen, insanı bu bunalımların ıçinden zararlı ahşkanlıklara ıten nedenlere de karşıdır. Yaşamayı tatsızlaştıran, insanı tüketen toplumsal bunalımlan bılemezsek, çözemezsek, insanın kaçışlarını önleyemezsek, "içki kotüdur" demekle, "si(jara kotudur" demekle sonuç alamayacağımızı bilmelıyiz... D 230 kara balon kara balon, Londra'nın gri gökyüzüne yükseliyordu. Her kara balon bir ölüyü sembolize ediyordu. İngiltere ve Galler'de sigaradan her gün 230 kişinın ölduğü hesaplanmıştı. Erkeklerın %36'sının, kadınların %32'slnin sigara içtiği, erkeklerin sigarayı bırakmada, kadırrtardan daha istekli olduğu anlaşılmıştır. sigara içenler her sosyal grupta azınlıktadır, en çok sigara içenlerin daha düşük sosyoekonomik sınıflarda olduğu ortaya çıkmıştır. Çocuklar arasındaki durum ise kötüleşmektedir. 1984 yılında yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, ortaokul öğrencilerinden %22'sı sigara içmektedir ve çoğu günde 20 sigaradan fazlasını içmektedir. Kız öğrencilerde sigara ıçme ise 1982 yılında %15 olduğu halde, 1984'te %24'e çıkmıştır. { J Keyifler yasak (mı?)... Yaşamayı tatsızlaştıran, insanı tüketen toplumsal bunalımlan çözemez, insanın kaçışlarını önleyemezsek, "içki kötüdür" demekle, "sigara kötüdür" demekle sonuç alamayız. • • nlü Newsweek dergisinin kapağın da. Tamam, anlaşılıyor, gençler bir kişilik da güneşlencn bir kadın fotoğrafı arayışında içkiye başlıyor, sigaraya başlıvardı. Kapak, güneşin deri kanse yor. lnsanlar sorunlarının çözumünü bulari yapıcı etkilerine ayrılmıştı. mayınca, onlardan kaçış yolları arıyorlar. "Artık bu kadarı da fazla" dedim. "ln tnsanları bunaltan baskılar ekonomiden, sanların biraz rahat edeceği, biraz tat du toplumdan, yönetimlerden geldikçe, bunayacağı her şeyi yasaklıyoruz, insanları lımın çözümü buralara dayanıyor. Çağın urkütüyoruz, korkutuyoruz, bu kadarına teknolojik gelişmeleri, nükleer savaş tehlikesi, insanlann geleceğe güvenini sarsıyor, hakkımız var m ı ? " . "Güneşte fazla kalma, deri kanseri olur insanları yalnızlaştmyor. Bütün bunlar tamam. Tamam da, neden sorunların kökesun." "Sigarayı bırak, akcigcr kanseri yapı nıne yaklaşmıyoruz, neden sorunların kaynaklarına uzanmıyoruz? yor." "İçki içme, alkolizm kapıda." Toplumun insanları bunalıma sürükleyen "Cinsel ilişkiye dikkat, AIUS hastalıgı baskılarına neden karşı çıkmıyoruz? Ekoiyileşmez." nominin insanları bunaltan baskılarına neNe yapalım, insanları konserve kutuia den iniltiden başka ses çıkarmıyoruz? rına tıkıp da sağlıklı olmalarını mı sağla Politik baskılara, nükleer savaş tehlikesiyalım? İnsanları uyarıp hastalıklardan ne, daha birçok nedene, güçlü bir karşı çıkkoruyahm derken, her şeyden urkutüp, so mayı neden gerçekleştirmiyoruz? ğutuyor muyuz yoksa? Çağımızda, giderek Konu buralara gelince çıt yok. Buralara bir "bilim egemenliği" mi oluşuyor? yaklaşmak " n e t a m e l i " . " T o p l u m u n Gazetedeki arkadaşlara da düşündükle düzeni" denilen, insanı baskı altına alan, rinıi açıkladım, "Bunları da yaz" dedıler, insanı yıpratan, insanı ezcn, insanı yalnız"Bu da işin başka bir yanı. Başka ve önemli laştıran, insanı çıkarına baknıaya iten, inbir yanı." sanı insanlıktan uzaklaştıran kurallar Hoş, bunca gurultü patırtıya pek kimse demetine karşı çıkmak, cesaret gerektiriyor, nin kulak astığı yok ya. Dunyada içki tü rahatını bozmayı göze almayı gerektiriyor. ketimi artıyor, sigara tüketimi artıyor. Buralarda çıt çıkmayışı bundan. Birçok ülkede uyuşturucu ilaçlar sosyal bir Sigaraya karşı çıkmak kolay. İçkiye karşı sorun durumuna gelmiş. Cinsel ilişki, sınır çıkmak kolay. "Sigara kötüdür", "içki tanımaz bir gıdişle bütün sosyal ölçuleri aş kötüdür" demek kolay. Üstelik, bunlar mış. kimsenin karşı çıkmayacağı doğrular. Neden böyle? Neden insanlar içki şişele Peki, bütün bunlar kötü de, insanlar rine sanlıyor? Neden insanlar sigara paket neden bu kötülüklerin peşinde gidiyor? lerine sanlıyor? Cinsellik, neden böylesine Şey, işte, aile terbiyesi kalmadı da, yoğunlaşıyor? nerde köklü geleneklerimiz, insanlar dinden Neden, neden, neden? Asıl sorun bura ayrıldı da, ondan.., lşinize kolay gidip gelebiliyor musunuz? \ş değişlirmeyi düşündünüz mü? \ş değıştırmeye cesaret edebilir misiniz? ly arkadaşlannızla iyi geçiniyor musunuz? Isiniz sizi mutlu ediyor mu, yoksa "eli mahkum" mu çalışıyorsunuz? Bu soruların doğru yanıtlan İŞ GERÇEGt'ni ortaya koyar. Işinde mutlu olan insan, işten çıkar çıkmaz kapağı bir birahaneye atmayı düşünmez. lş dönüşünü iple çekip, birkaç arkadaşıyla buluşmayı özlemek, çevrede mutsuzluk belirtisidir. U Eşinizle mutlu musunuz? JLşinizi siz mi seçtiniz? Vifinizle uyumlu musunuz? ILvlilık süresince siz ve eşiniz nasıl değiştiniz? Değişmelerıntz uyumlu mu oldu? YLşinizle arkadaşlığtnız, dostluğunuz var mı? Sıirüyor mu? ftugün evlenseydiniz gene eşinizle mi evlenirdinız? YLşinizin mutlu olup olmadığını hiç düşündünüz mu? ILşiniz hayattan beklentilerınize yardımcı oluyor mu? ÎLşinizle cinsel yaşamınız uyumlu mu? ILvliliğiniz size kısa mı, uzun mu geliyor? Bu soruların yanıtlan da cesaretle vcrilmelidir. Açıkça ve dürüstçe verilmelidir. "Canım, ne yapalım şimdi, ortada çocuk Üçüncü Dunyada sigara " çüncü Dünya ülkelerinde sigara Içme U2man Uoranı yükselmekiedir. Nıjeryalı gösterDr. FemiPearse'ün araştırmafarı miştir ki: Ûganda'da üniversite oğrencilerinin %31'i sigara içmektedir. Gana'nın bir köyünde 3054 yaş arasındakilerin %51'i tiryakidir. Lagoş'ta 20 yaşından buyük erkeklerin %41'i sigara içmektedir. Ortaokul öğrencileri arasındaki sigara içme araştırmasına göre de: Lagoş'ta, erkekler %17, kızlar %2. Akra'da erkekler %10, kızlar %8. Lusaka'da erkekler %40, kızlar %4. Ll j ı , | ' ı \ ' Dünya Sağlık Örgütü raporu ünya aralık DyındaSağlık Örgütü'nün 1985 göre: ayayımladığı bir rapora Bütün akciğer kanserlerinin %90'ı, Kronik bronşit ve amfizem olaylarının %75'i, Iskemik kalp hastalıklarının dörtte b(ri, sigara içmeyle ilgilidır... D 27