Katalog

CUMHURÎYET DERGİ 1QEJ| yıhnda 6327 Sayılı Yasayla . • « w T f kunıfan Turklve Petrollerl AnonimOrtaklıQı(TPAO)'nınorevlerlaynı yasanın 2/ncl maddeslnde bellrlenmlştir. Bu bellrlemeye göre. oikemlzde petrol üretlmiyle llglll Işlevlerlnln yanısira, gereflinde petrol ve petrol ürünlerlnln alım, satım ve dağıtımını yapmak ve görevalanına glren Işler için her türlü tîcarî Işlemlerde bulunmak, ticaret şirketlerl kurabilmek» Turfciye'de ve yabancı Olkelerde bu konuda kurulmuş aynı türden şlrketlere ortak olabfilme görevlerl TPAO'ya verllmlştlr. TPAO. yasayla kendisine verilen bu görevlerl yerlne getlrmek İçin kisa zamanda ana örgüiünü kurmuş ve daha önceden MTA'nın yOrültüflü petrol arama çalışmalannı üstlenmiştlr. 1954 yıitndan 1977 yılı sonuna kadar, ulkemizde çalışma yapmış yerfi ve yabancı petrol kuruluşları toplam 414 kuyuyla 773.534 metre sonda) yapmış Iken, TPAO yalnız başına aynı yıllar Içlnde 867 kuyuda 1.535.339 metre sondaj yapmıştır. Ülkemlzdeyenl petrol aianlan bulma çalışmalannı da sürdüren TPAO, jeolojik ve Jeofizik etudler sonunda tesptt edilen alanlarda sonda] çalışmalannı yoğun bir biçlmde surdürebilmesi İçin yeteril flnansman kaynaftına Ihtlyaç duymaktadır. Petrol endüstrislnde kullanılan sondaj ve üretlm maklnalarının dış kaynaklara baftlı olarak temin edllmesi. bu konuda yapılacak çahşmalar İçin en büyük engel olarak görülmektedlr. Niteklm, şu anda TPAO'nun ellnde bufunan 27 sondaj kulesmden 6 adedl dış kaynakh malzeme yokluflundan çalışmayaalınamamış. geri kalan 21 diklll kuyudan 9 adedl de yine yedek parça ve malzeme beklediğlnden çalışmalannı durdurmak zorunda kalmıştır. Son iki yıldır eldeki stoklarla sondsf çalışmatannı sürdüren TPAO, gerekli malzeme IthaJatı için ancak bu yıi akredetif açabilmlştir. Şu anda 304 uretlm kuyusundan günde 20 bin varil petrol elde eden kuruluşumuz, bu Orelimi artırabllmek İçin yeni sondaj kulelerlne ofduğu gfbi efdeki sondaj kulelerinin sürekll işlerli&inl sağlayabllmek için büyük bir dövlz gerekslnimi içindedlr. • t 4 <***c*vı>C'*>*<"><***o:'><'C»*o<'*C'**c»:»C'*'>«&^<»C'<î"'fr«&'>o****5»*+ IHSAN TOPALOĞLU ANLATIYOR... T ÜRKİYE'de petro! sorununun tartıştldıflı her yerde ve her ortamda bir adın hemen akla gelmemesl olanaksız. Bu Islm, bir zamanlar TPAO Genel Müduru ve daha sonrakl Enerji ve Tabll Kaynaklar Bakanı CHP'll thsan Topaloğlu'dur.. "Doğat kaynaktonmızm, özeltlkte petrotün yabancı xtki ve sömurOlerden kurlanh ması ve ulusal çıkarlar* uygun bir biçimde değeriendirilmesi tçln verilen uğnşı gunterine dönebilmuk İçin 1960 yıima kadar geriye gttmek gereklr" dlye konuya glren Topalofilu, bu konuda aydın çevrelende, gençllk keslminde ve kamuoyunda yoğun tartışmaların başladıflını vurguladıktan sonra o günleri kıaaca şöyle ammaatmaktadır: "Ogünlerie. 1954 yttmda çikartlan 6326 Sayttt Pttrol Kanunu yQrQrtQktedir.Yabanct strketler aramaya açılmtş butunan Sttrt Dlyarbakir, Urta Gaılaniap, Adana v» Trakya bölgelerlnde> TPAO'nun her birinde efinde bulundurdu$u 8 ruhaat sahaaımn dıamda kalan sahalann tamamtm kapatmıs bulunuyortardt. Ancak baslangtçta gh rişmiş bulundukfan ieolojlk ve imntlzlk hsmatar aagarl dOzeye înmtattr. Sonda/ caltsmelan lae özejlikte 1961 ythndan sonazatmağa baştamtatır. Petrol Oretimlert yoktur Zlra, daha Kahta sahası dı&tnda bfr keslftebutunmamtşlardır." . r,'2. Topaloğlu. petrol yasasında yapılan bir deOişlklikle ulusal petrolün yabancı şlrfcetlere nasıl fesllm edlldifilnl. raflneri ve yabancı ham petrol Işleme yetkialnln nasıl verlldiginl hatıriatmakta, 1960 yıllannda TPAO'nun çalışmalannı Ozetledlkten sonra ulusal petrol şirketlerlnln o gunlerde Içlnde bulundukları guçluklerl, karşılaştık^ ları oyunlan şöyle anlatmaktadır: "Yabanci petrol şirkettertyle ulusal peN roleülukten yana olan çevre/er arasmdakl llk önemli çekismc, Batman lekenderun petrol boru hatttmn yapılmaaı İçin TPAO^ nun baalatttğı giriaimle ortaya çıktt. Böyt* blrhatUn verlmll olmayacağmı, teknik olanaktanmızın buna yetmeyeceğinl söyteye* rek engeilemeye glren yabancı slrketler, boru hattı yaptmma karar vertlmeslnden aonra ortakhk tekllfl yapmaya başladılar. MOcadetenin bir baaka dömml, ATAŞ ratinerlslnln Işletmeye başlamasıyla orfa» ya çıktt. O tarihte yurdumuzun petrol gerekalnmesf 3 milyon ton duzeyinde Idl, ATAŞm verilen beigede lae kapaaltenln 3,2 milyon ton olabiteceği kabul edilmlaU. Böylellkle bu kurulua her yönden Batman rafinerlsine göre buyuk ustunlOk sağhyor* cfü. Yabancı şlrketlerin satıa olanaktan iset Turkiye'dckt tOm satıştn % 60'lne yakın bir ttrana utaştyordu. ATAŞ rallnerlalnln 1962 yıttnda devreye girmesi ile Batman ratt'nerlal tamamen çahşamamak tehlikeslyle karşı karşıya geliyordu. Olaytarve petrol mucadefesi 1965 vıhmn sonuna kadar sördu. Ancak. 13 şubat 1965'de Inönü hOkumetlnin dOşOrulmesinden sonra kurulan hukumat dönemlnde petrol davası botun şlddetiyle surdü gitti. Ama, 1965 yılmda AP'nln Iktldara gelmesfnden sonra ulusal petrol davasmt yurütenlerln gurevlerlnden uıaklastmlmasi ile konu amacmdan aaptırttdı. Ondan sonra gelen TPAO yöneticlierl. ya petrol boru hatttnt özelklştlere sermaye plyasası yaratacaklannı ileri sürerek aatmaya katktttar veya yabancı şirketlefle muşterek arama çahsmalanna girlşmek amacıyla anlaşmalarda bulundular. Yapılacak petrol keşitlerinden sonra uretilecek ham petrolOn nakll İçin boru hatUnm yapımı yabana şlrkettere bıraktılar. Başann pmtrol amyıalan görevtertnden uzakfaştmldtğı İçin 196S 1971 yıllan armss çlddl bir petrol aahası keşfl yapılamadı üretlm hep eskl petrol saha lartnda yapılmaya devam eölidl. # yeni motor yagını emniyetli tüp VARİL Mayi halindeki her türlü :x?tıol arünleri ve kiü l< TRİSURE KAFAKLJ VARİLLER için ÇEMBER KARAKU VARİLLER Yarı mayi macun gres yibi kolay akmayan maddeler için PEGA PhiHOL ve GftZ ENDUSTRİSİ A.Ş. Ankara Asfalti, SoğanlıkKartalİSTANBUL 53 30 9153 39 03 TeL?x:23 132 Pega 1