Katalog

4 28 Şubat 2012 Salı Planlı eskime, elektronik atık ve bu atıkların yönetimi ‘Kullan at’ kültürü Yaşadığımız tüketim toplumunun bir parçası olarak, yaşam süreleri bilinçli olarak azaltılmış ‘kullan at’ ürünleri tüketmenin tadını çıkarmaya devam mı etmeliyiz, yoksa torunlarımızın yaşayabilmesi için kendimizi doğal kaynaklarımızı korumakla yükümlü mü hissetmeliyiz? ? BURCU BOYLU canlanması için ortaya atıldı. Ardından 1932 yılında Bernard London “Planlı eskime ile ekonomik krizden çıkmanin yolları” (Ending the Depression Through Planned Obsolescence) adlı kitabıyla ekonomik krize bir çare olarak tüketicinin daha fazla ve sık bir biçimde satın pazarlama şekli, yirminci yüzyılın önemli endüstriyel tasarımcılarından olan Brooks Stevens tarafından geliştirildi. Bu konseptin ortaya çıkışıyla tasarımcı tüketiciye bir ürünü zorla kabul ettirmek yerine, baştan çıkartmaya yönelik bir tavır takınmaya başladı. İşte tam bu noktada programlanmış üretim asıl yönünü bulmuş oldu... Tüketiciyi yenilikçi tasarımın ürünleriyle baştan çıkararak, en son ve en yeni modellere sahip olma isteği oluşturmak, üreticiler icin çok kolay bir iş haline geldi. Üreticiler artık ürünün yaşam süresini azaltmayı, tüketicilerine bir sonraki modelin bir öncekine göre daha iyi olacağını açıklayarak başarıyorlardı. Sanayiciler için yaşam süresi azaltılmış her bir ürün düzenli satışı simgelerken, günümüzde bir ürünün ömrünü azaltmak icin kullanılan tekniklerin daha da geliştiğini ve çoğaldığını unutmamak gerekir. "Planlı eskimenin örneklerine günlük yaşamın her noktasında rastlamak artık hiç de şaşırtıcı değil. Bunlardan en ilginç olan örnek yazıcıları ile ünlü Epson markası. Epson markalı yazıcısı ansızın bozulan bir bilgisayar mühendisinin yaptığı araştırmalar sonucunda, yazıcının kullanım süresinin mühendisler tarafından belirlendiğini fark eder ve bu soruna bir çözüm aramaya başlar. Müşteri hizmetlerine başvurup her seferinde "yenisini almanız size daha uygun fiyata gelir" cevabını alan tüketici sorunun cevabını internet üzerindeki sayfalarda bulur: Yazıcının içindeki EEPROM çipi ne kadar sayfa basıldığını hafızasına kayıt edip (18 000 sayfa), bu sayfa sayısı geçilince yazıcıyı otomatik olarak durdurur. Bu sorunun çözümünü ise daha fazla araştırma yaparak yine internette bulduğu Rus serbest yazılımında B u soru aslında günümüzde bir çok insanın kendine sorması gereken bir soru. Çünkü dünyadaki doğal kaynakların günden güne hızlı bir şekilde tükenmesi göz ardı edilemeyecek bir gerçek. Peki bu yok oluşun arkasındaki en önemli etkenlerden Ipad, cep telefonları ve birinin ‘Planlı Eskime’’ olarak bilgisayarların kısa sürede iflas adlandırılan olgunun yani “kullan at” eden ve değiştirilemeyen pilleri kültürünün olduğunun ne kadar ya da belli bir zaman dilimi farkındayız? Aşağıdaki yazı tüketim toplumunun sonunda yaşanmaya nasıl planlı olarak yaratıldığını ve başlanan uyumsuzluklar… günümüz ekonomik sisteminin planlı Hemen kaçan kadın eskime olmadan yürümesinin nasıl çorapları, ömrü çabuk sona mümkün olmadığını anlatıyor. "Planlı eskime” olarak adlandırılan eren ampuller… Ve daha olgunun altında kullandığımız ürünlerin niceleri hepsi de programlanmış yaşam sürelerini kasıtlı olarak üretimin bir parçası.. programlayan bir konsept saklı. Bu konsept tüketim toplumunun nasıl oluştuğu ve günümüz ekonomik sisteminin bu almasını sağlama yolunu yeniden gündeme konsepte dayandığı getirdi. Bu konsept aslında gerçekten çok basit hakkında bizlere ip bir düşünceye dayanıyordu: Eğer tüketici uçları veriyor. kullandığı ürünün belli bir süre içinde Ancak bozulduğunu görüyor ise, tamir etmek yerine gelin planlı hemen bir yenisini satın alacaktı. Bu durum eskime olgusu tahmin edildiği gibi en çok üreticilerin işine altındaki yarayacak çünkü satışların devamlılığı gerçekleri birlikte sağlanacaktı. Ancak bu fikir 1950’lere kadar inceleyelim. uygulanmadı.. Bu terim ilk Bu konseptin ilk büyük ölçekli uygulaması, olarak 1929 tarihin bu alanda ilk uluslararası uygulaması olan yılında yaşanan Phœbus anlaşmasına dayanıyor. General büyük ekonomik Electric, Philips, Osram, Tungsram gibi büyük bunalımın ölçekli firmaların katıldığı anlaşmada satış ardından işsiz kontrolü, daha az ömürlü ampullerin üretimi, kalan insanların fiyatların sabitlenilmesi gibi konular üzerinde istihdam anlaşma sağlandı. edilebilmesi ve 1950'li yıllarda ise Planlı eskimenin ekonominin