Katalog

ı: 0) Şüre giden yol "... şiir, Mallarme'ye uyarak 'sözcüklerle yazılır' demesek bile onun tUmcelerle yazılmadıgı bir gerçektir. Bu da şu dcmeye gelir ki, şiirin düzyazıdan apayrı kuralları, ilkclcri, kilometre taşları vardır. "ı Bunlar da yaratıayı düzyazı yazarlcen olduğundan daha çevrintili sıkıntılara sokar. Sözün kendisi budur ki şiir, bir sıkıyönetim düzenidir. Şair, şiir yazarken dttzyazıda olduğu gibi aklına her esen sözcüğü dUzyazıda da bu pek olmaz ya hemen şiirine tıkamaz. O sözcükten önce gelen ve de o sözcükten sonra gelecek olan tüm sözcükleri de hesaba almak zorundadır." Salâh Birsel, Broy dergisinin kasım sayısında şiir ve şüre dair ilkeler arasındaki ilişkiyi böyle tanımlıyor. Cumhuriyet Dergi'ye şiir gönderen özellikle amatör şairlerin okuması gereken bir yazı. Aynı zamanda bizden şiirleri üzerine eleştiri bekleyenlerin yararlanabilecekleri, yazdıkları üzerinde dUşünmelerini sağlayacak kısa, ama özJü bir başvuru kaynağı. to 3 m Koşmalar Buradan geldi geçti o, yüniyerek, işsiz ve makamsız, ve bir kuruşsuz. Yalnızca ozan, orospular ve pezevenkler o'nun şiirini tanıdılar. Yurldışma hiç çıkmamıştı. O, zındandaydı. Şimdi öldti. O'nun anıtı yok. Ancak o'nu anımsa, beton köprUleriniz olduğunda, büyük tekneleriniz, traktörleriniz, gümüşlenmiş ambarlannız ve iyi htikümetleriniz olduğu zaman. Çünkü o, şiirleriyle halkın dilini temizledi, ve bunlarla günün birinde, tıcari anlaşmalar, annayasa, aşk mektupları ve kararlar yazılacak. Ernestu Curdenal 2 C O Yürekte ayıştğı Yürekte ayışığı Yürekte aynhk Usulca dtisiemek seni öpüşlerin uzak gecede Pencerede ayışığı Ayıştğmda yüreğim Ellerimde aynhk Sessizce sevmek seni Sevislerin uzak gecede Ve gOzlerimde yıldızlar Inceden ağlamak seni Cözyaşlarmdan uzak gece Gecede bir yilrek Yürekte aynhk Yürekte ayışığı Itanç Uıcan I iir Yolunda rayışlar Şiirler, şairlerin çocukları gibidir, hangisini daha çok seversin diye sorulmaz. Bir gün, yeri mi gelıyor ne, Nurullah Ataç, Nazım Hikmet'e soruyor: "Sence en kötü şiirin hanglsidir?" Nazım'ın verdiği yanıt şöyledir: "Salkımsöğüt." Ataç, "Böyle dlyeceğlni bllryordum" der. "Salkımsöğüt" ve "Bahri Hazer" Nazım Hikmet'in en çok üne kavuşmuş, en çok dillenmiş şıirleridir. Hatta bu şiirler kitap yaprakları arasında da kalmamış, plağa okunmuştur. Nazım, her iki şiirini de kendi sesiyle okumuştur. Belki bunlar, bizde plağa okunan ilk şiirlerdir. Dolmabahçe Sarayı'nda geçiyor olay. Plaktan "Salkımsöğüf'ü ve "Bahri Hazer"i Atatürke dinletiyorlar. Çok hoşlanıyor: "Şu yaramaz çocuğu bulun, getirln bana!.." diyesi oluyor. Bundan sonrası türlü biçimlerde anlatılır. Gece yarısı arayıp buluyorlar: "Seni Atatürk Istlyor, sofrada bekllyor." "Ben Denlz Kızı Eftalya değillm..." Çağrıya uymuyor. Bunu kimi bir kahramanlık, kimi bir nezaketsizlık olarak anlatır. Doğrusunun şöyle olduğu söylenlr: "Vaklt gece yarısını geçiyor. Eğer bu çağrı bir devlet buyruğu Ise glderlm. Yok gönül rızası ile çağrılıyorsam vaklt çok geç oldu, gelemem!" "Salkımsöğüt" olsun, "Bahri Hazer" olsun, her ikisi de şairin ılk arayışlandır. Sonra gerek dil, gerek eda, gerekse biçim bakımından bu şiirleri çok aşmıştır. Zaten bütün yaşamı boyunca şiir arayışı içindedir Nazım. "Benerci" başka, "Taranta Babu" başka, "Simavneli Bedrettin" başka değil midir? Bütün şiirlerinden söz ediyorum. "Küba Röportajı" ve "Saman Sarısı" son arayışları sayılmaz mı? Genç olsun, yaşlı olsun her şair sürekli bir arayış içindedir. Bu kaç yıl sürer diye soracak olursanız, bunun yaşam boyu olduğunu söyleyebılirim. Şair genç olsun, yaşlansın, durmaksızın bu arayış içindedir. Orhan Vell'yi alalım, otuz altısında genç yaşta öldü. Her şiirinde bir arayış içinde değil mıydi? Yaygın bir çevrenin ilgisini çeken ilk şiirleri ile yetinmedı, hep aradı. Her arayışında da yeni bir şeyler buldu. Bulamadığı sıralarda da iz sürdü, yeni bir arayışın izini gösterdi. Yahya Kemal de Nazım Hikmet de öyiedlr. Ahmet Haşlm arayış içinde değil miydi? Hele son şiirlerinde dili iyice değişmiş, iyice sadeleşmişti. Şairin kendi arayışı yanında toplumun ıstemleri yer alır. Şiir gönderenler, şiirlerini eleştirmemi isteyenler var. Onlara ilk soyleyeceğim, şiiri aramalarıdır. Uyuyan Çocuk Bir çocuk uyuyor Göz kapaklartnı açsan güneşi gözlerimize kaçacak Bir çocuk uyuyor Yorganını kaldırsan koynundaki yıldızlar odaya dolacak Bir çocuk uyuyor Alntna öpüctikle karanfıl iliştirip uyandırsan çahnan mutluluklannı almaya koşacak Bir çocuk uyuyor Kilitlenmiş avuçlanndan tutsan sOndürülmüş tüm lambalann yanacak içinde ışgmlanacak umut. salkımsaçak Bir çocuk uyuyor Kaldınp babasını sorsan anılannı düşlerini tutuşturacak elinize Biraz özgür biraz mahpus ve biraz kaçak Seuü Sarıoglu Yapı tşte yüreğimi koyuyorum. Sen de elini, ayağını koy. O da gözlerinL. Hiçbir şeyi yoksa tımaklanm, yumruklarını, dudaklarını, dislerini koysun başka biri. Unutulmasm sakın harcın heyecanu.. Söyleyin dillerden düsmeyen şarkımzı... Bak o zaman ne kadar görkemli olacak, ölümsüzleşecek yapı. Hakkıöıkan Natürmort: Adımın efsanesi yokmus / en çok buna üzülüyorum... ödünç bir kelimeyle başlatıyorum geçmiş tarihleri kanayan yerlerinde yasıyorum hayatın... lstesem de gözlüklü bir kızı sevmenin sonucuna katlanamam artık karımın adı benimle başhyor çünkü çünkü takım bir giysim var, desenli bir boyunbağım tistelik bir memur maaşıyla her gün yeniden Oğreniyorum kendimi Çevremdeki bütün varhklar: Bu gök, bu tann dokunduğum bu kadın, dudaklanmdaki htizün eskisi bir natürmortta biçimlenmiş gibi yeni yüzüme alışamıyorum bir türlü biraz kımıldasam birinin sınırlanna gireceğim bütün bedenim telörgülerle çevrili Bir örümceğin kitap arasında kalan peygamberliğinden ya da hayatın bedelini Odeyerek sürdürebilirim dualarımı ölüm açıklamalarında bulunsam şafaklanmda yakalarlar sevgiliyi ki bunu daha önce de denemiştim mitralyözler kan kusarken mesela / desem inanmayacaksınızoysa kim son öğrendiklerini benden önce unutmadı ölecek olsam kimin yıldızı eksilir gökten?... Adımın efsanesi yokmus / buna üzülüyorum en çok... Sedat Şanvcr