Katalog

CUMUMlYKr UKRGİ4 AYINKONUSU Tanmsal krediler 1978 mayıs sonunda 54 milyarken, ticaret kesimi 153milyarkredi kullandı TÜRKİYE'DE 44BANKA ORKlYEMe bankacılık dört batfık altında Incelenlyor. Piramldln en OatOnde özel bir kunıluş yeeesı olan Mericaz Bankası var. Daha sonra "Ukısal benkalar" geilyor. Bu bankalar grubu kandl Içlnde Oçe aynlıyor. Bu all baflıOı olufturan bankalar grubunun başında "öaal yasalarla kunılmuş bankalar var. Bunlann aayıaı 1978 yılının Hazlran aonu kaaln rakamlanna göre 13. Iklncl başiık altinda "Kalkınma va Yatmm Bankalan" yer alıyor. Bu bOIOkta yar alan bankalann aayıaı hayll az. Birl, 8lnal Yatınm ve Kıadl Bankası. Iklnclal laa DOnya Bankası'nın kradllarinl TOrkJye'de deftıtan TOıkiye Stnal KaNunma Bankası. OçOnco alt baflıkta yar alan bankalar laa Tfceıet bankatar olaıak anılıyor. TOrklye'de bankacılı0ın balkemlftlnl olutfuran va bankalann eayıaı laa 23. aon grupta Isa Yabano Bankalar yar almakta. Yakın gonlarakadar aayıaı 4 olan bu bankalar ArapTOrk bankaaının kunılmaaıyla 5'e yOkaaldl. FAAL i YETTE lakl kredl dafiılan Halk Bankası'nın 5590 Sayılı Yaaa kapaamındakl toccarlara da kradl daOıttıOı Bankalar Yamlnll Murakıplannca aaptandı. llglli doaya yaklaşık blr yıldır Mallye Bakanı'nın maaaaında lylam yapilmaaını bakllyor. Bu llstoyi uzatmak mflmkOn. Danllaoak şu: Turklye'de kradl daflılımı oratkanllfll teçvlk etmekten çok, apakulatlf kaslmlarln fon yaratan kuruluçlan durumuna galml^ durumda.. Oyaa aynı dönemda 251 mllyan bulan movduatın 129 mllyannı kOçok taaamıf aahlplarinln yatırdıfiı mavduat olu^turuyor. T Tepeis ytrofanhr BankacılıOın apekoiaayona yönallk yanı yapıyı Içtan kamlran blr fcurt gtbl Markaz Bankası'nın panbanka polltlkasını blçlmlendlrmekten alıkoyuyor. Oysa 1211 Sayılı Merkaz Bankası Yasası*mn 4. ve 40. maddaleri parabanka va fab pollllkaaında tek yetklyl bu bankaya vermlç durumda. Gerçekte Merkez Bankaaı'nın aldıuı tOm karertar daha sonra Bankalar BlrllOrnde gOzden gaçlrlllyor* Bu durumda Merkez Bankası flllen denetlm olanaklannı f oluyor. Şlmdl yetkl yaaaaına dayanarak Mallye BakanhOı Bankalar Yaaası'nda aaal dozenlemelere gltme çabasında. özeillkle kredl alanlan etktlenmak latenlyor. Çnhfonln 1 Bankalann çaiifanlar açıaından dökOmunda ortaya çok llglnç blr tabio çıkmttkta. uzel yasaJarla kurulmuft bankalarda toplam olarak 58 bln 888 paraonal var. Ama aayının çokluflu daha çok polltlk nltallkll IftyerlevtlnTielerlnden kaynaklanıyor. Bunu karvrlık ifJevsel payı daha bOyuk olan tlcarat bankalannda 66 bln 680 klşl çalıçmakta. S yabancı bankada çalt» gan paraonal aayısı laa 2 bln 154 Kalkınma ve Yatınm Bankalannda Ise aadaoa 389 klşl çalıymakta. bu tabJonun toplamı alındıftında karçımıza 118 bln 111 klfflllk blr bankacılar orduau çıkıyor. Özetfe bugOn 44 banka 5 bln 346 şu* basl va 118 bln çalışanı lla mllll gellrln hlzmatler aaktöru Içlnde bDyük blr yar tutuyor. Oyaa TOrklye'de ortaokul aayıan nın 2980 ve llse sayıaının da 861 okfufiu anımaanıraa l*ln boyutlan daha lyi anlaşılır... U Bukan'niD 10 Un*k I k 1977 YILI SONUNDA BANKALARIN MEVDUAT VE KREDİLER TOPLAMLARI (BİN TL.) Bankanan adı Mevduat Kradüar Bsnkamnadı TİCARET BANKALARI 2.689.937 179.736 87.451.795 4.841.606 Afyon TeiBkfcl Seıvet Bankası Akbank Anadolu Bankası Çaybank Oemlrbeıık DenbU Iktlaal Bankası Egebenk EUaft IkUaal Bankaaı Esklfeblr Bankası tstanfaul Bankaaı laçl Kradl Bankası Kneaall Benkası mMIAydın Bankası Pamukbank Şakeıteak TüıfcDif Tlcarat Bankası Törfc Tlcarat Bankası T.BaftctfarBankası T. Gerantl Benkası T. lınar Bankaaı T.lf Bankaaı T. TBtünc&ler Bankaaı Yapıve Kredl Bankası...... Toplam 1. 31.493.262 3.009.753 5.624 2T. 320. 2.304. 104. 101.777 ....154.503 2.629.252 3.171.997 751.620 12.410.670 44.664 6.692.553 604.533 55.395.409 221.568 30.934.744 151.423,129 19. 2. 2.542 .776 .194 479 69.103 15.497 210.361 1.586.271 Mevduat Krediler Sernaye ve Kar OlçOleri açmtfkta yarar var; TOrklye'de 44 bankanın toplam kurulug aermayeal 17 mllyaraulafmif durumda. Ama bu rakamı MyOten başke nadanlar var. Bu aayının ana payinı ohiftııran va aralannda DenlzdlHc Bankası, Etlbank va SOmerbank'ın okJufiu MMOmun 7.5 mllyar aarmayalart bankacılık difindakl glrtşlmlerlnl da kapaamaktadır. Yanl aarmaya payı daha azdır. Buna karfilık bankalar 1977 bllanço yılında toplam olarak 3.4 mllyar TL kâr atmlşlardfr. ömeftln, 13 mllyon toplam aarmavaal olan yabancı bankalar yıl Içlnde yedl katından fazla 97 mllyon llra k i r aaOtamışlardır. Tlcarat bankalan da kftrlı göronomlarlnl yaklaçık 2 mltyar llmlık Mr tabloyla açıfia çıkarmaktadırlar. özatle, TOıfclya'da bankalar aanaylnln ganal klrlı* lık CKBnının çok oetunde kâr etmakta. ÖZEL YASALARLA . KURULMUŞ BANKALAR Denlzdllk Bankaeı 1.328.614 DevM Sanayl ve Işçl Yatınra Bankası.... Devlet YatmmBankası Eftlfaenk 3.160.478 IHer Bankası 166.166 btanbul Emnlyet Sandıflı 1.288.324 SOmerbank 1.267.692 T.C. Turian Bankaeı T.C.Zbaat Bankası 49.416.403 T. Emllk Kradl Bankaaı 6.092.941 T. Halk Bankaaı 6.791.132 T. OÂıetmenler Bankaaı 3.281.862 T. VekiHar Bankası 9.181.737 V v^VfliV^see •eflssflSBBS099BVOe9MaoeBe weV»^^W^hi^^^^^V 6.566.666 713.382 6.765.938 737.961 66.605.940 6.606.073 67.355 12.683.266 1.922.766 7.776.116 2.513.817 2.770.746 BİI^Wa • V^VB^B^^HV KALKINMA VE YAT1RIM BANKALARI Stnel Yatınm ve Kıedl Bankası T. Sınal KaHunma Bankaaı Toplam YABANCI BANKALAR AıapTOıfc Bankaaı Benko dl Roma Holantae BenkOnl. N.V Oamanlı Bankaaı Ukıslaıarası Endüstrf m Tlcarat Bankası Toplam 707.068 8.572.435 1.468.743 7.111.157 6.600.900 4.680.661 519.793 42.832.694 19.537.535 106.466.872 4.613.638 ...1.230.400 1.230.400 6.209.708 4.314.146 1.101.448 1.101.446 6.717.800 hwtak 61(6 •§? Ama bazı bankalar Içln kftnn tak Olçfl olmadıfiı açık. EMakl fonlann yOnlandlrlll« blçlml daha llglnç gelmekte Ucari bankalanmıza TOrklya Bankalar Blrilfll'nln raaml rakamlanna bakılacak oluraa 1978 yılı Mayıa ayı Itlbarlyla 248 mllyar TL'lık krodlnln 56 mllyar liraai tanm kaalmlna vsrlbnlff. Oysa Zlraat Bankası lle Şaker Bankaaı'nın daflıttıflı kredller, çevlrme krodlal olarak nltalanen, mlktan aınırlı kradller. Dlfler blr daylşla, tanmın görunümunu da0lştlracak nltallkte kradl daflll bunlar. Ylna aynı rakamlard* tlcaret kealmlnln 163 mllyar kradl kullandıOı bellrtllmekte. Oysa bu kradllertn çoflunlukla •spekOlatlf glrişfmler Içln haroandıfir blllnmekte. Mesleki kredl olarak 10 mllyar kradl (SaOıtıldıfiı bellrtllmakto. Oyaa mes Genel Toplam 243.536.675 327.634.816 KARLAUN 6MEMÜ BİRBdLÜMİ M M Zft$UMLBttBENKAYNAKLAI6Y0R mANKALMVN k&riannm önemli bir bötumOnun, cfiMz iştemlerinden kaynaktendtği beiktUmektedir Banka kârlan içfnde. d&rb işlemlerinin önemtt yer tutmasmda tankalarm bu yetkilerinin genigletiimesl etkiti olmuştur. Bu arada, banka mevduat taîz orantannm yQkseltilmesi da bu geHşmeyi hızlandırmıştır. 1978 yıh büanço doğerterl betli olan bankalann 1978 yrtı k&riannm jnftfar olarak 197Tye göre artış göstertiiği, ancak bu arttşın 1977 yılı fiyailanyla geçen ytlın kârlannın garisinde kakhğt aaptanmşttr. Banka mevduatlannda da 19(77 yılına göre miktar olarak ariışlar görulmektedlr. Bilançolan betli olan bankalar fçinde, en fazla kâr eden banka, 707. 552 bln llra lle Iş Bankası olmuştur. Iş Bankası'nın kinnda geçen yıta göre yüzde 12.2 oranmda, 76,8 m0yon lira doktyında artış gerçekleşmiştir. Ancak, yüzde 5OV aşan tlyat artışlan gözönone alındığında bankanın 1978 yılı kânt 197Tdeki 630,7 milyon llmlık kânnu* altına duşmektedir. Iş Bankası'nm mevduatları toplamı da 55,4 mllyar liralık değerine göiB yuzde 29luk blr artışla 71,5 mllyar llraya yOkselrnlştlr.