Katalog

Peder Renato 1973 yılında Istanbul'a St. Antuan Kilise'sine tayin olduğunda tek bir kelıme Turkçe bilmıyormuş. Şımdi ise hiç sıkınlı çekmeden uzun ağdalı eürnleler kuruyoı. Sen Antuan Kilisesi'nin mutfağı Peder Renato ile konuşmamuın tumtı görkeınlı kılıscde değil, manastırın büyük, ama sade muttağında, dort papaz ve bir rahibin yenıek yediklcrı masanın etrafında sürüyor. Masanın ustünde muşamba bir örtu. Buyük cam bir tepsi, içınde tuz, bibcr. Salata için ayıı ayrı ikı ulak şişede sirke ve zeytinyağ, bir de buyuk şişe şarap var. Duvarda çarmıha gerilmış bir lsa heykelciğı. Mutfakta buyük pembe boyalı çelik dolaplar. Diptc lırın ve birkaç bııvuk tencere göze çarpıyor. Bı/ konuşmamuı ekspress kafe eşliğindc surduruıken başpapa?ın kızkardeşi yemek pişırıyor, bulaşık yıkıyor, yerlerı silıyor, etrafı temizliyor. Sonuııda Peder Renato benim tahminimce, "yeter artık, kendini çok yordun" gibi laf ediyor. Tahmınımce, «,'unku paşpa/ın kızkardı;>i Tıırkçe bılmıyor. Ne de kilisede yaşayan öieki iki papaz. Antuan Kilisesi'nde yaşayan dori papaz ve bir rahipten sadece Peder Renato ile org çalan 64 yaşındaki papa/ Luigi İannitto Tıırkçe konuşuyorlar. Manastırda kimler yaşıyor? St. Antuan'daki manastırda Peder Renaıo dışında uç papa/ ve bir rahip yaşıyor. Başpapa7 Peder Sammtıt Altonso 54 yaşında, aslen Maltalı ve iki buçuk yıldır 1 ürkıye'de bulunuyoı. Org çalan papa? Peder Luigı lannılto 64 yaşında, on iki yıldır burada. Polonyalı Peder Gıorgıo ııç buçuk yıldır Türkiye'de. Rahip Frer Uıan Franco ise 42 yaşında vc ikı buçuk yıldır bu manastııda yaşıyor. Kihse'de ayrıca bir kapıcı, bir de temızliktcn soruınlu işçi var. Batı'da Katolik kilisesindeki rahip vc papazların evlenmeleri yasak. " Ç u n k i ı " diyor Peder Renato, "Bizitn ailemiz luın insuıılık. Eğer evlenip kuçuk bir aile kursak, tunı insanlarla ilişki kurmamız, onlara yardım elmemİ7 imkânsız olur. Bazen yandaki dükkânlardan gelip soruyorlar, 'biz sizin kum^unuzuz, arabamı/ı acaba burada park edebilir miyiz?' diye. Beniın buna yanılım hep aynı: 'Biziın komşular alCı milyon!" Heı ne kadar manastırda yaşayanların aile kurnıaları yasaklanmışsa da, bu yaşamı paykışanlur kcndi aralarında bir aile gibı ilışkı kurmuş, ış bölümu yapmışlar. Peder Renato iyi Türkçe bıldiğı ıçın, kilisenin tum idari işlerini ve dış dünyayla ilişkilcrıni üstlenmiş. Öyle ki, onu âyin ve yemek saatlerı dışında kilisede bulmak hemen hemen imkânsız: Ya kilise, ya hayır işleri, ya da kılıseyc bağlı ve hemen bitışiğındeki apartmanların idaresı ıçın devamlı dışarıda koşturuyor Peder l uıgı âyınlerde org çalıyor, geri kalan zamanlarda çeviri yapıyor ve St. Anluan Dostıı adlı altı aylık bultenle uğraşıyor. Rahip Frer Gıan Franco çarşıpazar işlerine bakıyor. Baspapa/ Peder Sammut Alfanso bütün işlerin yönetımini denetliyor. Papazlar ayrıca kiliseye bağlı ltalyan Hastanesi ve Italyan Okulu'nda da gorev alıyoılar. Manastırda gun, sabah saat yedi buçukta, manastırda yaşayan beş kişinin toplantısıyla başlıyor. Toplantı, St. Antuan'a bitişik olan manastırın ust katında, yatak odalannın bulunduğu yerdekı yemek odasında oluyor (Bu kata kadınların gırmesı yasak. Onuıı ıçin Peder Renato ile sohbetımı? manasiırın alt kalında mutfak ve yemekhane işleri görcn yeıde oluyor). Sabah toplantısmda, once 20 dakika medıtasyon yapılıyor, aıdından da dua ediliyor. Sonra kahvaltı. Kahvaltıdan, saat bırde yenen öğle yemeğıne kadar, herkes gunluk işlcrıylc uğraşıyor. Sonıa bizim sohbet ettığınıı/ buyıık nıutlakta yıne dua ediliyor (bu ke/ kısa bu dua) \e oğlc yemeğı yenıyoı. Yeınekten sonıa gunluk işler devam ediyor. Yaşlılardau ba/ısı ögle ıı\kusuna yatıyor. Akşam saat altıda gunlük âyın. Saat sckı/de de akşam ycmcği. Yemekten sonra papazlar vc rahip aıalanııda tartışıyorlar, televizyon sevredıyorlaı: "Özellikle rahip Frer Gion Franco fıılhola çok meraklı. TV'de maç olursu kaçırmıvor. Hazen cemaatimi/den bizi evlerinc çagıranlar oluyor, oraya gidiyorıı/. Burada dışarı cn çok ben çıkıyorum bir de bnşpııpa/ Peder Sammut Alfonso. Ötekiler genellıkle manastırdu kulmayı yegliyorlar. Bir de labii sincmaya, liyatroya gidiyoruz zaman /amıın..." Tıyatro, sınema yasak değil denıek kı, nıanastıı hayatı yaşayanlara? "Yok, o eskidendi" diyc vanıt lıyor Peder Renato, "Yine de o>le rastgele her filme gitmiyorıız. iyi, seçilmiş filmleri, nilclikli tiyatro oyunlarını seçiyorıı/." "Pekı ya/ları dcni/c jnrer mısını/7" "Tabii. Ama hep dikkal etmeıni/, hir skandala sebebiyet vermeınemiz gerekir. O>sa geçmişle bir rahip ya da papazın dcnı/e girınesi buyuk skandal sayılırdı." "Ya dans etmek?". "Yok, danselmcmiz kesinlikle >asak. Dans edilen yerlere gidebiliriz. ama daııs katiyen edemeyiz." LJ Zoraki aile SEMRA SOMERSAN " Arkadaşlarımızı biz seçmedik. Beraber yaşamaklan hoşlanmıyorıı/. Ölurken de aglamıyoruz." Katolık rahip ve papazların dilinden düşmeyen bir söz bu: Manastır hayatının, Tanrı'ya adanmış gıinlerle uyumîu ılişkilerden oluşan bir ortam olduğunu varsayanları gafil avlıyor. Dini bütun Katolikleri isedüs kırıklığına uğratıyor. 12 yıldır Galatasaray'daki St. Antuan Kilisesi'nde papazlık yapan, 41 yaşındaki Peder Renato Bernardi ise hiç çekinmeden manastırda yaşayanlar arasındaki Uişkileri böyle özetliyor ve ekliyor: "Gunlük hayat içinde papaz aılesi arasındaki kızgınlıklar, kırgınlıklar hiç de azımsanmayacak boyullarda oluyor." Peder Renato'ya göre manastırda yaşayanlar arasındaki ilişkiler, dış dünyada yaşayanlarınkinden sanıldığı kadar farklı değil, çün Sen Antuan Manastın, tstanbuVun en dvclvli iemtlennden biri olan Galatasaray'da. Görkemli Sen Antuan Kilisesi'ni îstanbul'da biraz dolaşmış herkes bilir. Ama kilisenin yanındaki küçük manastır pek dikkati çekmez. Oysa kiliseyi çekip çeviren "zoraki aile" burada yaşar. kü manastırda yaşamakla insanın doğası öz olarak pek değişmiyor. "Biz" diyor Peder Renato, "Rahip olup, yeni hayatımızın sembolu olan ozel elbiseleri giyince, yeni insan olduğumuzu varsayıyoruz. Kilise'nin buyukleri de böyle soylüyor. Ama gerçekte, yeni elbiselere ragmen hepimizde o eski insandan derin izler kalıyor: Canııtıız hflla konforlu, rahat bir hayat ve guzel yemekler isüyor. Bunlardan fedakâriık yapmaya da pek katlanaınıyoruz. Oysa iyi bir rahibin bunlan asla istememesi gerekir." ltalya'nın çok dindar, aynı zamanda da fakir bir bölgesi olan Venetto'nun bir köyünde (Venedik'ın olduğu bölge) 194S yılında doğan Peder Renato, 10 yaşında manastıra gırmiş, 16 yaşında rahip olmuş, 27 yaşında da " p a p a z " ünvanını almış. Kilisenin islertnl çekip çeviren rahlpler (üstte), yaşamlannı küçük manastırda sürdürüyorlar (yanda). 11